Sea Shepherd vernoemt boot naar raciste Brigitte Bardot

In september 2011 meert de dierenrechtenorganisatie Sea Shepherd een van haar boten af in de Amsterdamse haven. Zo’n duizend belangstellenden bezoeken het vaartuig waarmee walvisjagers het leven zuur wordt gemaakt. De boot is echter onlangs wel vernoemd naar Brigitte Bardot, de Franse actrice die maar liefst vijf keer veroordeeld is wegens racisme. Ook de grote man van Sea Shepherd, kapitein Paul Watson, houdt er wat migranten betreft zeer rechtse standpunten op na.

Na zijn gedwongen vertrek bij Greenpeace richt Watson in 1977 zijn eigen organisatie Sea Shepherd op. De club voert op militante wijze actie tegen de walvis- en zeehondenjacht, en de illegale jacht op andere zeedieren. Men ramt schepen van walvisvaarders, saboteert hun schepen, vernielt netten en verspert vaarwegen. Sea Shepherd beschikt over een eigen vloot met schepen, waarvan er twee onder Nederlandse vlag varen. De sympathieke acties zijn de laatste jaren in beeld gebracht in de serie “Whale Wars” op de tv-zender Discovery Channel. De lobby van de walvisjagers typeert Sea Shepherd daarentegen als “eco-terroristen”, voorwaar een geuzennaam om trots op te zijn. De organisatie zetelt officieel in de VS, het land waar Watson woont, maar telt ook kantoren in andere westerse landen. Het Europese hoofdkantoor is gevestigd in Amsterdam.

Boegbeeld

Een van de bekendste schepen van Sea Shepherd is een razendsnel en futuristisch ogend verkenningsschip. De boot werd in mei 2011 omgedoopt tot de “Brigitte Bardot”. Die naam staat sindsdien ook in grote koeienletters op de boeg aangegeven. Bardot is een bekende Franse actrice en fotomodel. Ze speelde in tientallen films en werd een internationaal sekssymbool. Begin jaren 70 neemt haar leven een wending. Bardot is het publieke leven beu en houdt op met acteren. Het zijn de dieren die vanaf nu al haar aandacht krijgen. Na een aantal jaar verbindt ze zichzelf aan Sea Shepherd. Zo reist ze met Watson in 1977 naar de kust van Canada om daar de jacht op zeehonden te dwarsbomen. De aanwezigheid van de beroemde Bardot doet het goed in de media en daar is het Sea Shepherd om te doen. Bardot maakt al geruime tijd onderdeel uit van de Raad van Adviseurs van Sea Shepherd en kan met recht een boegbeeld van de organisatie genoemd worden. Aan Watson laat ze weten dat ze zeer blij is dat een van de boten naar haar vernoemd is: “Dank je wel Paul, dit magische idee maakt me trots”.

In september 2011 doet de “Brigitte Bardot” Nederland aan. De boot moet gerepareerd worden alvorens hij verder richting Australië trekt voor een anti-walvisvaartcampagne. De tussenstop in Amsterdam wordt ook gebruikt om de zaak publicitair uit te buiten en Nederlandse donateurs binnen te slepen en aan zich te binden. Er wordt een ronkend persbericht de wereld in gestuurd en het schip wordt in enkele dagen bezocht door meer dan duizend mensen, onder wie de leden van de Nederlandse popband Bløf en Esther Ouwehand van de Partij voor de Dieren. Ze lijken niet te beseffen dat de boot vernoemd is naar een vrouw die meerdere keren veroordeeld is wegens racistische uitspraken. Of ze willen het niet weten.

Aanzetten tot haat

Wat is er nu eigenlijk mis met Bardot? Bardot is sinds 1992 getrouwd met Bernard d’Ormale, een goede vriend van de Franse extreem-rechtse leider Jean-Marie Le Pen. D’Ormale was voorheen de adviseur van diens partij Front National. Bardot zelf is ook omstreden. Zo schrijft ze in 1997 in de krant “Le Figaro” het artikel “Open brief aan mijn verloren Frankrijk”. Daarin staat onder meer: “Mijn land, Frankrijk, mijn thuisland, mijn land wordt weer binnengevallen door een overpopulatie van buitenlanders, vooral van moslims”. De rechtbank veroordeelt haar tot een geldboete wegens het aanzetten tot haat. In 1998 wordt ze weer veroordeeld tot een boete, ditmaal wegens smalende uitspraken over het aantal moskeeën in Frankrijk. In 1999 geeft Bardot haar boek “Le carré de pluton” uit. Daarin bekritiseert ze de rituele slacht van schapen door moslims. In een aparte sectie van het boek publiceert ze doodleuk weer de open brief waarvoor ze al eerder veroordeeld is. In juni 2000 wordt ze daarom wederom veroordeeld tot een boete van 30 duizend franc.

In 2003 brengt Bardot een nieuw boek uit, getiteld “Un cri dans le silence”. Daarin gaat ze tekeer tegen “de islamisering van Frankrijk”. Ze stelt dat “we ons gedurende de laatste 20 jaar hebben overgegeven aan een onderaardse, gevaarlijke en oncontroleerbare infiltratie” door moslims die zich “verzetten tegen onze wetten en gewoonten”. Verder beklaagt ze zich over vluchtelingen “die onze kerken innemen om ze om te vormen tot menselijke varkensstallen”. Ze doelt op het breedgedragen protest van illegale arbeiders, vooral uit het straatarme Mali, die voor hun rechten opkomen en door kerken asiel aangeboden krijgen. In haar boek pleit ze verder voor de herinvoering van de doodstraf, noemt ze homo’s “kermisfenomenen” en spreekt ze zich uit tegen “het mixen van genen”. Voorts steekt ze een tirade af tegen vrouwen in het leger en bij de politie. Vrouwen moeten van Bardot namelijk “elegant zijn en horen thuis in het bed van hun man”. Het boek leidt tot een nieuwe rechtszaak en Bardot wordt in juni 2004 veroordeeld tot een boete van vijfduizend euro voor het aanzetten tot haat. In 2008 raakt Bardot opnieuw in opspraak. Ze schrijft een racistische brief, die ze onder meer stuurt aan de Franse president Nicolas Sarkozy. In de brief beklaagt ze zich over “de moslims” en stelt ze “het zat te zijn om onder de duim van deze bevolkingsgroep te leven die ons en ons land vernietigt”. De brief leidt wederom tot een rechtszaak en Bardot moet dit keer een boete van 15 duizend euro betalen.

Bewuste samenwerking

Dat er nauw wordt samengewerkt met een veroordeelde raciste, dat is bij Sea Shepherd vanzelfsprekend al jaren bekend. Toch kiest de organisatie er bewust voor om Bardot binnenboord te houden en een boot naar haar te vernoemen. Op de website van Sea Shepherd worden Bardots racistische boeken zelfs kritiekloos aangeprezen. Maar waarom gaat Sea Shepherd dan toch in hemelsnaam in zee met Bardot? Is Sea Shepherd bang haar financiële bijdragen kwijt te raken? Is het de media-aandacht die ze genereert of zijn het de aantallen donateurs die ze trekt? Of heeft Sea Shepherd simpelweg geen enkele moeite met Bardots opvattingen? Het lijkt er in ieder geval op dat Watson een grote rol speelt in het aanblijven van Bardot. Ze zijn al tientallen jaren goede vrienden van elkaar. En op de denkbeelden van Watson is ook wel het nodige aan te merken.

Eind jaren 90 raakt Watson in opspraak. Hij organiseert een campagne tegen een minuscuul kleine stam van Amerikaanse Indianen in een reservaat in het noord-westen van de VS. Sommige stamleden willen voor het eerst in 50 jaar op kleine schaal en op traditionele wijze weer op walvissen gaan jagen. Zij zien in de jacht een manier om hun Makah-tradities nieuw leven in te blazen. Die zijn verloren gegaan na de gedwongen assimilatie door witte missionarissen en agenten. De Makah verklaren slechts enkele walvissen per jaar te willen vangen, en dat op een lokale walvispopulatie van maar liefst 20 duizend. Watson echter heeft geen oog voor culturele gevoeligheden, en stuurt direct zijn vloot erop af. Hij gaat daarbij ook een alliantie aan met het inmiddels overleden uiterst rechtse republikeinse Congreslid Jack Metcalf. Die strijdt tegen de Makah omdat ze al jaren vissen in gebieden die particulier bezit zijn, en dat zint hem natuurlijk niet. Een ngo-medewerker verklaart dat Metcalf “helemaal niets geeft om de walvissen”, dat het voor hem een manier is om “achter de stam aan te gaan” en dat het perfect past in Metcalfs doorlopende racistische campagne tegen Indianen in het algemeen. Watson verklaart na alle kritiek dat hij “geen enkel bewijs heeft gezien dat Metcalf anti-Indiaans is” en dat je “alle steun moet aanpakken die je kunt krijgen”.

Anti-immigranten

In 2003 treedt Watson toe tot het bestuur van de Sierra Club, de grootste  natuurbeschermingsorganisatie in de VS. Al snel probeert de kapitein met gelijkgestemden de club aan te zetten tot het propageren van een strikt anti-immigratiebeleid. Hoe minder mensen in de VS, hoe minder druk op de natuur, meent hij. Een andere bestuurskandidaat ziet dat helemaal niet zitten en spreekt van een poging tot “een vijandelijke overname” van de organisatie door “radicale anti-immigrantenactivisten”. Hij wijst erop dat White Power-websites en -organisaties hun leden oproepen om lid te worden van de Sierra Club om Watson te steunen. Maar diens poging mislukt en in 2006 verlaat Watson de organisatie weer. Zijn retoriek bij de Sierra Club sluit naadloos aan bij een van zijn teksten op de Sea Shepherd-website. Daarin stelt hij dat “geen enkel menselijk samenlevingsverband groter moet zijn dan 20 duizend mensen” en dat de populatie mensen wereldwijd “radicaal” teruggebracht moet worden naar “minder dan één miljard mensen”. Dat betekent in concreto dat zo’n 6 miljard mensen volgens hem dienen te verdwijnen. Het spreekt voor zich dat zoiets alleen geregeld kan worden via de afschuwelijkste maatregelen. Verder stelt Watson op eco-fascistische wijze de mensheid gelijk aan “een virus” dat de natuur grote schade toebrengt. Volgens Watson is er maar één manier om dat “menselijke virus” aan te pakken. Het dient “radicaal en agressief” te lijf te worden gegaan, net zoals “een kankergezwel” aangepakt wordt.

Op de website reageert Watson ook op de aanhoudende beschuldigingen dat hij tegen migratie is. Hij zegt eenvoudigweg “niet rechts en niet links” te zijn, maar vooral “exclusief groen”. Ook pleit hij voor een bevolkingspolitiek waarbij voorbehoedsmiddelen gratis worden verspreid en gezinnen met meer dan twee kinderen extra belasting moeten betalen. Hij zegt verder “niet tegen migranten en migratie” te zijn, maar meent wel dat immigratie “een significante bijdrage levert aan de groei van de populatie” en daarmee de milieuvervuiling. Daarom pleit hij voor “een strenge handhaving” van de bestaande anti-immigratiewetten. Ook ageert Watson tegen “illegale immigratie”, want “ik ben ook tegen illegale bankovervallen”. De kapitein verwerpt verder de beschuldigingen dat hij samenwerkt met racisten. Over zijn langdurige en aanhoudende vrijage met Bardot laat hij wijselijk niets los.

Sea Shepherd extreem-rechts?

Is hiermee gezegd dat Sea Shepherd een extreem-rechtse organisatie is? Nee, zo simpel ligt het natuurlijk niet. Sea Shepherd doet over het algemeen – maar niet altijd – sympathiek werk. Wel kan gesteld worden dat Watson er zeer rechtse en onfrisse opvattingen en samenwerkingsverbanden op na houdt. En daarmee brengt hij zijn hele organisatie in diskrediet. Het is de vraag hoe zijn medewerkers daar in staan. Denken die hetzelfde en hebben zij geen moeite met bijvoorbeeld Bardot? Dat zou de zaak nog erger maken dan die al is. Het is lastig om daar iets zinnigs over te zeggen. Sea Shepherd lijkt een gesloten eenheidsfront te vormen waarbij de medewerkers slaafs achter de grote goeroe Watson aanhuppelen. Zo nu en dan verweren sympathisanten of wellicht medewerkers zich op internet tegen de kritiek. Het zou een walvis niet uitmaken of die gered wordt door een linkse of rechtse dierenrechtenactivist. Oftewel: het doel heiligt de middelen. Zo’n antwoord is veelzeggend én te gemakkelijk. Dierenrechtenactivisten opereren namelijk niet in een isolement. Ook zij hebben te maken met de maatschappelijke omstandigheden. Zo kan de industriële moord op dieren in de bio-industrie en de fabrieksmatige visserij niet los gezien worden van de kapitalistische uitbuitingsmechanismen waaronder óók mensen te lijden hebben. De strijd voor dierenrechten hoort daarom altijd hand in hand te gaan met de strijd voor mensenrechten.6 En dat kwartje is bij Sea Shepherd nog niet gevallen, voor zover dat ooit zal gebeuren. Duidelijk is wel dat activisten zich ondertussen maar beter verre van Sea Shepherd kunnen houden, zolang types als Watson en Bardot daar aan het roer staan.

Gerrit de Wit