Amsterdamse dwangarbeidtrajecten inderdaad machtsmisbruik

Werkmeesters van de sociale dienst worden verdacht van machtsmisbruik jegens de bijstandsgerechtigden die aan hen waren toevertrouwd bij re-integratietrajecten in het Amsterdamse Bos. Wethouder Arjan Vliegenthart laat een extern onderzoek instellen naar de door bijstandsgerechtigden al jaren als “dwangarbeid” gehekelde trajecten. Ook zijn de reïntegratietrajecten op die plek, bij De Uitkijk in het Amsterdamse Bos, in maart van dit jaar beëindigd. Vliegenthart spreekt van “ernstige vermoedens” van machtsmisbruik, discriminatie, intimidatie en diefstal van gemeente-eigendom. Twee werkmeesters van de Dienst Werk en Inkomen (DWI), zoals de sociale dienst toen heette, zijn geschorst vanwege de integriteitsschendingen die mogelijk al begin 2012 begonnen. Van nog twee anderen wordt vermoed dat ze in meerdere of mindere mate betrokken zijn. Een werkmeester heeft een schriftelijke waarschuwing gekregen. Hun teamchef, die toezicht had moeten houden, was al overgeplaatst. Na een doorlichting door het gemeentelijke Bureau Integriteit is verder gebleken dat de werkmeesters de bijstandsgerechtigden werk lieten doen voor privedoeleinden. Ook werden dienstauto’s voor privédoeleinden gebruikt. Gereedschappen en benzine werden gestolen of verduisterd. Dat schrijft Vliegenthart aan de gemeenteraad. Hij is “geschrokken” en noemt het onacceptabel. Het gaat om Amsterdammers in een kwetsbare en afhankelijke positie, benadrukt hij. “Ze hebben niet de bescherming gekregen die zij nodig hebben en waar zij ook recht op hebben. Integendeel, ze zijn geschoffeerd en onder druk gezet.” Alle 189 deelnemers die voor korte of langere tijd gewerkt hebben bij De Uitkijk hebben vandaag een brief gekregen. Voor hen is een speciaal telefoonnummer in het leven geroepen dat zij kunnen bellen voor vragen of nazorg. Vliegenthart laat twee hoogleraren de gang van zaken rond de re-integratietrajecten in het Amsterdamse Bos onderzoeken. Vliegenthart wil lering trekken uit het gebeurde ‘om de kans op dergelijke incidenten in de toekomst te verkleinen.’ Bijstandsgerechtigden beklagen zich al jaren over de reïntegratietrajecten van DWI. Door de Bijstandsbond, vakbond FNV en ook Vliegentharts eigen partij de SP werden ze wel als “dwangarbeid” omschreven. Vliegenthart nam daar vorig jaar kort na zijn aantreden als wethouder afstand van. In dikke rapporten klaagden bijstandsgerechtigden die naar het “praktijkcentrum” aan de Laarderhoogtweg en het Amsterdamse Bos werden gestuurd al sinds 2011 hun nood. Ze werden onder het mom van reïntegratie en het opdoen van werkervaring gemaand als denigrerend en stompzinnig beschouwde klusjes te doen. Ook werd melding gemaakt van vernederingen, intimidatie en voortdurende dreiging door de “werkmeesters” dat hun uitkering zou worden stopgezet of gekort. Toen al tekende de Bijstandsbond op uit de mond van deelnemers aan deze trajecten dat hun begeleiders leken te genieten van het uitoefenen van macht. Juist omdat dit soort signalen al zolang werden afgegeven oordeelt Vliegenthart dat de gemeente tekort is geschoten. “Op basis daarvan zijn maatregelen afgekondigd, maar uit het onderzoek blijkt dat deze onvoldoende zijn opgevolgd. De misstanden konden zo blijven bestaan.”

Bart van Zoelen in Ambtenaren verdacht van machtsmisbruik bij re-integratietrajecten (Parool)