Actie tegen Zwarte Piet eenzijdig afgelast door Van Abbemuseum

De protestmars tegen Zwarte Piet, die was gepland op zaterdag 30 augustus 2008 in Eindhoven, en die mede georganiseerd was door Doorbraak, is eenzijdig afgelast door het Van Abbemuseum. In het kader van de expositie “Becoming Dutch” had dat museum eerder de twee kunstenaars Annette Krauss en Petra Bauer de gelegenheid gegeven om in de binnenstad van Eindhoven een actie te houden tegen het racistische fenomeen Zwarte Piet. Als reden voor het afgelasten geeft het museum aan dat de sfeer rond het project van Krauss en Bauer is verziekt door de vele bedreigingen van de kant van extreem-rechts. Volgens de politie en de gemeente Eindhoven zou de veiligheid van de deelnemers aan de actie niet kunnen worden gegarandeerd. De actie zou plaatsvinden vanuit het Van Abbemuseum, maar gaat nu dus niet door.

Krauss en Bauer gebruikten het Van Abbemuseum als een platform voor hun anti-racistische geluid tegen Zwarte Piet. Zo hoopten ze dat er in Nederland eindelijk eens wat meer kritiek gegeven zou gaan worden op de welhaast onaantastbare Sinterklaas-traditie. In het verleden spraken meestal alleen slechts zwarte Nederlanders zich uit tegen Zwarte Piet. Hoewel het museum het kunstenaarsproject lange tijd steunde, trekt men zich nu terug, uit vrees voor extreem-rechts en voor aantasting van de goede naam van het museum bij het grote publiek.

Doorbraak heeft een aantal maanden geleden het initiatief van de kunstenaars opgepakt en samen met hen de actie voorbereid. Vooral de laatste week kwamen de organisatoren van de actie onder vuur te liggen van allerlei racisten en nationalisten. Ook het museum en de gemeente Eindhoven werden onder druk gezet. Veel rechtsen waren vooral woedend over de samenwerking tussen de linkse kunstenaars en Doorbraak aan de ene kant en het gerenommeerde Van Abbemuseum aan de andere kant. Ook was men laaiend over de aanval op het Sinterklaas-feest, een van de geliefdste uitingen van “de Nederlandse cultuur”. Kritiek daarop wil men onmogelijk maken.

Het Van Abbemuseum en de gemeente Eindhoven zijn gezwicht voor de bedreigingen van het racistische en nationalistische gepeupel, dat maatschappelijk steeds meer terrein aan het veroveren is. Het recht op demonstratie en de vrijheid van linkse anti-racistische meningsuiting moeten daarvoor wijken. De expositie “Be(com)ing Dutch” had tot doel om een open en kritisch debat te houden over de vraag wat Nederland en de Nederlander is. Krauss, Bauer en Doorbraak krijgen nu geen kans om met een protestmars een bijdrage te leveren aan dat debat. Dat is een van de vele voorbeelden waaruit blijkt dat rechtse krachten in Nederland steeds meer bepalen wat er gezegd en gedacht mag worden. Een links anti-racistisch tegengeluid is hard nodig.

Later vandaag publiceert Doorbraak op haar website een ‘bloemlezing’ van de vele rechts-populistische reacties die de afgelopen dagen per mail, telefoon en sms binnenkwamen.

Harry Westerink