Turkije: de politie bestormt het Taksim-plein

De politie heeft vanochtend rond half acht het Taksim-plein bestormd, met de bedoeling het plein te ontruimen en de demonstranten die daar al twee weken lang bivakkeren te verwijderen. Een aantal van de televisiestations die tijdens de Taksim-demonstraties niet te zien waren, liepen nu achter de politie het plein op. Ze waren, zo te zien, door de autoriteiten op tijd op de hoogte gebracht van wat er ging gebeuren. De demonstranten hebben zich teruggetrokken in het Gezi-park.

Met deze actie is duidelijk geworden dat alle uitspraken die tot nu toe door de autoriteiten zijn gedaan, niets anders zijn geweest dan een tactiek om tijd te winnen. Een goed voorbeeld daarvan was de laatste tweet van de gouverneur van Istanboel. Daarin schreef hij dat hij vroeg wakker was geworden. Hij kon niet slapen omdat hij aan de actievoerders in het Gezi-park moest denken. Hij wilde hen vroeg in de ochtend begroeten. Op herhaaldelijke vragen of er een opruiming plaats ging vinden, liet hij weten dat dat niet zou gebeuren. En dat hij bij de actievoerders wilde zijn, omdat hij hun actie wilde ondersteunen.

Ook verklaringen van andere kopstukken van de regerende AK-partij, waarin die zogenaamd ‘mildere uitspraken’ deden jegens de actievoerders, bleken, om in hun termen te spreken, Takkiye te zijn geweest. Takkiye is een religieuze term voor de tactiek van het bewust anders handelen dan je zegt of beweert, om zo je doel te bereiken. Gisteren is de nieuwe alcoholwet goedgekeurd door president Abdullah Gül, de oprichter van de moslimfundamentalistische AK-partij.

Eisen

AKP-kopstuk Bülent Arinc hield gisteren voor bevriende journalisten een persconferentie waarin hij uitleg gaf over een bijeenkomst met het Taksim-platform. Dat platform is opgericht om vernietiging van het Taksim-plein tegen te gaan door de AKP. Het bestaat uit zo’n tachtig organisaties. Arinc zei dat hij tegen het platform heeft gezegd dat hun eisenpakket niet zal worden ingewilligd, en dat zij dat zelf maar moeten vertellen aan het publiek. Tot gisteren had hij daar niets over gezegd. De eisen van het Taksim-platform omvatten onder meer:
– De politie moet zich terugtrekken.
– Er moeten duidelijke toezeggingen gedaan worden dat het Gezi-park niet vernietigd wordt.
– Alle opgepakte actievoerders moeten worden vrijgelaten.
– Pleinen zoals Taksim in Istanboel en Kizilay in Ankara moeten worden opengesteld voor publieke acties en demonstraties, zoals op 1 mei.
– Alle verantwoordelijken voor de harde opstelling van de politie moeten worden opgespoord en aangeklaagd.

Ook beweerde Arinc tussen neus en lippen door dat Carsi, de supportersgroep van de voetbalclub Besiktas zich zou hebben teruggetrokken. Carsi is een van de voortrekkers geweest van de acties in en rondom Taksim. Zowel bij de gevechten als bij het bedenken van mooie leuzen hebben leden van Carsi actief meegedaan. Ook hebben ze supporters van de drie grote voetbalclubs van Istanboel, die rivalen zijn en onderling zeer vijandig (een maand geleden is er zelfs nog een jongen doodgestoken na een wedstrijd tussen Fenerbahce en Galatasaray), bij elkaar gebracht om gezamenlijk naar het Taksim-plein te lopen. Daar gaven tienduizenden supporters aan gehoor. Later bleek het terugtrekken van Carsi een grote leugen te zijn geweest om verdeeldheid te zaaien binnen de beweging. Carsi heeft zelf meteen een persverklaring uitgebracht, via haar website, dat zij nog altijd bij de acties betrokken is en ook zal blijven, totdat het Taksim-platform zelf verklaart de acties te beëindigen.

Leugens

De gouverneur van Istanboel bleef zelfs tijdens de opruiming van het plein nog steeds leugens verspreiden. De ontruiming zou beperkt blijven tot het opruimen van linkse vlaggen en leuzen op het Atatürk-standbeeld en het Atatürk Cultuurcentrum op de Taksim-plein, zo zei hij. Die zouden het imago van Turkije in binnen- en buitenland schade toebrengen. De politie zou het Gezi-park niet betreden. Even later echter probeerde de politie wel degelijk het park in te trekken en de mensen op te roepen om het park te verlaten. Maar de politie werd door de menigte teruggedrongen en onder luid applaus en gejoel het park uitgejaagd.

De AKP en de autoriteiten proberen verdeeldheid te zaaien tussen linkse groepen en de rest van de pleinbeweging door hen te criminaliseren en door te roepen dat het maar marginale groepen zouden zijn. De Gezi-acties zouden door die linkse groepen in een andere richting gestuurd zijn. De goede bedoelingen van jongeren zouden door deze linkse groepen zijn misbruikt. De Gezi-park-actievoerders zouden daarom afstand moeten nemen van deze groepen. Volgens de gouverneur zou dat trouwens al tijdens de opruiming zijn gebeurd. Maar daar klopt niets van, en het Taksim-platform heeft verklaard niet in deze verdeel- en heerstactiek te zullen trappen.

Provocateurs

De politie werd tijdens de opruiming van het plein bekogeld met molotovcocktails door een kleine groep actievoerders. Die groep dook uit het niets op met SDP- en BDP-vlaggen. De politie liet de groep mannen op een vreemde manier min of meer hun gang gaan, en deed alsof ze hen bespoot met een waterkanon om zich vervolgens weer terug te trekken. Men liet hen vervolgens gewoon hun gang gaan. Op hetzelfde moment werden er invallen gedaan bij het hoofdkantoor van de SDP en de ongeveer veertig mensen die daar binnen waren, werden met harde hand gearresteerd. De SDP heeft later een verklaring uitgegeven waarin stond dat de mannen op het plein die molotovcocktails gooiden, niets te maken hadden met hun organisatie. Ook de beschuldiging dat een van de gooiers een partijbestuurslid zou zijn, was volgens de SDP een leugen. De partij verklaarde verder heel goed te weten welk spelletje er gespeeld werd. Maar we zullen daar niet in trappen, zei men.

Er deden ook twitter-berichten de ronde met foto’s waarop bij een van de gooiende mannen een pistool te zien is op zijn rug. De mensen op het plein die probeerden een linie te vormen tussen deze mannen en de politie werden meteen door de politie weggejaagd. Er zijn vermoedens gerezen dat de staat de mannen heeft ingezet als ‘actievoerders’ om de tot nu toe vreedzame demonstraties uit de hand te doen lopen. Dat zou het makkelijker maken om de beweging in diskrediet te brengen en te criminaliseren.

Toen een vertegenwoordiger van het Taksim-platform een verklaring probeerde voor te lezen over het harde ingrijpen van de politie, probeerde de politie zelfs dat tegen te houden. Met moeite kon de spreker uitbrengen dat er oproep was gedaan om vanavond om zeven uur op het Taksim-plein bijeen te komen.

Alcohol

De mensen in Turkije waren de afgelopen dagen getuige van de storm aan leugens die premier Recep Erdogan en consorten de wereld in hielpen en die herhaaldelijk werden ontkracht door de media en door getuigen. Ook gisteren weer, toen Erdogan tijdens een bijeenkomst van zijn partij vertelde dat de actievoerders met schoenen aan een moskee in Dolmabahce zouden zijn binnengegaan en er alcohol zouden hebben gedronken. De imam van de moskee heeft meerdere keren verklaard dat dat niet klopt. Die vertelde dat de eerste dag een groep demonstranten de deur van de moskee had geforceerd op zoek naar bescherming tegen een aanval door de politie. Tegenhouden had geen zin, zei hij. Dus had hij hen binnengelaten en in bescherming genomen. Twee dagen lang zijn er in zijn moskee gewonden verzorgd en er is geen alcohol gedronken, verklaarde hij. Zijn verklaring werd zelfs bevestigd door een oud AKP-parlementslid. Er zijn ook beelden opgedoken waarop te zien is dat er tientallen gewonde demonstranten worden verzorgd door artsen en andere mensen.

Erdogan loog ook over de politieman die op ongelukkige wijze van een brug afviel tijdens de achtervolging van demonstranten. Hij overleed later. De premier beweerde dat de agent door een actievoerder van de brug af zou zijn gegooid. Familie van de man heeft verklaard dat dat verhaal niet klopt, en zegt dat ze eindelijk met rust gelaten wil worden. Ook het verhaal van Erdogan dat demonstranten op het plein een Turkse vlag zouden hebben verbrand kon tot nu toe niet worden bevestigd.

Complotten

De premier is in het nauw gedreven en probeert zich er op allerlei manieren uit te wurmen. Als het niet links is dat de boel besodemietert, dan is het wel de CHP of ‘de buitenlandse krachten’. Complottheorieën zijn aan de orde van de dag. De rente-lobby zou het, zoals hij keer op keer herhaalt, op Turkije gemunt hebben. En onzichtbare krachten die niet willen dat Turkije groot wordt. Wat hij niet ziet of niet wil zien is dat er in Turkije grote groepen jongeren zijn opgestaan die in een rap tempo politiseren. Deze groep is nooit eerder de straat opgegaan en werd gezien als a-politiek, maar is nu de drijvende kracht achter deze beweging die meer democratisering, meer bewegingsruimte en meer rechten opeist. Linkse activisten, deze groep jongeren en niet te vergeten vrouwen domineren nu zij aan zij het nieuwe leven op de pleinen en straten van Istanboel en elders in Turkije. Vrede, blijdschap en een wereld waarin verschillende denkwijzen en levensvormen samen kunnen leven in harmonie en solidariteit, dat werd door niemand voor mogelijk gehouden behalve dan door linkse utopisten, maar het wordt nu realiteit in het Gezi-park. Alsof mensen getroffen zijn door een bliksem, zo ontwaken ze uit hun droom. Zij aan zij strijden ze en bouwen ze een andere wereld. In een land dat jarenlang werd verscheurd en ondergelopen was in bloed en verdriet, wordt nu geknipoogd naar de revolutie, zoals het zo mooi stond omschreven in een krant.

Bülent Yilmaz