Steun comité dat Nederland aanklaagt wegens oorlogsmisdaden in Indonesië

Op 17 augustus 1945 riepen anti-koloniale vrijheidsstrijders onder leiding van Ahmed Soekarno de onafhankelijkheid van Indonesië uit. Pas na een bloedige koloniale oorlog en onder druk van de VS erkende Nederland vier jaar later, op 27 december 1949, Indonesië als soevereine natie. En pas in 2005 liet de toenmalige minister Ben Bot van Buitenlandse Zaken de Indonesiërs weten dat ook de Nederlandse staat de datum van 17 augustus 1945 heeft “aanvaard” als de officiële onafhankelijkheidsdatum van Indonesië. Onlangs riep een aantal opiniemakers en wetenschappers Nederland publiekelijk op om verder te gaan dan deze late spijtbetuiging. Nederland zou de Indonesische onafhankelijkheid in 1945 “volledig” moeten “erkennen”. Maar dat wil de regering niet.

Dit debat over de verwerking van het koloniale verleden draait om de vraag wie het recht heeft om te bepalen wanneer een kolonie onafhankelijk wordt. Is dat de kolonisator of de gekoloniseerde? Lange tijd ging de Nederlandse staat uit van het koloniale standpunt dat de kolonisator uiteindelijk moet beslissen over de vrijheid van de gekoloniseerde. Pas 60 jaar later aanvaardde Nederland schoorvoetend het zelfbeschikkingsrecht van de Indonesiërs in 1945.

Het verschil tussen “aanvaarden” en “erkennen” lijkt subtiel, maar is tegelijk uiterst belangrijk. Als de Nederlandse regering zoveel jaar later alsnog erkent dat Indonesië al in 1945 een soevereine natie was, dan blijkt Nederland tussen 1945 en 1949 een onafhankelijk land te hebben bezet en een groot aantal staatsburgers van dat land over de kling te hebben gejaagd. Dat kan niet alleen leiden tot ernstige schade aan het nationalistische Nederlandse zelfbeeld, maar ook tot schadeclaims van mogelijk miljarden euro's door Indonesiërs en de Indonesische staat.

Nederland heeft Indonesië de onafhankelijkheid niet gegeven, maar Indonesië heeft die met bloed, zweet en tranen bevochten. Aan Indonesische zijde vielen in die vrijheidsstrijd ongeveer 150 duizend doden, onder wie 431 mannelijke inwoners van het dorp Rawagede, zo'n 100 kilometer van de huidige hoofdstad Jakarta. Daar maakten Nederlandse militairen zich op 9 december 1947 schuldig aan een gruwelijke massamoord. Nooit is er iemand veroordeeld voor dit bloedbad. Onlangs heeft een aantal Indonesiërs de Nederlandse staat hiervoor alsnog aangeklaagd. Acht nog levende weduwen van vermoorde mannen en één mannelijke overlevende hebben een schadeclaim ingediend, samen met de stichting Comité Nederlandse Ereschulden, die de belangen van de Indonesische slachtoffers behartigt. Het is voor de eerste keer dat Indonesiërs de Nederlandse staat dagvaarden wegens oorlogsmisdaden die zijn begaan tussen 1945 en 1949. Het comité ontvangt geen enkele vorm van subsidie voor dit belangwekkende proces. Tot nu toe betalen de bestuursleden van de stichting alles uit eigen zak. Daarom roept het comité iedereen op om geld over te maken op rekeningnummer 131928341 t.n.v. stichting KUKB te Heemskerk o.v.v. “donatie proceskosten”. Steun deze anti-koloniale actie!

Harry Westerink