Staking Dubai teken van hoop
Zeer hoopgevend nieuws uit de Verenigde Arabische Emiraten (VAE). Aljazeera vertelde gisteren dat arbeiders in Abu Dhabi en Dubai – onderdelen van de VAE – in staking zijn gegaan. Dat is niet gering want de VAE is een zeer repressief land waar arbeiders veelal vrijwel rechteloze migranten zijn. Dat juist onder deze arbeiders verzet op gang komt, laat zien dat zelfs intense repressie en uitsluiting geen ongestoorde uitbuiting van arbeiders kunnen garanderen.
De stakers zijn personeelsleden van het grote bouwbedrijf Arabtec. Zaterdag al protesteerden sommigen van hen in Abu Dhabi, intussen zijn dus ook arbeiders in Dubai in actie gekomen. Het gaat om loonsverhoging, wat met maandsalarissen van 160 tot 190 dollar in de maand bepaald niet raar is. Ook eisen arbeiders betaling van achterstallig loon. Volgens het ministerie van arbeid, dat de staking zegt te volgen, is er niet zo heel veel aan de hand. “Het ministerie voegde eraan toe dat Arabtec de arbeiders betaalt in overeenstemming met de ondertekende contracten, en dat hun huisvesting in overeenstemming was met arbeidsreglementen.” Als dat al zo is, dan zegt dat wellicht iets over die afgesproken lonen en die arbeidsreglementen. Dat arbeiders contracten ondertekenen waarin laag loon wordt afgesproken, duidt eerder op de dwang waaronder arbeiders staan dan op de rechtmatigheid van zulk loon. Ze kregen volgens het ministerie bovendien gezondheidszorg en gratis transport. Dat moest kennelijk illustreren dat arbeiders het best redelijk hadden. Alsof het vervoer van slaven van hun slaapplek naar hun werkplek een soort privilege is.
Dubai is feitelijk een verzameling van luxe bouwprojecten, hotels en dergelijke. Die bouw was in 2008 vrijwel ingestort. Dubai was feitelijk een vroeg slachtoffer van de kredietcrisis. Maar omdat het deel was van de VAE, met het van oliegeld druipende Abu Dhabi als onderdeel, kon Dubai een beetje overeind blijven, en nu is de bouw weer op gang gekomen. Dat bouwen wordt gedaan door arbeidsmigranten, veelal uit Zuid-Azië. Die wonen in een soort barakken, net buiten de stad. De behandeling van deze contractarbeiders komt neer op een soort apartheid.
Arbeiders hebben geen organisatievrijheid, en van vakbondsrechten is ook geen sprake. Het tekent de repressieve gang van zaken in het land, en de strikte gelaagdheid in de maatschappij. Er is een steenrijke top van zakenlieden, projectontwikkelaars, bouwondernemers. Er is een brede middenklasse van professionals op allerlei vlak, deels trouwens ook immigranten maar dan uit westerse landen, en met een hoge opleiding. Voor zover het wel mensen zijn uit het land zelf, dan zijn dit de mensen met burgerrechten. Al moet je je daar ook niet teveel van voorstellen: van democratie is geen sprake, het land wordt bestuurd door een emir. De burgerrechten betreffen vooral sociale zekerheid en dergelijke, als onderdeel van een relatief hoge levensstandaard. Er is onder die groep ook onvrede, over de zeer ingeperkte vrijheid. Zo zitten er 94 mensen gevangen op beschuldiging van een soort complot ter voorbereiding van een staatsgreep. De onderdrukking richt zich vooral tegen plaatselijke geestverwanten van de Moslim Broederschap. Maar er zijn meer politieke gevangenen. Drie mensen die een petitie voor hervormingen hadden getekend, waaronder mensenrechtenactivist Ahmed Mansoor, werden tot drie jaar cel veroordeeld. Mansoor kreeg echter gratie. Dat doet echter niets af aan het algemene patroon van onderdrukking. In december 2013 sloot de politie Mohammed Salem al-Zumer op. Deze jonge man, 18 jaar, had het op internet opgenomen voor andere opgesloten dissidenten. Het regime laat zien hoe nerveus het is dat de opstandigheid van de Arabische Lente ook haar onderdrukte onderdanen in beweging zal brengen.
Dat soort repressie betreft de burgers van het land. Een groot deel van het werk wordt echter niet door de burgers van het land gedaan, maar door arbeidsmigranten. Daar zijn de bouwvakkers waaronder nu een staking is begonnen, een zeer belangrijke groep, die onder onmenselijk zware druk staat. Hoe zwaar de druk is waaronder arbeiders sowieso in de VAE staan, bleek al eens eerder. In mei 2011 was nog iemand van de hoogste wolkenkrabber naar beneden de dood in gesprongen, naar verluidt nadat hij nee te horen kreeg op zijn verzoek om een vrije dag.
Tegen die achtergrond is de staking van bouwvakkers – een teken dat ze willen léven, als ménsen en niet als wegwerpartikelen – nadrukkelijk een teken van hoop.
Peter Storm
Blogger via Ravotr.