Amsterdamse burgemeester blijft sollen met levens van vluchtelingen

Het gesjoemel en gesol met de levens van de Amsterdamse “Wij zijn hier”-vluchtelingen bereikt deze week een nieuw dieptepunt. Morgen worden de vluchtelingen op straat gezet die in de Vluchtmarkt wonen, de panden aan de Ten Katestraat. En aanstaande donderdag dreigt de Vluchthaven aan de Havenstraat te worden ontruimd. In beide gevallen heeft de rechter daar toestemming voor gegeven, ondanks forse kritiek van allerlei belangen- en mensenrechtenorganisaties, zoals Amnesty International.

Het is bijzonder pijnlijk voor de Vluchtmarkt-bewoners dat ze opnieuw hun gezamenlijke onderdak moeten verlaten. Met veel moeite hadden de vluchtelingen en hun ondersteuners de bouwval, die de in gebruik genomen panden bleken te zijn, omgebouwd tot bewoonbare kamers waar ze zich echt thuis voelden. Tijdens wekelijkse zoektochten hadden ze veel spullen op straat gevonden en ook gedoneerd gekregen van sympathisanten, zoals ovens, koelkasten, wasmachines, tv’s en matrassen. Het is lastig om een opslagplaats voor die spullen te vinden, nu ze hun verblijfplaats moeten achterlaten en de overheid hen opnieuw dakloos maakt. Gelukkig hebben de meeste vluchtelingen inmiddels een tijdelijk onderkomen gevonden bij ondersteuners en vrienden. Maar dat gaat vanzelfsprekend om de zoveelste tijdelijke noodoplossing in hun bestaan vol onzekerheid en stress.

De panden zijn in eigendom van de woningbouwcorporatie Rochdale, die ze jarenlang heeft laten verkrotten. Een paar dagen nadat de vluchtelingen de woningen in gebruik hadden genomen, legde Rochdale plotseling een renovatieplan voor. Dat plan had duidelijk als enige of voornaamste doel om de vluchtelingen er zo snel mogelijk weer uit te krijgen. Dat is Rochdale helaas gelukt. Naar verwachting zullen de panden na de ontruiming nog een hele tijd leeg blijven staan, zoals zoveel andere woningen en ook kantoren. Staatssecretaris Fred Teeven en andere staatsdienaren weigeren om daar mensen zonder verblijfsrecht in onder te brengen.

Vluchthaven

Afgelopen vrijdag besliste de rechter dat de gemeente Amsterdam geen alternatieve opvang hoeft te bieden aan de ruim honderd vluchtelingen die al een half jaar in de Vluchthaven verblijven, een voormalige leegstaande gevangenis. Burgemeester Eberhard van der Laan had hen die plek als tijdelijk onderkomen aangeboden onder druk van de al twee jaar voortgaande strijd van de vluchtelingen en hun ondersteuners. Met alle mogelijke middelen moeten Van der Laan, staatssecretaris Teeven en hun handlangers er steeds weer toe worden gedwongen om opvang te regelen. Uit eigen beweging zullen ze dat nooit doen. Het beleid van migratiebeheersing is er immers al meer dan twintig jaar op gericht om mensen zonder verblijfsrecht op te jagen, uit te sluiten, op te sluiten en uit te zetten.

Eerder had de rechter de beslissing tot ontruiming nog uitgesteld vanwege een recente uitspraak van de Centrale Raad van Beroep in de zaak van een illegale staatloze Palestijnse vluchteling. De hoogste bestuursrechter oordeelde dat “maatschappelijke opvang” niet mag worden geweigerd, als de situatie van een illegaal voldoende uitzichtloos is, doordat hij illegaal, dakloos en ziek is en niet uit Nederland kan vertrekken. In de beslissing van afgelopen vrijdag stelt de rechter dat het criterium van “kwetsbaarheid”, dat de gemeente Amsterdam eerder hanteerde, beperkter is en daarom minder mensen zonder verblijfsrecht omvat dan het nieuwe criterium van de Centrale Raad van Beroep. Met dat nieuwe criterium zou de kring van illegalen die toch overheidsopvang zouden moeten krijgen, een klein beetje moeten worden uitgebreid, liever gezegd: een klein beetje minder moeten worden beperkt. De strijdbare advocaat Pim Fischer had via een zogeheten turbo-appel hoger beroep ingesteld tegen het vonnis van de rechter over de Vluchthaven. Ook had hij gevraagd om opschorting van het vonnis totdat dat beroep zou zijn behandeld. Maar de hoger beroep-rechter heeft uitstel van de ontruiming inmiddels afgewezen. De Vluchthaven-vluchtelingen komen daardoor donderdag op straat te staan, terwijl ze geen ander onderdak hebben. Het hoger beroep dient nu op 15 juli, maar heeft dus geen invloed meer op de ontruiming van de Vluchthaven.

Het gesteggel over de vraag of afgewezen vluchtelingen voldoende “kwetsbaar” zijn en zich voldoende in een “uitzichtloze” situatie bevinden, is mensonwaardig. De afwijzings- en uithongeringspolitiek van de overheid leidt er dag in dag uit toe dat migranten en vluchtelingen illegaal worden gemaakt en daardoor in kwetsbare en uitzichtloze posities terechtkomen. Vervolgens vereist diezelfde overheid dat slachtoffers van het eigen apartheidsbeleid in een voldoende kwetsbare en uitzichtloze situatie zitten om alsnog tijdelijke opvang te kunnen krijgen. Ze kunnen dus alleen wat spaarzame hulp ontvangen als de overheid hen voldoende heeft uitgehongerd, verpauperd, afgetakeld en doorgedraaid. Een grof schandaal.

De “Wij zijn hier”-vluchtelingengroep heeft dringend steun nodig. Hun strijd gaat door. Zie hun Facebook-pagina.

Harry Westerink