15 september: presentatie van campagne “Zwarte Piet is racisme”
De strijd tegen het racistische fenomeen Zwarte Piet, de dommige knecht van de witte baas Sinterklaas, moet niet alleen in de maand december worden opgepakt. Daarom heeft een aantal activisten recentelijk tijdens culturele festivals actie gevoerd door t-shirts te bespuiten met de sjabloontekst “Zwarte Piet is racisme”. Op 15 september organiseren ze een bijeenkomst over hun campagne.
15 september, 19:30 uur
Delicatessen
Sumatrastraat 32, Amsterdam
Bij allerlei festivals in de zomermaanden hebben de activisten festivalgangers uitgedaagd om stelling te nemen tegen Zwarte Piet. Ze vroegen hen of ze hun kleding wilden laten bespuiten met de anti-racistische tekst. Ook verkochten ze zelf t-shirts met de tekst erop. Hoe meer mensen zichtbaar uiting geven aan hun ongenoegen over de relatie tussen de zwarte knecht en de witte baas, hoe meer tegenwicht wordt opgebouwd tegen het racisme van het Sinterklaasfeest. In de “Zwarte Piet is racisme”-actie is al veel energie gestoken. Op 1 juli waren de activisten present bij het Keti Koti-festival, op 10 juli bij de Artmarket, op 16 juli bij het Metro 54-festival, op 23 juli bij de Zelfgemaakte Markt, op 30 juli bij het Zomercarnaval, op 31 juli bij het Reggae Festival Outdoor, op 7 augustus bij de Sunday Market, op 20 augustus bij Melting Pop, van 26 tot en met 28 augustus bij de Amsterdamse Uitmarkt, en op 3 september in het Van Abbemuseum in Eindhoven.
Tijdens de bijeenkomst op 15 september geven de activisten een indruk van hun activiteiten tot nu toe, aan de hand van een fototentoonstelling, performances, en een publieksdiscussie. Ook laten ze een voorproefje zien van de expositie die ze in oktober gaan houden. Met die tentoonstelling en het bijbehorende culturele en activistische programma willen ze de invloed van de racistische black face-traditie tonen en een aanzet geven tot meer actie tegen Zwarte Piet.
Meer weten of een bijdrage leveren aan de campagne? Mail: zwartepietisracisme@gmail.com
Harry Westerink
Hoezo is dit racisme? Een man die door een schoorsteen gaat en dan zo zwart als roet wordt? Het is een traditie en er wordt niet geopperd dat het Afrikaanse slaven zijn of iets dergelijks. De zwarte piet heeft zijn kleur niet aan zijn afkomst te danken maar, aan de schoorsteen. Ik vind deze actie niets te maken hebben met racisme alleen maar met het ergens tegen willen zijn.
Wordt er gedacht dat kinderen racistisch worden door het zien van een vriendelijke zwarte man die snoep komt brengen? Ik denk persoonlijk dat het een omgekeerd effect heeft. Als je als kind van een zwarte piet snoep krijgt dan ben je die Piet dankbaar. Onbewust zal het kind later ook gekleurde mensen associëren met iets positiefs.
Zwarte Piet is geen schoorsteenveger. Zwarte Piet heeft kroeshaar, dikke rode lippen, draagt een soort kostuum van een achttiende eeuwse huisslaaf, en is de inferieure knecht van zijn superieure baas, Sinterklaas. Met schoorsteenvegen heeft dat allemaal niets te maken. Het gaat om het beeld van de aloude koloniale relatie tussen de zwarte knecht en de witte baas. Wie de beeldvorming van deze relatie niet in stand wenst te houden, moet ermee breken. Dat betekent dat gebroken moet worden met het Sinterklaasfeest in zijn huidige vorm. Een kinderfeest is leuk, maar niet leuk is een feest op koloniale en racistische grondslag. Een racistische traditie is een traditie die moet verdwijnen, lijkt me.
Zwarte Piet is niet rascistisch. Sinterklaas dwingt niemand om voor hem te werken, alle pieten werken vrijwillig en zijn zwart geworden omdat ze door de schoorsteen kruipen. Ik ben radicaal links, maar dat gedoe met Zwarte Piet gaat me te ver. Een slaaf aan Sinterklaas is Zwarte Piet niet. Kinderen zien de zwarte pieten als helpers van een oude man, niet als zijn slaven. Radicaal links moet niet te ver gaan.
Beste Erik,
bedankt voor je opmerking die krijgen mensen vaak als je kritisch bent over de symboliek van Zwarte Piet. Dat biedt gelegenheid om te reageren:
De “huidige” kleur en voorkomen van de zwarte piet zijn pas halverwege de 19e eeuw ingevoerd toen het hele sinterklaasgebeuren een remake kreeg. De figuur Zwarte Piet werd op basis van de kolonialistische en racistische stereotypen die toen hoogtij vierden gevormd. Sinterklaas was al veel langer een traditie in een andere vorm. De stoomboot is er natuurlijk ook pas bij verzonnen toen die in gebruik kwam. Zo verandert er eigenlijk veel aan de traditie, het is een levende traditie. Opvallend is dat er in de Nederlandse samenleving geen ruimte is om te reflecteren op de achterlijke en onbeschaafde kanten van de stereotype Piet. Het lijkt wel alsof er in Nederland wel gepronkt wil worden met de VOC-mentaliteit, maar niet in de spiegel wordt gekeken naar de barbaarse kanten van de geschiedenis en de overblijfselen daarvan in de cultuur. Ik vind het dus vooral een symptoom van een samenleving die niet naar zijn onderdrukkende kanten in de geschiedenis en waarschijnlijk dus ook niet in het heden kan en wil kijken.
Voor ik het vergeet. Is het je wel eens gelukt om door een schoorsteen geklommen en dan rooie lippen, een net pak maar wel een zwart lijf over te houden? Dan hoor ik graag je tips 😉
Hoi Jorein, je geeft aan hoe kinderen volgens jou Zwarte Piet zien. Misschien goed om ook na te gaan hoe veel zwarte mensen in Nederland Zwarte Piet zien: als een belediging, een herinnering aan koloniale tijden.
Overigens, veel mensen uit bv Amerika of Engeland die Nederland bezoeken rond 5 december geloven hun ogen niet: je zou in de VS een moeten proberen om als witte met een zwart geschminkt gezicht rond te gaan lopen en gekke bekken te gaan trekken. Dan loop je zeker tegen klappen op. In het Verenigd Koninkrijk werd onlangs nog iemand opgepakt omdat ze een Zwarte Piet-achtige pop (een golliwog) in haar raamkozijn had gezet.
http://www.guardian.co.uk/world/2011/sep/07/racial-harassment-charge-golliwog-window
Daar is men wat verder in het herkennen van racisme. Lees ook ons stuk: “Breed Brits protest tegen Zwarte Piet-racisme”
http://www.doorbraak.eu/?p=97
Kunnen we nog wat van leren hier in Nederland.
Beste Erik,
De tegenstrijdigheid in je comment vind ik typerend voor het ‘debat’ rondom Zwarte Piet:
– In je eerste alinea stel je dat Zwarte Piet niet geassocieerd wordt met ‘gekleurde mensen’.
– In je tweede alinea stel je doodleuk dat Zwarte Piet juist wel geassocieerd wordt met ‘gekleurde mensen’.
Als we inderdaad vaststellen dat Zwarte Piet geassocieerd wordt met zwarte mensen, dat zwart en wit zich binnen deze traditie als knecht en meester tot elkaar verhouden, dat we niet trots hoeven zijn op ons slavernijverleden – is het dan niet hoog tijd dat het Sinterklaasfeest met zijn tijd meegaat?
Groeten,
Lynn
hey lynn, eriK schreef de 1e comment, en eriC de 2e. Dat zijn dus 2 verschillende reageerders. Vandaar der verschillende reactie.