Dag en nacht in actie om hier te zijn en te blijven

Gisteren besliste de rechter dat de door de gemeente Den Haag aangekondigde ontruiming van het tentenkamp “Recht op bestaan” doorgang mocht vinden. Vandaag gooide de gemeente het kamp tegen de vlakte en pakte de politie vijftien vluchtelingen en veertien ondersteuners op. Een overzicht van 24 uur staatsrepressie en strijdbaarheid.

Na het kort geding tegen de dreigende ontruiming togen gistermiddag zo’n zestig demonstranten naar het ministerie van Veiligheid en Justitie, waar vlammende toespraken werden gehouden tegen het keiharde migratiebeleid, die oorverdovend werden versterkt door twee speakerboxen. Zo hoefden staatssecretaris Fred Teeven en zijn ambtenaren niets te missen van de kolossale kritiek die over hun hoofden werd uitgestort.

Om 18:00 uur werd de uitspraak van het kort geding bekend. Zoals wel viel te verwachten, ging de rechter akkoord met de bedrieglijke argumenten die de gemeente voor de ontruiming had aangevoerd. Hoewel dat voor de vluchtelingen uiteraard een teleurstelling vormde, bleef hun bewonderenswaardige strijdbaarheid onverminderd groot. In de tenten weergalmde hun aanstekelijke gezang en geklap. Wie sombert over zijn eigen leven en het heersende maatschappelijke klimaat en bij de pakken neer gaat zitten, die kan aan de vluchtelingen een voorbeeld nemen. Navraag bij de politie leerde dat ze vanaf middernacht de ontruiming van hun actiekamp konden verwachten.

Om nog een schepje bovenop het getreiter te gooien, weigerde de politie enige duidelijkheid te verschaffen over het tijdstip. Dat veroorzaakte extra onzekerheid onder de vluchtelingen en ondersteuners. De politie zag zelfs kans om het gepest nog te verhevigen door kort na middernacht een Iraanse vluchteling op te pakken die een rondje om het tentenkamp aan het maken was. Agenten meldden verder doodleuk dat de tentenkampbewoners “nog alle tijd” hadden om het kamp zelf af te breken. Logistiek gezien was het echter volslagen onmogelijk om dat in een paar uur voor elkaar te krijgen, waar de politie wel voortdurend op aandrong. “Gaan jullie een ander tentenkamp beginnen?”, vroeg men keer op keer. Maar de activisten lieten zich niet in hun keuken kijken. Ambtenaar Leon Sinke van het ministerie van Binnenlandse Zaken deed ook een duit in het zakje. Hij twitterde: “Ik kijk nu al uit naar het verwijderen van die zwervers”. Maar al snel moest hij zijn excuses maken vanwege de stortvloed van verontwaardiging die losbarstte na deze vernedering van de tentenkampbewoners.

Gepolder

Een hectische nacht brak aan, waarin van slapen nauwelijks sprake kon zijn. De aanwezige ondersteuners voelden aan den lijve hoe koud en slopend het verblijf in het kamp was, omstandigheden die de vluchtelingen al maandenlang trotseerden. Veel spullen werden alvast in veiligheid gebracht en het kamp afgevoerd, want die zouden later, bij volgende protestacties, zeker nog van pas kunnen komen. Opnieuw zorgde muziek voor de broodnodige sfeer, ditmaal verzorgd door een ondersteunster die zong en joekelille speelde. Die nacht hebben vluchtelingen en ondersteuners bergen verzet en ervaren wat kracht en solidariteit van onderop betekent.

De volgende morgen werd de ontruiming er toch niet zo snel doorheen gedrukt als menigeen in het kamp had verwacht. Mensen uit kerkelijke kringen bleken de gemeente namelijk enigszins onder druk te hebben gezet om niet meteen na middernacht over het kamp heen te walsen en ook om voorzichtig te zijn met het toepassen van geweld. Het had er wel wat van weg dat de gemeente daardoor een beetje aarzelde. Dat leidde tot een soort arrogant gepolder van de kant van de gemeente. Een ambtenaar probeerde de woordvoerder van het kamp ervan te overtuigen dat de actievoerders het kamp beter “vrijwillig” zouden kunnen verlaten. Dan zouden ze “de eer” aan zichzelf houden. Hun “punt” zou nu wel zijn gemaakt. Eerst de vluchtelingen dwingen om hun actiekamp “vrijwillig” te verlaten en hen daarna in de hoek drijven om “vrijwillig” terug te keren naar hun land van herkomst, zo kan de smerige aanpak van de overheid worden omschreven.

Enige tijd later probeerde een gemeentelijke hotemetoot opnieuw om die “vrijwillige” dwang door de strot van de kampbewoners te duwen. Maar dat had geen schijn van kans. Zo gemakkelijk lieten de vluchtelingen en ondersteuners zich niet wegsturen. Ondertussen werd vernomen dat de GGD zich boos had gemaakt over de manier waarop de gemeente misbruik had gemaakt van de rapportages van de dienst over de gezondheidssituatie op het kamp. Terwijl de GGD zich daarin naar verhouding best tevreden had getoond over die situatie, deed de gemeente het in de media en tijdens het kort geding voorkomen alsof er zich een groot medisch en hygiënisch drama aan het voltrekken was dat men een halt moest toeroepen. Maar het is zonneklaar dat het juist de overheid is die de verpaupering en uithongering van afgewezen vluchtelingen teweegbrengt.

Smoel

Om 13:15 uur zette de politie de langverwachte ontruiming in, met meer dan twintig platte petten, zes agenten te paard, drie busjes met ME, een bratra-eenheid, een aantal stillen, en een helikopter. Wie in het kamp bleef, werd gearresteerd. Zes activisten hadden zich met lock-ons aan elkaar vastgeketend, waardoor de bratra een grote slijptol moest gebruiken om hen los te krijgen. Twee activisten hielden daar brandwonden aan over. Uiteindelijk werden twintig vluchtelingen en acht ondersteuners in arrestantenbusjes gesmeten. De politiewoordvoerder van het kamp, die eerst toestemming van de politie had gekregen om de arrestaties te mogen observeren, werd later ook hardhandig aangehouden.

De vluchtelingen en ondersteuners hebben 24 uur lang laten zien waar onverzettelijkheid en geloof in eigen kunnen toe in staat is. Eens te meer hebben ze het misdadige smoel van de staat blootgelegd, die vluchtelingen tussen wal en schip minacht, treitert en opjaagt. Maar de vluchtelingen geven zich niet gewonnen. De tentenkampstrijd die al een jaar aan de gang is, eindigt niet bij deze ontruiming, maar begint pas en zet zich voort, in welke vorm en onder welke omstandigheden dan ook. Niet alleen in Nederland, maar ook in bijvoorbeeld Duitsland. Want de vluchtelingen zijn hier en blijven hier.

Max de Jong
Harry Westerink