Zwarte Piet is zooo 1850
| This text in English |
Na jarenlang steeds toenemende kritiek op Zwarte Piet lijkt 2012 het keerpunt te zijn geweest. Het einde van de knecht van Sint lijkt te zijn ingeluid. Zijn aanhangers worden steeds meer in de verdediging gedrongen. Jaar in jaar uit hebben ze krampachtig vastgehouden aan de blackface-traditie, die in de rest van de wereld al meer dan een halve eeuw geleden in onbruik is geraakt, en die alleen nog schaamte en woede teweegbrengt. Witten die zich zwart schminken en hun uiterlijk en gedrag in overeenstemming brengen met de aloude koloniale beeldvorming over “negers”, dat mag niet, dat is racisme, zo klinkt het bijna overal. Dat geluid is eindelijk ook met succes doorgedrongen in Nederland, waar een afbrokkelende hoeveelheid mensen de racistische Zwarte Piet-folklore nog steeds in stand probeert te houden. Maar die lijken hun achterhoedegevecht nu voorgoed verloren te hebben. Want er is een merkbare verschuiving opgetreden: steeds meer mensen lopen over naar het anti-racistische kamp. Wie blijft zitten waar hij zit, zal worden weggezet als een zakkige vastgeroeste koloniaal die elk jaar weer zeurt over zijn hopeloos achterhaalde tradities. Wie geen afstand neemt van Zwarte Piet en doet alsof zijn neus bloedt, wordt straks op zijn werk en op familiefeestjes bespot en met de nek aangekeken. “Vier jij Sinterklaas nog steeds met Zwarte Piet erbij? Maar dat kan echt niet meer, hoor. Dat is zo passé, zo negentiende-eeuws”, zullen ze te horen krijgen.
Afscheid
Bekende Nederlanders als zangeres Anouk en fotomodel Doutzen Kroes spreken zich erover uit. Bestuurders als de Amsterdamse GroenLinks-wethouder Andrée van Es komen ermee uit de kast. Wetenschappers als de antropoloog en Sinterklaas-kenner John Helsloot, verbonden aan het Meertens Instituut, maken zich er sterk voor. Zij laten publiekelijk weten dat het tijd wordt om afscheid te nemen van Zwarte Piet. Steeds meer mensen storen zich aan het Zwarte Piet-racisme en roepen in media, op hun werk en in hun privé-omgeving op om ermee te kappen. Het protest tegen dat racisme is overigens niet van vandaag of gisteren, maar kwam wel betrekkelijk laat op gang. Dat kwam doordat de slachtoffers van het Nederlandse kolonialisme en hun afstammelingen lange tijd getalsmatig nauwelijks invloed hadden in “het moederland”. Pas vanaf de jaren 70 kwamen grotere aantallen mensen uit de koloniën, met name uit Suriname, naar Nederland. Zij hadden een visie op en een verwerking van het koloniale verleden die volkomen tegengesteld was aan die van veel witten. De nazaten van tot slaaf gemaakten zwengelden in de jaren 80 en 90 de kritiek aan op het Zwarte Piet-racisme en voerden er als eersten in woord en daad actie tegen. Die eerste golf speelde zich af tegen de achtergrond van de bredere anti-racistische strijd die in die tijd werd gevoerd, bijvoorbeeld ook tegen extreem-rechts.
Een paar jaar geleden laaide het protest opnieuw op. De uit Duitsland en Zweden afkomstige kunstenaressen Annette Krauss en Petra Bauer veroorzaakten veel ophef met hun kritische project “Read the masks. Tradition is not given” en vooral met een ludieke protestmars tegen Zwarte Piet, die op zoveel rechts-populistische agressie stuitte dat hij op het laatste moment werd afgelast. Die scheldpartijen en bedreigingen zorgden er op hun beurt weer voor dat meer Zwarte Piet-critici zich geroepen voelden om ook hun zegje te doen en tegengas te geven. Zo werd duidelijk dat de bezwaren tegen de racistische karikatuur moeilijker onder tafel konden worden geveegd. Door nauw met Krauss en Bauer samen te werken leverde Doorbraak een flinke bijdrage aan de verbreding van de kritiek op Zwarte Piet. Doorbraak-activisten schreven en publiceerden er artikelen over, waren mede-organisator van de protestmars, namen als spreker deel aan bijeenkomsten en speelden een rol bij de totstandkoming van een film van de kunstenaressen over het project.
Aan de huidige steeds sterker opkomende beweging tegen Zwarte Piet nemen naast veel zwarten ook flink wat witten deel, in elk geval meer dan voorheen. Het witte eenheidsfront dat de Zwarte Piet-figuur als welhaast heilig erfgoed beschermt en ophemelt, lijkt in de publieke opinie voorgoed te zijn doorbroken. De racistische karikatuur wordt meer tot probleem gemaakt. De argumentatie waarmee de zwarte knecht wordt verdedigd, verliest zienderogen terrein en brokkelt af. Overal in het kamp van de Zwarte Piet-fans zijn scheuren ontstaan. Die aanhangers beseffen terdege dat hun zo verafgoodde Sinterklaas-traditie voortaan vergezeld zal gaan van het indringende en aanhoudende pleidooi om Zwarte Piet af te schaffen. Ze weten dat de discussie over de racistische karikatuur elk jaar weer zal opduiken, en dat het nooit meer zal worden als vroeger, als in de veronderstelde goede oude koloniale tijd, toen zwarten nog knechten waren en witten de baas. Die losers kunnen zich er maar beter bij neerleggen en hun volkomen achterhaalde gemopper en gezeur beëindigen.
Chocoladeletters
Metro maakte enige tijd geleden duidelijk hoezeer de kritiek op Zwarte Piet in de media is opgerukt. Of Zwarte Piet nu een grappige schoorsteenveger is of een racistische karikatuur, daarover zullen we het wel nooit eens worden, zo gaf de gratis krant de stand van zaken in het debat weer. Aan de tegenstanders van Zwarte Piet bleek zo inmiddels een gelijkwaardige en serieus te nemen plaats in de discussie te zijn toebedeeld. Dat was opvallend, want lange tijd werden Zwarte Piet-critici weggehoond als overgevoelige fanatici of onwetenden die broodnodig op de hoogte zouden moeten worden gebracht van de fijnzinnige Nederlandse cultuur. “Laat 2013 het laatste jaar zijn waarin we over Zwarte Piet praten”, aldus de oproep van de wetenschappers Mariska Jung en Laura Boerhout, die zo snel mogelijk willen afrekenen met de racistische karikatuur. “Zijn er serieus nog mensen die uitgelegd moeten krijgen dat Zwarte Piet niet zwart is van het roet?” Twee andere wetenschappers, Maartje Janse en Karwan Fatah-Black, maakten er vorig jaar bezwaar tegen dat de Leidse universiteit aan hun medewerkers chocoladeletters uitdeelde met een eetbaar Zwarte Piet-hoofd, als deel van hun eindejaarsgeschenk. “De universiteit kiest er daarmee voor zich te vereenzelvigen met een traditie die niet alleen controversieel, maar ook zo’n beetje aan zijn eind gekomen is: de traditie waarin Sinterklaas wordt afgebeeld met een karikaturale zwarte knecht”, schreven ze. “Deze zwarte knecht is historisch gesproken een relatief nieuw verschijnsel: terwijl het Sinterklaasfeest ouder is en knechten in verschillende gedaanten kent, werd een zwarte knecht pas in 1850 voor het eerst afgebeeld in een Nederlands kinderboek. Niet toevallig was dat in de jaren dat Nederland debatteerde over de manier waarop slavernij in de koloniën moest worden afgeschaft. Het is niet ondenkbaar dat de zwarte, gehoorzame knecht de angst voor slavenopstanden na de afschaffing van slavernij moest bezweren.”
Zelfs de Sinterklaas-lobby, die de laatste jaren de zeilen flink moest bijzetten, ziet in dat de tijden zijn veranderd en het beeld van Zwarte Piet moet worden bijgesteld. Het oubollige Sint Nicolaas Genootschap pleit weliswaar niet voor afschaffing van de racistische karikatuur, maar wenst wel een aantal eigenschappen uit te bannen die van oudsher kenmerkend zijn voor Zwarte Piet, zoals zijn dommige, brutale, kinderlijke en vrolijk dansende verschijning. Het genootschap zou hem naar eigen zeggen graag opwaarderen tot “een onmisbare manager”. Men wil hem dus moderniseren en met het voortrazende kapitalistische tij mee laten gaan. Zo bezien zou de ouderwetse pseudoheilige Sinterklaas moeten worden omgetoverd tot een CEO van een internationaal bedrijf die zijn zwarte managers inzet om de inkoop en verspreiding van zijn cadeaus in goede orde te laten verlopen. Dat roept de vraag op waarom Piet ook in de rol van manager nog steeds het uiterlijk van een soort achttiende-eeuwse huisknecht zou moeten hebben. Genootschap-voorzitter Jan van Wijk blijft, wellicht tegen beter weten in, de opvatting bestrijden dat Zwarte Piet zijn langste tijd heeft gehad: “Het is aan Sinterklaas om uit te maken welke Pieten hij meeneemt en tot nog toe kiest hij voor Zwarte Pieten.” Met andere woorden: Sinterklaas moet de baas blijven die zijn bedienden uitkiest, en die knechten behoren zwart te zijn. Aan de baas-knechtverhouding mag volgens het genootschap niet worden getornd. De wens om Zwarte Piet het imago te geven van een hedendaagse manager zou wel eens kunnen voortkomen uit de behoefte om die scheve machtsverhouding te behouden door hem te camoufleren. Maar zelfs deze club van blackface-fans lijkt langzamerhand tegen heug en meug te moeten gaan erkennen dat de Sint en Piet-traditie in de bestaande vorm aan het wankelen is.
Golliwog
Als de scheuren in het witte Nederlandse kamp niet voldoende zouden zijn om Zwarte Piet op te doeken, dan komt er altijd nog een heleboel anti-racistische steun vanuit het buitenland aansnellen. Of het nu gaat om bijvoorbeeld Duitsland, Groot-Brittannië of de Verenigde Staten, overal staan mensen op die geschokt en boos moeten vaststellen dat de racistische blackface-folklore in Nederland nog steeds wordt toegestaan. Het Black Pete-debat gaat de hele wereld rond. Verbijsterd roept men uit: “Nederland lijkt nog in de negentiende eeuw te leven”. Niet alleen persbureaus als Associated Press besteden kritisch aandacht aan Zwarte Piet, maar ook Aljazeera. De kritiek op de blackface-folklore in Nederland lijkt ook de discussie in Duitsland te hebben aangewakkerd over het zwartschminken van kinderen tijdens de viering van drie koningen in dat land. Wat in Nederland niet zou moeten gebeuren, mag ook niet in Duitsland plaatsvinden, zo stellen critici daar. Ze zullen zich daarbij in hun standpunt gesterkt voelen door het internationale protest tegen het Zwarte Piet-racisme.
Dat steeds massalere protest leidt ertoe dat het nationalistische fantasiebeeld van Nederland als een progressieve en tolerante natie in duigen valt. Hoewel menig Nederlander dat beeld krampachtig overeind probeert te houden, komt men nu overal ter wereld tot de ontdekking dat dit land een achterlijke cultuur heeft en een flinke beschavingsachterstand kent. Buitenlandse bedrijven met vestigingen in Nederland weigeren om zich aan te passen aan het Zwarte Piet-racisme, want het eigen personeel neemt er aanstoot aan. Meedoen met de blackface-folklore zou het imago van die bedrijven ook schade toebrengen. ”Daar is die Sinterklaas met zijn leger van zwarte slaven”, merken Amerikanen op als ze op 5 december in Nederland op straat lopen. Het land van de molens, klompen en tulpen blijkt zwarten uit te beelden als de knechten van witten, stellen ze verontrust vast. Als het hun portemonnee zou kunnen treffen, dan blijken opvallend veel Zwarte Piet-fans er ineens, heel opportunistisch, wel rekening mee te houden dat ze met hun racistische traditie veel buitenlandse zakenpartners en toeristen zouden kunnen tergen en zich daardoor uit de markt zouden kunnen prijzen. Op luchthaven Schiphol is men dan ook voor en op 5 december heel terughoudend met het tonen van de bekende racistische karikaturen.
Campagne
De al langer heersende onvrede met de Zwarte Piet-figuur is vanaf de zomer van 2011 verder in een stroomversnelling geraakt door de inzet van Quinsy Gario en anderen van de “Zwarte Piet is racisme”-campagne. De arrestatie van een paar activisten tijdens de intocht van Sinterklaas in Dordrecht veroorzaakte internationaal grote verontwaardiging. Ze werden hardhandig aangehouden, alleen maar omdat ze een T-shirt met de tekst “Zwarte Piet is racisme” droegen. De toch al flink gegroeide irritatie over het toestaan van dat racisme werd aangevuld met woede over deze schending van de vrijheid van meningsuiting. De overheid bleek kritiek op Zwarte Piet met repressie te beantwoorden. Dat schoot velen in het verkeerde keelgat, ook mensen die voorheen al wel hadden getwijfeld over Zwarte Piet, maar zich daarover tot dan toe nog wat verdekt hadden opgesteld. Nu spraken meer Zwarte Piet-critici zich er openlijk over uit. De “Zwarte Piet is racisme”-campagne heeft door intensief straatwerk velen gemobiliseerd tegen de racistische karikatuur. Dat heeft zijn vruchten afgeworpen, zozeer zelfs dat Gario onlangs stelde dat zijn doel, het blijvend ter discussie stellen van Zwarte Piet, was bereikt. Inmiddels heeft het invloedrijke Landelijk Platform Slavernijverleden, dat jarenlang heeft geijverd voor de komst van het slavernijmonument in het Amsterdamse Oosterpark, een klacht tegen het Zwarte Piet-racisme ingediend. Men wil de zaak ook internationaal gaan aankaarten en zo de druk op Nederland opvoeren.
Hoe je het ook wendt of keert, of je nu hoog of laag springt, er is geen houden meer aan: vroeger of later gaat Zwarte Piet verdwijnen. Hoe eerder, hoe beter. Het protest tegen de knecht van Sint boekt succes en maakt deel uit van een bredere strijd tegen het Nederlandse kolonialisme en nationalisme. De kritische verwerking van het koloniale verleden is sinds zo’n 15 jaar steeds meer op stoom gekomen. Dat levert allerlei resultaten op, niet alleen de komst van het Amsterdamse slavernijmonument, de jaarlijkse herdenking van de afschaffing van de slavernij op 1 juli en pittige debatten over het slavernijverleden, maar ook een overwinning in de rechtszaak over de oorlogsmisdaden van het Nederlandse leger in het dorp Rawagede tijdens de koloniale oorlog tegen Indonesië. Inmiddels worden door Indonesische nabestaanden en door Nederlandse Indonesië-weigeraars nieuwe rechtszaken aangespannen waarin de Nederlandse staat wordt aangeklaagd voor misdaden tijdens de koloniale overheersing van Indonesië door Nederland.
Harry Westerink
Sinterklaas en zwarte Piet zijn gewone kinder iconen, kinderen zeuren niet over discriminatie omdat zij eenvoudigweg het concept niet kennen. Zeker de kinderen in de leeftijdscategorie waar sinterklaas voor wordt gevierd kennen geen enkele vorm van discriminatie, dit wordt hen naarmate zij ouder worden geleerd. Zij worden gewezen op een negatieve wijze op mensen die afwijken van de conservatie norm en die mensen krijgen een negatief predikaat. Volkomen onschuldig nemen zij dit aan van de volwassenen die het “kunnen weten”.
Laat sinterklaas en zwarte piet toch zijn wat zij zijn, iconen, sinterklaas wordt toch ook niet gediscrimineerd als zijnde een travistiet die in een jurk rondloopt. 1x per jaar zijn er deze iconen, net als de kerstman, de paashaas, en wie weet nog meer, die iconen hebben bepaalde kenmerken en waarschijnlijk weten kinderen heel goed dat deze niet echt zijn maar horen bij de viering van dat moment.
Net als het verbod om een bepaalde lekkernij ineens geen negerzoen meer mag heten.
Discriminatie is het negatief afschilderen van medemensen, dit gebeurt door volwassenen en is aangeleerd. Heeft helemaal niets te maken met “zwarte piet” of “negerzoenen”. Maar ja, je kunt natuurlijk overal discriminerende uitingen zien die niet als zodanig zijn bedoeld, zegt meer over de persoon zelf dan over het icoon van onderwerp.
Is het geen idee om de Pieten blauw te schminken? De smurfen zullen m.i. daar geen bezwaar tegen hebben, en dat zal ook leuk zijn voor de kinderen.
Of anders maar hun vertellen dat de goeie sint zijn zwarte pieten heeft vervangen door roomwitte lolbroeken van de Zwitserse Garde, qua kostuum is er niet zoveel verschil. En als die achterlijke sekteleider daar in Vaticaanstad erom boos wordt : prima, toch?
Zijn we dan van die dubieus erfenis af en de Pieten kunnen blijven bestaan in een betere vorm.
Beste Cornelis,
Je reactie illustreert precies het achterhoedegevecht waar dit artikel over gaat. Zwarte Piet heeft zijn langste tijd gehad, en steeds meer mensen keren zich gelukkig van dat koloniale icoon af. Gangmakers van die ontwikkeling zijn de mensen die last hebben van het racistische beeld dat volwasseren via de blackface-traditie aan hun kinderen doorgeven. Eindelijk worden hun stemmen ook gehoord, wordt aan hun beleving ook waarde gehecht. Daar hebben ze lang voor gevochten.
Te lang hebben veel Nederlanders hun kop in het zand gestoken als het gaat de erfenis van het kolonialisme en de slavernij, maar dat kan steeds minder. We moeten het onder ogen zien: eeuwenlang hebben witte Nederlanders zwarte mensen gevangen, gekocht en verkocht, onderdrukt en uitgebuit, en bij vlagen massaal vermoord. Woorden als “neger” en figuren als “Zwarte Piet” komen voort uit die context en zijn dus niet neutraal. Zeker voor de nakomelingen van de slaven, maar ook voor iedere rechtgeaarde witte anti-racist, is het kritiekloos blijven herkauwen van dit soort woorden en symbolen beledigend en benauwend.
Maar het zit er gelukkig bijna op met die hele Zwarte Piet-santekraam, leg je er maar bij neer. De tijden zijn veranderd.
Het is maar net wat je er in ziet, sommigen zien in zwarte piet een racistisch icoon van een koloniaal slaven verleden en sommigen (ik) zien er een onschuldige kindervriend in. De tijden zijn inderdaad veranderd, daarom er is een traditie blijven hangen die wellicht gebaseerd was op de slavernij van de donkere medemens maar inmiddels heeft zwarte piet zich ontwikkeld tot een iconische kindervriend waar kinderen een tijdje veel plezier mee kunnen beleven. Juist door het negatieve verleden op te rakelen door het te verbinden met zwarte piet maak je van deze figuur een ongewenst icoon. Leer kinderen dat zwarte piet en sinterklaas kindervrienden zijn en laat het verleden het verleden zijn en ga niet het icoon zwarte piet de “zwarte piet” toespelen.
Ik zeg hier niet dat je het verleden mbt slavenhandel moet vergeten, maar houd deze discussie waar die hoort en dat is niet bij een kinderfeest.
Het is geen kinderfeest, het is een feest dat volwassenen organiseren voor kinderen. We kunnen dat feest dus ook best zonder Zwarte Pieten gaan vieren. Het is 150 jaar geleden door iemand in een boekje zo bedacht, en kan dus ook heel makkelijk weer veranderd worden, aangepast aan anti-racistische tijden.
Kinderen leren via het feest dat het normaal is dat witten zich als zwarten gaan voordoen en dan dom gaan praten. Vervolgens roepen sommige kinderen dan naar zwarte mensen in de tram: “Zwarte Piet!” en denken dan: dat is ook zo’n domme zwarte.
Nu hebben zwarte Nederlanders het initiatief genomen om dat racistische feest te gaan beëindigen. Ik kies ervoor dat te steunen, maar je kunt er ook voor kiezen een achterhoedegevecht aan te gaan en te proberen de geschiedenis tegen te houden. Dat is in veel andere landen, waar ook een blackface-traditie heerste, niet gelukt, en ook hier zullen de Zwarte Piet-fans hoe dan ook onderspit gaan delven.
…en toch wordt er denk ik een stap overgeslagen. De Zwarte Piet in zijn HUIDIGE vorm en beeldtaal is inderdaad een produkt van het tot bloei gekomen nationalisme van de 19e eeuw, en daarmee in wezen racistisch. Ikzelf heb het nooit zo ervaren (zwarte piet was altijd een ander soort mythisch wezen, geen surinamer of moor), maar de vraag is niet of ik als blanke het als racisme ervaar, maar of slachtoffers van racisme en het koloniale verleden het zo ervaren. Punt. Juist omdat het een kinderfeest is, is het belangrijk met welke symbolen je ze opvoedt: zijn zwarte figuren grappig, maar dienend aan de machtige christen, of is er een ander verhaal dat we ze willen vertellen met dit ritueel?
En daar zit voor mij net de kneep. De ROL van de zwarte piet is namelijk veel ouder dan de 19e eeuw, waarschijnlijk zelfs ouder dan het christendom. De roe (oeroud sjamanisch instrument), het strooien (aanvankelijk met zaden en noten), het met midwinter vermommen in duistere, dierlijke figuren, dat gaat terug op pre-christelijke midwinter-rituelen die vaak geassocieerd waren met de onderwereld en de band met de natuur die onderhouden moest worden, juist als de hele natuur in slaap is. Odin voerde rond die tijd op zijn witte paard een leger van de doden aan die door dorpen en steden trokken en overal chaos veroorzaakten, misstanden aankaartten maar ook kadootjes achterlieten. Deze tradities zie je nog steeds terug op de waddeneilanden, maar vooral ook in alpengebieden en in centraal europa, waar de zwarte piet (o.a. krampus of pechten geheten) veel meer een duivels karakter heeft, nauwelijks in toom gehouden door de sint nicolaas die er nog een christelijk randje aan mocht geven. Het is een midwinterfeest dat op duister-komische wijze de draak steekt met alle misstanden en uitglijers van het afgelopen jaar, en zo de boel schoonmaakt voor het volgend jaar. We vieren het duister, uit het duister komt immers het licht weer terug, dat oude verhaal. Een beetje zoals wij doen met sarcastische sinterklaasgedichten, oud&nieuw-vandalisme en oudejaarsconferences.
Wat mijn punt is, is dat ik het jammer vindt als juist dit laatste duistere, chaotische, sjamanische element zou verdwijnen uit de sinterklaastraditie. Waarom waarderen wij het zwarte, duistere niet voor wat het is: een noodzakelijke, vruchtbare kant van de natuur? Als het huidige beeld van de zwarte piet zo jong is, kunnen we dan niet een nieuwe draai aan het feest geven? Tot in dezelfde 19e eeuw gingen er zelfs nog Zwarte Klazen door de straten in amsterdam en op de veluwe, die met kettingen en bezems lawaai maakten en de boel onveilig maakten. Zwarte Klaas! Is dat niet een oplossing? (st. Nicolaas is immers sowieso een turkse seizoensarbeider, hoe je het nu ook went of keert)
Ik vind het een beetje zielig als mensen zich in deze tijd nog beschouwen als slachtoffer van de slavernij van hun voorouders. De slavernij is al heel, heel lang geleden afgeschaft. Je kunt wel eeuwenlang in een slachtofferrol blijven zitten maar daar schiet je niet veel mee op. Veel zwarte mensen, waaronder Surinamers, gebruiken de slavernij van hun voorouders ook vooral om hun racisme tegen blanken te rechtvaardigen.
Als Westbrabander jammer ik toch ook niet meer over de vernietiging van dorpen en steden door de Spaanse en Franse bezettingslegers? Dat is gewoon te lang geleden, je kunt je er een mening over vormen, je kunt er ook nu nog emoties bij voelen, maar om het te gebruiken als rechtvaardiging voor je positie in de huidige tijd, dat is belachelijk. Moet ik gaan jammeren als ik het Wilhelmus hoor omdat het me doet denken aan de Spaanse overheersing van mijn voorouders?
Je kunt Zwarte Piet zien als een karikaturale zwarte knecht die symbool staat voor het racisme dat er vroeger inderdaad was. Je kunt Zwarte Piet ook zien als een grappige kindervriend die snoepjes uitdeelt. En het is wel erg naïef om te denken dat één blanke Sinterklaas in staat is om een heel leger van honderden zwarte pieten onder de duim te houden. Als je dat denkt heb je zelf geen hoge pet op van zwarte mensen.
Om blanke mensen die zich als Zwarte Piet schminken voor racist uit te maken vind ik echt veel te ver gaan. Ik vraag me ook af of mensen die hiertegen actie voeren niks beters te doen hebben. Het is eigenlijk typisch Nederlands gezeur. Het is ook het soort bekrompen ‘politieke correctheid’ dat er mede de oorzaak van is dat de linksradikale beweging nog maar een marginaal verschijnsel is. Het doet me sterk denken aan vroeger, toen je als jongen in de linkse beweging eigenlijk al een sexist was als je naar een meisje keek. Nu moet ik me zeker schamen omdat ik blank ben? Hou toch op met die flauwekul.
Het spijt me om het te moeten zeggen, maar in dit geval ben jij de zeurpiet, en is jouw weerwoord “flauwekul” en achterhaald.
Zwarte Piet is een symbool uit het verleden, inderdaad, maar het gaat om het heden: dat witte mensen zich zwart gaan schmincken en dan dom gaan doen. Het racisme wordt zo eind november, begin december van dag tot dag levend gehouden, gereproduceerd.
Het lijkt bij jou helaas nog wat dieper te zitten dan bij die andere witte Nederlanders die zich onbuigzaam tonen en niet kunnen accepteren dat hun tradities uit de tijd raken. Jij beticht “veel zwarte mensen, waaronder Surinamers” uit de losse pols en zonder enig bewijs van racisme, maar verdedigt je mede-witten die aan black-face doen. Dat sluit naadloos aan bij de werkelijk bestaande “politieke correctheid” van het tijdperk Fortuijn, Verdonk en Wilders die voortdurend de nationalistische en racistische kaart spelen tegen de mensen die maatschappelijk al onderop liggen.
Je vraagt je af of mensen die tegen de volkomen achterhaalde black-face traditie ingaan niets beters te doen hebben. Ik denk dat er veel misstanden zijn in de samenleving die allemaal bestreden dienen te worden, en dat het racisme er daar een van is, net als het seksisme waar je melding van maakt. Veel linksen (meest mannen natuurlijk) hebben ook op dat gebied tientallen jaren geroepen dat er belangrijker dingen waren, maar die zijn voor het overgrote deel gelukkig de mond gesnoerd door de vrouwenbeweging die ontzettend veel verbeteringen heeft bevochten voor vrouwen die tot 50 jaar terug wettelijk en maatschappelijk nog als tweederangsburgers werden beschouwd.
En zo zijn anti-racisme activisten nu bezig met hun gevecht, en daarbij hoort het bestrijden van de black-face traditie en al het andere racisme waarmee de samenleving helaas nog steeds doordrenkt is.
Beste Eric,
Je mag me best een zeurpiet vinden, maar je argumentatie is nul komma nul. Alleen maar grote woorden over ‘het racisme’. En dat veel zwarten racistisch naar blanken zijn mag ik natuurlijk ook niet zeggen, want de samenleving is dan wel doordrenkt van racisme volgens jou maar dat geldt natuurlijk alleen voor blanken.
Ik ben “onbuigzaam” en wordt op een hoop geveegd met Fortuyn, Verdonk en Wilders. Nou Eric, ik denk niet dat jouw reactie op mijn mening iemand zal overtuigen, daarvoor laat je je te veel kennen als een onbuigzame dogmatische drammer zonder werkelijke argumenten.
Beste Deva, zo kunnen we nog wel even doorgaan: je gaat niet in op mijn argumenten, maar wijst ze simpelweg van de hand. Zo heeft een discussie geen zin.
Nog een ding wil je meegeven. Je schrijft ook:
“Het is ook het soort bekrompen ‘politieke correctheid’ dat er mede de oorzaak van is dat de linksradikale beweging nog maar een marginaal verschijnsel is.”
Het is wellicht net omgekeerd, wanneer de linkse beweging dit soort thema’s niet oppakt, dan raken we geïsoleerd. Negeren heeft links al teveel gedaan, maar Nederland is niet alleen wit meer! Daar moet je maar eens aan gaan wennen. Thema’s die jou niet aanstaan, zoals anti-racisme, zouden voor andere (zwarte) Nederlanders wel eens heel belangrijk kunnen zijn, en die laten zich niet meer afschepen met woorden als “zielig”, “slachtofferrol”, “gezeur”, “bekrompen”, “politiek correct” en “flauwekul”. Gelukkig maar, de tijden zijn veranderd!
Deva,
Ik heb ooit in een kolonie gediend die zeer multicultureel was.
Alle kleuren en godsdiensten. Zeer weinig blanken.
Men diskrimineerde elkaar kapot. Eerlijk gezegd is het woord daar uitgevonden en geexporteerd.
Als je aan eettafel ging zitten als “blanke” was je al z.g. aan het diskrimineren omdat je uit Nederland kwam en met ze aan de tafel ging zitten.
Racisme onderling was daar aan de orde van de dag. En we hadden het niet over Zuid-Afrika.
Waarschijnlijk is het nog zo. Ben je in de states beland je direkt tussen diverse groepen.
Afro-american, haitian, cuban, andere latinos, italian, irish. Southerners. Je ziet de discriminatie voor je ogen starten nog voor je door de douane bent.
overigens diskrimineren hier blanken ook blanken. Van wijk tot wijk, straat tot straat.
Limbo tot amsterdammer. Houd nooit op in de wereld………
Deva Daniël Luysterburg schreef “Als Westbrabander jammer ik toch ook niet meer over de vernietiging van dorpen en steden door de Spaanse en Franse bezettingslegers?”
Nee, Brabanders en Limburgers jammeren al eeuwen over die arrogante calvinistische Hollanders die altijd maar de baas spelen.
Maar gelukkig ben jij van menig dat het een “beetje zielig is” als mensen zich maar blijven identificeren als “slachtoffer van de slavernij van hun voorouders” en ga jij dus je tijd voortaan productief besteden door de bevolking woonachtig bezuiden de Moerdijk van dat eeuwenoude calimerocomplex te verlossen.
Ik wens je veel succes!
@Rich Gallagher: Het schiet niet erg op met de verbroedering wanneer je je minachtend over een bevolkingsgroep uitlaat (Zuid-Nederlanders) omdat iemand uit die bevolkingsgroep zich volgens jou minachtend uitlaat over een andere bevolkingsgroep (Afrikanen).
@Arvy: het was min of meer sarcastisch bedoeld, wellicht was dat niet duidelijk. Ik heb uiteraard niet de bedoeling welke bevolkingsgroep dan ook te minachten.
Blijft staan de rationale kern van de opmerking, nml. dat je wat dat betreft Zuid-Nederlanders bezwaarlijk als lichtend voorbeeld voor Afrikanen ten tonele kunt voeren, gelijk Deva dat doet.
Arvy, Rick, Deva
Volgens mij hebben jullie mijn posting hier niet gelezen.
Men “discrimineert ” van straat tot straat wereldwijd.
Totdat ze b.v. via de media wijsgemaakt worden dat ze in oranje met krat bier naar partij voetbal moeten.
Trouwens in de ex-kolonie viert men ook graag sinterklaas. Slavenaspekt niet aan de orde.
Sinterklaas brengt gewoon moren mee uit spanje. Geen slaven. Jullie kennen de gehele onstaansgeschiedenis van dit commercieele winkeliersfeestje uit de gouden eeuw niet.
Dus wel slechste voorbeeld om de zaak aanhangig te maken. Begin eens met Marrons en Redi Doetoes. En helaas men hield elkaar ook tot slaaf of vermoorde mekaar. Totdat de WIC e.d. er geld voor begon te geven….. Overigens blanke en anderskleurige slaafjes genoeg op de wereld.
Lopen jullie nooit door IKEA?
Beste Benno,
Er wordt inderdaad door veel mensen wereldwijd gediscrimineerd, daar heb je groot gelijk in. Maar dat kun je niet als argument inzetten tegen mensen die hier en nu strijd willen voeren tegen de Nederlandse blackface-traditie. Wij proberen gewoon een van de vele vormen van racisme aan te pakken, niet meer en ook niet minder.
Overigens was het Nederlandse/West-Europese slavensysteem natuurlijk kwalitatief wel heel wat anders dan de voorgaande slavenhouderij elders in de wereld. Europese slavenhandelaars en -houders zetten een ongekend groot systeem op dat verschillende continenten omvatte en waarmee mee het geld bijeenbracht waarmee het kapitalisme echt van start kon gaan, het startkapitaal, zeg maar.
Bovendien creëerde dat systeem een grootschalige systematische en wettelijk vastgelegde vorm van racisme die nog steeds wereldwijd grote gevolgen heeft. Ook dat racisme is daarom kwalitatief echt wel wat anders dan dat van relatief machteloze onderdrukte groepen…
Wow, wat wordt er veel vanuit de emoties gepraat. Ja, er is politiek correct gedrag, en ja, sommige respondenten doen hier aan mee door de nuance te negeren. En ja, er bestaat ook een nieuwe politieke correctheid, die van: alles wat naar linksheid riekt is dogmatisch gelul. Beiden verwarren de discussie meer dan dat ze oplossen.
Want opnieuw ja, er is zeker ook racisme en sexisme onder niet-blanken. Het lijkt soms alsof een vreemd mechanisme ervoor zorgt, dat eenmaal opgeroepen vernedering vernedering door blijft geven. Zoals gevallen van machismo, homofobie en vrouwonvriendelijkheid in sommige subculturen onder nazaten van de slachtoffers van de gemechaniseerde westerse slavernij die m.n. de nederlanders met bijv. hun op onmenselijke efficientie ingerichte slavenboten (stapelen die handel) ontwierpen (wat gelijk het verschil aangeeft met de daarvoor inderdaad al bestaande slavernij, die ik niet wil vergoeilijken). Legbatterijen anno 17e eeuw, op volle zee, om vervolgens massaal als werkvee te dienen op plantages, en na de afschaffing van de slavernij in de fabrieken. Die gemechaniseerde vernedering, die tot het absurde gedreven werd tijdens de holocaust (en de intensieve veeteelt dus ook overigens), die heeft generaties in de verdediging gedreven, zoals momenteel de islam in de verdediging gedreven is. En mensen in de verdediging gaan zich identificeren als groep, soms positief (strijdbaarheid, zichzelf emanciperend), soms negatief (machismo, zich afzetten tegen de dominante cultuur of juist tegen andere kwetsbare groepen, of vrouwen, homoseksuelen). Toen de islam zelf dominant was (zoals in Moors Spanje!) was het een baken van tolerantie in vergelijking met de omliggende culturen. Niets was beter voor de radicale islam dan de rechtse wind die door Europa en de VS (Bush en co) trok. Angst brengt angst voort.
En toch is er een verschil tussen racisme tussen gemarginaliseerde groepen onderling en racisme vanuit de dominante cultuur. Als er in Nederland een breedgedragen besef zou bestaan van de mate waarin onze welvaart nog steeds stoelt op onderdrukking van andere culturen door de eeuwen heen (vroeger VOC/WIC, nu WTO/IMF/wereldbank); als er vandaag de dag geen enkel racisme zou bestaan vanuit de dominante nederlandse blanke cultuur jegens marrokanen of antillianen of oost-europeanen of asielzoekers, dan zou Deva gelijk hebben: jongens, kom uit die slachtoffercultuur en laten we blackface in ere houden als monument voor de imbiciele tijd die achter ons ligt. Feit is echter dat (wellicht als gevolg van de talloze onzekerheden die het neoliberalisme ons gebracht hebben) de xenofobie de laatste jaren ge-explodeerd is in dit land. Dat betekent dat we het gesprek gaande moeten houden over hoe diep de stereotypering van andermans cultuur en de verheerlijking van onze cultuur is geworteld in onze cultuur. Dat betekent niet dat onze ouders racist zijn omdat ze geen nee hebben gezegd tegen Zwarte Piet, dat betekent dat er bepaalde racistische patronen in onze cultuur zitten die we niet meer zien omdat we er mee opgegroeid zijn. Dat is geen schande, maar laten we het onder ogen zien en de angel uit de angst en de vervreemding halen. Wie ongerichte frustratie (PVV, sexistische rap) omzet in bewustzijn en strijdbare frustratie (zoals binnen de conscious hip hop scene, bijv. KRS-ONE, dead prez, etc.) kan zelfs binnen onderdrukking zelfrespekt veroveren. En wie van die vrijheid geproefd heeft hoeft ook niet meer iemand anders te onderdrukken om zich gerespekteerd te voelen.
power to the zwarte piet!
Sinterklaas, en Zwarte Piet. Je vond het als kind leuk, spannend, of was er bang voor. Het was natuurlijk vooral wat de ouders er mee deden. “Lief zijn anders………Ik vond vooral de vernedering dat je als kind voor al die mensen (sinterklaasfeest ouders) op schoot moest zitten bij Sinterklaas en dat hij wist dat je niet altijd lief was geweest.
Hoe anders heeft mijn zoon het ervaren. Leuk, spannend als Sint en Piet op school kwamen. Hij heeft zelfs met Piet gedanst. Wie was Piet eigenlijk? Nou het hulpje van Sinterklaas natuurlijk. En waarom is hij zwart? Domme vraag! Als je door een schoorsteen gaat om cadeautjes te brengen wordt je natuurlijk zwart door de roet. Het was vooral een feest. Waar het paard van Sinterklaas niet werd vergeten. Water, hooi en wortels. En natuurlijk voor Sint en Piet een mooie tekening voor alle cadeautjes.
Je zou natuurlijk kunnen zeggen waarom gaat Sinterklaas niet zelf door die schoorsteen. Maar ja, die man is al een paar honderd jaar oud, dat gaat allemaal niet meer zo soepel. Ik heb overigens nooit gedacht aan de slavernij als ik Pieten zag.
Maar ja, ik heb ze ook nooit als minder gezien. Of dat ze een andere huidskleur hadden en daarom door die schoorstenen moesten. Nee het waren witte mannen, zwart geschminkt, omdat roet nu eenmaal zwart is.
En dat er nu over de slavernij wordt gesproken, is gewoonweg beledigend! Over de rug van kinderen de slavernij er bij halen. Niemand is verplicht om het Sinterklaasfeest te vieren.
Beste Willy Brouwer,
In de negentiende en twintigste eeuw vonden veel witte mensen in de Verenigde Staten het leuk om te kijken naar minstrel shows. http://en.wikipedia.org/wiki/Blackface Iedereen wist dat het om witte mannen ging die zich zwart schminckten (blackface) en niemand van de toeschouwers dacht aan slavernij. Het was toch gewoon leuk?
Toch namen zwarte Amerikanen er om de een of andere reden aanstoot aan. Misschien omdat ze het niet leuk vonden dat witten zich zwart gingen verven en dan dom gedrag gingen vertonen? Na een lange, lange strijd is de diep-racistische blackface traditie daar nu in de ban gedaan.
Zwarte Piet valt in dezelfde traditie: zijn kleding is die van een huisslaaf, en als ie echt zwart is vanwege de schoorsteen, waarom is zijn kleding dan zo schoon en zijn zijn lippen dan zo rood? Dat laatste is ook een vast kenmerk in de Amerikaanse blackface-traditie.
Overigens wordt de slavernij er niet over de ruggen van kinderen bij gehaald. Nee, het is juist zo dat de verdedigers van Zwarte Piet hun schaamteloze Blackface-traditie over de ruggen van kinderen proberen recht te praten. Het zijn echter niet de kinderen die het Sinterklaasfeest op deze manier inhoud geven, maar de ouders. Daar zijn ouders rond 1850 mee begonnen en stopt een groeiend aantal in de eenentwintigste eeuw weer mee. Nu jij nog.
Lieve medemensen, of slechte medemensen, die bestaan er degelijk al zouden wij dit willen tegenspreken, wij mensen zijn beperkt intelligent daarom zijn deze discussies belangrijk, want wij leren allemaal van elkaar, en dat maakt de wereld zo mooi of lelijk, leer zoveel mogelijk van elkaar, daardoor kan je opkomen voor jou rechten en elkaar beter begrijpen, zodat de wereld van morgen er anders uit zal zien, zodat ons nageslacht niet hetzelfde zal mee maken als wij, want tijden veranderen de mens wordt slimmer, maar blijft beperkt intelligent, want als wij mensen elkaar niet willen begrijpen vanwege onze trots of behoud van wat ons is aangeleerd, door onze voorouders die niet zo slim als ons waren, dan zal je beperkt intelligent blijven, wat niet ons doel is, dus lieve witte mensen of lieve zwarte mensen leer naar elkaar te luisteren dan zal je te weten komen dat je niets wist en alleen maar wijzer wordt ga zo door, ik hou van jullie, ik hou van alle kleuren, met alle kleuren samen maak ik een prachtig mooi schilderij, want wij hebben elkaar nodig
Patrick Haman Beeldendkunstenaar
Beste Harry,
Ik vroeg me af hoe het nu is afgelopen met de presentatie voor het Cultureel Erfgoed. Ik woon niet in Nederland, maar ik heb nog net het beeld voorbij zien komen van Sinterklaas die ZONDER pieten (typical, want die zijn toch niet racistisch en volkomen ok…?) om te vertellen wat voor een leuk en onschuldig kinderfeest het is. Ik ben behoorlijk geschrokken van deze beelden. Hier wordt zwarte piet met man en macht verdedigd, maar naar buiten toe moet piet maar thuisblijven als ons feessie gepromoot moet worden.
Ik vind dat deze actie uitgebreid moet worden met de actie “Sinterklaas is een vrouw”! Want net zo goed als dat zwarte Pieten uit de tijd zijn, is het uit de tijd dat het mannen zijn die kadootjes uitdelen, of ze nou zwart of wit zijn. En al helemaal mannen die zich verlekkeren door kinderen op hun schoot te nemen en te vertellen dat ze álles over ze weten.
Oftewel: schaf de hele traditie maar af… maak van Nederland een politiek-correct land, zonder eigenheidse tradities, zonder gebruiken en gewoonten die misschien hier of daar uit de toon vallen. Vraag aan Coca-Cola hoe we Halloween moeten vieren, neem meteen de vraag rond Kerst mee, en alles zal goed komen.
“Zwarte Piet is zooo 1850” is er nu ook als tegeltje:
https://2.bp.blogspot.com/-1xDXLuCKZuw/Un6kgg0jefI/AAAAAAAAEus/NBNMuA0qfpY/s1600/ZP1850.jpg