IND: “Het vliegveld van Mogadishu ligt niet in Mogadishu”

Het leven van de ambtenaren van de Dienst Terugkeer en Vertrek (DTV) loopt niet over rozen. Vadertje staat heeft zijn best gedaan om hen alle mogelijke middelen te geven waarmee ze migranten en vluchtelingen het leven zuur kunnen maken. Toch stuiten ze telkens weer op barrières tijdens het dumpen van mensen in landen vol armoede en geweld. Een van die hindernissen ligt in Somalië.

Vroeger was heel Somalië een barrière voor de Justitie-ambtenaren. Vroeger konden Somalische vluchtelingen namelijk verblijfsrecht krijgen op grond van het categoriale beschermingsbeleid. Heel Somalië werd toen nog erkend als een onveilig gebied en Somaliërs konden daardoor tijdelijk bescherming krijgen in Nederland. In al haar sociaal-democratische wijsheid besloot de toenmalige staatssecretaris Nebahat Albayrak om dat beschermingsbeleid af te schaffen, ondanks de jarenlange en nog steeds voortdurende burgeroorlog. De Somalische vluchtelingen werden voortaan overgeleverd aan de wolven, tot volle tevredenheid van de DTV-ambtenaren. Want de deportatiemachine kon zo op volle toeren draaien. Niet alleen hun eigen land, maar ook Nederland werd onveilig voor Somalische vluchtelingen.

Somalië was dus best wel veilig, volgens vadertje staat, en vluchtelingen konden rustig teruggestuurd worden. Maar onder druk van Europese rechters en allerlei mensenrechtenorganisaties moest men op een gegeven moment toch schoorvoetend toegeven dat het in de Somalische hoofdstad Mogadishu niet echt een pretje was. Voor minister Hard Leers van Immigratie en Asiel liggen de zaken echter simpel. Hij wil zoveel mogelijk afgewezen Somaliërs kwijt. Heel Somalië is veilig, okee, behalve Mogadishu dan, stelt de minister nu, en dus kunnen alle afgewezen Somalische vluchtelingen terug, behalve natuurlijk degenen die aantoonbaar uit Mogadishu afkomstig zijn.

Maar de minister heeft nog een probleem. Want de DTV dumpt zijn afgewezen vluchtelingen standaard op het vliegveld van Mogadishu, het Aden Adde International Airport, dat op slechts 5 kilometer afstand van het centrum van de stad ligt. Wanneer Leers nu vluchtelingen laat deporteren naar dat vliegveld, dan stuurt hij hen dus naar een gevaarlijk gebied. En dat mag niet. Waar die vluchtelingen dan te dumpen? Kunnen ze misschien uit het vliegtuig worden gegooid zonder dat het daar hoeft te landen?

Gelukkig hebben de IND-ambtenaren van de afdeling List en Bedrog een subtielere oplossing weten te bedenken voor het probleem. Ze overtuigen gewoon de rechtbank van Den Bosch ervan dat het vliegveld van Mogadishu in feite 20 kilometer buiten de hoofdstad ligt. Het zou zodoende dus helemaal niet in het onveilige gebied van Mogadishu liggen. De rechter gelooft de deportatie-ambtenaren op hun woord: het vliegveld van Mogadishu ligt niet in Mogadishu, dus niet in een onveilig gebied, en dus mogen de vluchtelingen worden gedeporteerd via dat vliegveld. Wie weet landen er straks vliegtuigen vol Somalische vluchtelingen op het vliegveld van Zestienhoven, omdat ze menen dat luchthaven Schiphol in Rotterdam ligt. Want zo schijnen ze in Nederland te denken over de ligging van vliegvelden.

André Robben