Burundese vluchtelingen klagen in rapport overheid aan

Onlangs is een kritisch rapport verschenen van vereniging Ntundenganye, een zelforganisatie van Burundese vluchtelingen in Nederland, over de behandeling van Burundese vluchtelingen door de Nederlandse overheid. Het rapport klaagt het illegaal maken, opsluiten en uitzetten van Burundese vluchtelingen aan. Ntundenganye is een woord uit het Kirundi, de nationale taal in Burundi, en betekent “behandel mij niet onrechtvaardig”. In samenwerking met Doorbraak is Ntundenganye al langere tijd bezig met een steun- en publiciteitscampagne voor Burundese vluchtelingen.

Tot 2006 gold een categoriaal beschermingsbeleid ten opzichte van vluchtelingen uit Burundi. Daar heerste namelijk een burgeroorlog. De Nederlandse regering erkende zo dus dat de algemene situatie in Burundi onveilig was. Burundese vluchtelingen kregen op grond van het beschermingsbeleid tijdelijk verblijfsrecht. Ze hoefden niet te bewijzen dat ze persoonlijk gevaar liepen. In 2006 hief de overheid dat beschermingsbeleid op. Vanaf die tijd trekt men de tijdelijke verblijfsvergunningen van Burundese vluchtelingen stelselmatig in. Eerst kregen de vluchtelingen dus verblijfsrecht en werden ze bijvoorbeeld ook verplicht om in te burgeren. Nu maakt men de Burundezen illegaal, pakt hen op en sluit hen op om hen uit te zetten. Dat terwijl de situatie in Burundi nog steeds onveilig is, ook volgens allerlei mensenrechtenorganisaties.

In 2008 hebben de Nederlandse en de Burundese regering een verdrag afgesloten, waarin ze afspraken om samen te werken “in de strijd tegen illegale migratie”. Volgens het rapport van vereniging Ntundenganye is er geen sprake van “massale illegale migratie” vanuit Burundi naar Nederland, “maar wel van het massaal illegaal maken door de Nederlandse overheid van Burundezen die eerder verblijfsrecht hadden verkregen en ook waren ingeburgerd”. Ntundenganye spreekt van “een koehandel” tussen de Nederlandse en de Burundese regering. Nederland heeft namelijk financiële hulp aan Burundi toegezegd, als dat land meewerkt aan het terugnemen van afgewezen vluchtelingen. Tot nu toe weigert de Burundese ambassade in Brussel echter om mee te werken aan “gedwongen uitzettingen”. De door Nederland afgewezen vluchtelingen worden dus niet uitgezet naar Burundi, maar krijgen ook geen verblijfsrecht in Nederland.

Ntundenganye pleit ervoor om Burundese vluchtelingen niet illegaal te maken en op te sluiten, maar verblijfsrecht te geven. De vereniging verzoekt de Tweede Kamer en de regering om de Burundese vluchtelingen veilig, menswaardig en rechtvaardig te behandelen. In 2009 voerde de vereniging al met honderden demonstranten actie bij de Tweede Kamer.

Harry Westerink