1 juli, Amsterdam, nationale slavernijherdenking en Keti koti-festival
In 2024 is het 161 jaar geleden dat Nederland de slavernij afschafte en de ketenen van de tot slaaf gemaakten werden verbroken. Daarbij wordt er door veel witte mensen aan voorbijgegaan dat de vrijverklaarden nog tien jaar, tot 1873, op de plantagewerkkampen dwangarbeid moesten blijven verrichten om de slavenhouders “schadeloos” te stellen voor het verlies van hun “eigendom”. Net als in voorgaande jaren (maar deels onderbroken vanwege de coronacrisis) wordt de afschaffing op 1 juli herdacht bij het slavernijmonument in het Amsterdamse Oosterpark. Naast deze nationale herdenking in het Oosterpark, die de afsluiting vormt van het herdenkingsjaar 2023-2024, vindt het jaarlijkse Keti koti-festival evenals vorig jaar plaats op het Museumplein. Voorafgaand aan de nationale herdenking en het Keti koti-festival vindt de Bigi spikri-optocht plaats.
De Nederlandse slavernij is op 1 juli 1863 door de staat afgeschaft, maar niet uit anti-racistische motieven. Het is van groot belang om dat altijd in gedachten te blijven houden. In tegenstelling tot Groot-Brittannië kende Nederland geen abolitionistische beweging. De Engelsen moesten de Nederlanders met veel moeite overhalen om de slavernij af te schaffen, net als de Amerikanen de Nederlandse staat onder druk moesten zetten om eindelijk eens op te houden met de koloniale oorlog tegen Indonesië. De afschaffing van de slavernij kwam vooral voort uit kille economische motieven. Eerder, in 1814, was de handel in tot slaaf gemaakten al afgeschaft, waardoor er daarna structureel te weinig dwangarbeiders waren om de plantagewerkkampen in Suriname draaiende te kunnen houden.
Amsterdam
Maandag 1 juli
Van 10:30 tot 11:30 uur
Bigi spikri-optocht
Van Waterlooplein naar Oosterpark
Van 14:00 tot 15:15 uur
Nationale slavernijherdenking
Bij slavernijmonument in het Oosterpark
Van 13:00 tot 22:00 uur
Keti koti-festival
Museumplein
Protest tegen racist Bosma
In aanloop naar de nationale slavernijherdenking is vanuit de Surinaamse en Caribische gemeenschap in Nederland een breed protest opgekomen tegen de dreigende aanwezigheid van de uitgesproken racist Martin Bosma bij de slavernijherdenking. Bosma is als voorzitter van de Tweede Kamer door NINSEE, de organisatie die jaarlijks de nationale slavernijherdenking organiseert, uitgenodigd om een krans te komen leggen bij het slavernijmonument in het Oosterpark. Als PVV-Kamerlid en -ideoloog draagt Bosma al jarenlang stigmatiserende, criminaliserende en dehumaniserende opvattingen uit, mede over mensen van Afrikaanse herkomst. Met zijn aanwezigheid onteert hij de herdenking, zo vinden veel organisaties van nazaten van slaafgemaakten en andere mensen van kleur. Zij hebben daarom een protestbrief gestuurd naar de Tweede Kamer, de Amsterdamse gemeenteraad en NINSEE. Ook is er een petitie gelanceerd die iedereen kan ondertekenen die vindt dat Bosma niet welkom is op de slavernijherdenking.
Tijdens het Keti koti-festival op het Museumplein (zie hier het festivalprogramma) wordt in de Boni Tula-tent vanaf 15:45 uur de stand van zaken besproken rond de komst van het Slavernijmuseum. Daarna komt in die tent het slavernijverleden aan bod aan de hand van vijftig voorwerpen. Vervolgens organiseert The Black Archives twee paneldiscussies: “Coalitie voor een waardige herdenking” en “De toekomst van ons verleden”. En daarna gaan jongeren in gesprek over de doorwerking van het slavernijverleden op hun zelfbeeld.
Harry Westerink