Doorbraak dingt met plan tegen dwangarbeid mee naar DZB-hoofdprijs

Onlangs presenteerde het Leidse dwangarbeidcentrum DZB tijdens een ondernemersborrel de Eureka-prijsvraag, een wedstrijd waarbij bedrijven als hoofdprijs dertigduizend euro, bedrijfsruimte en ook nog eens gratis dwangarbeiders kunnen winnen. Ook Doorbraak doet mee aan de prijsvraag, met het project “Propaganda tegen dwangarbeid”. Vanzelfsprekend zullen we, als we winnen, weigeren om gebruik te maken van de door de DZB aangeboden dwangarbeiddiensten.

Volgens de website van de prijsvraag gaat het om “een wedstrijd waar ondernemers strijden om het meest levensvatbare en sociale businessplan. Wat Eureka anders maakt dan andere wedstrijden, is dat in het plan ook de samenwerking met DZB-Reïntegratie Leiden is opgenomen.” Dat houdt in dat de winnende onderneming niet alleen een zak geld en bedrijfsruimte in de schoot wordt geworpen, maar ook nog eens de beschikking krijgt over gratis dwangarbeiders. Als een van de beoordelingscriteria geldt of het werk betreft dat voorheen werd uitbesteed aan lagelonenlanden elders in de wereld. Aan bedrijven die aan de wedstrijd deelnemen, wordt niet de voorwaarde gesteld dat ze hun door de DZB aangeleverde personeel in dienst nemen, dus loon en een arbeidscontract geven. Dat vormt een vrijbrief voor de bazen om onbekommerd te kunnen vissen in de vijver van het arbeidsreserveleger.

Entertainment

Met de prijsvraag probeert de DZB bedrijven ertoe te verleiden om gebruik te maken van de diensten van het dwangarbeidcentrum. Op termijn is het doel van de DZB om meer opdrachten binnen te slepen van andere bedrijven. Gratis personeel, werkende werklozen die op proef een paar maanden kunnen meedraaien in het bedrijf en daarna zonder poespas aan de kant kunnen worden gezet, dat is de troefkaart die de DZB daarbij kan uitspelen. Dit soort rechteloze en zo flexibel mogelijk inzetbare bijstandsgerechtigden, die op straffe van verlies van inkomen ertoe kunnen worden gedwongen om gratis te werken, zijn koren op de molen van de bazen. De wedstrijd dient dan ook te worden beschouwd als een reclame-offensief van de DZB richting het bedrijfsleven in de Leidse regio, waarvoor zelfs billboards langs grote wegen worden ingezet. Om te overleven in de jungle van de kapitalistische markt is zo’n offensief hard nodig. In de sector van de sociale werkvoorziening vallen door de bezuinigingsdrift van het kabinet harde klappen. De gemeente Leiden moet op termijn flink korten op de DZB. De bedrijfsdirectie zoekt dan ook naar wegen om die bezuinigingen op te vangen.

Propagandamateriaal

De uitnodigingen voor de finale zijn verzonden. pic.twitter.com/aaunhGsJhp

— Eureka (@eurekaidee) October 15, 2013

Ondernemers hebben tot 27 oktober de tijd om hun projectplannen voor de wedstrijd in te dienen. Daarna worden de finalisten gekozen. Op 27 november volgt de finale, met bobo Henkjan Smits als heuse spreekstalmeester. Smits is vooral te “bewonderen” als jurylid van tv-programma’s als “X Factor”, een talentenjacht waarbij de deelnemers moeten worden klaargestoomd om een ster te worden. Het lijkt erop dat de DZB de prijsvraag met het binnenhalen van Smits wil opleuken tot entertainment, tot spektakel. Daarbij gaat het niet om zingende of dansende sterren in wording, maar om een dwangarbeidshow met werkende werklozen die worden geflexibiliseerd tot ze een ons wegen. Het drukken van de loonkosten is wat telt voor de ondernemingen. De DZB wil met de prijsvraag de bazen in de Leidse regio in de watten leggen en heeft hen voor het exclusieve rijkeluisfeestje per brief uitgenodigd. Het spreekt voor zich dat werklozen niet zijn uitgenodigd.

Volgens de DZB helpt de prijsvraag zowel ondernemers als werklozen. Maar nergens in de toelichting op de prijsvraag wordt duidelijk wat die hulp aan werklozen dan inhoudt. In elk geval geen garantie of zelfs maar de mogelijkheid van een arbeidscontract, want dat wordt nu juist niet als voorwaarde gesteld waar de ondernemers aan moeten voldoen. Doorbraak wil dwangarbeiders wel ondersteunen. Niet door hen als figuranten te laten optreden in een dwangarbeidshow, maar door strijd op te bouwen tegen gedwongen tewerkstelling. Het door ons ingediende plan laat zien dat het anders kan en dat het ook anders moet. Met ons project richten we ons op de productie van propagandamateriaal tegen dwangarbeid, waaronder t-shirts, truien, onderbroeken, petjes en stickers. Op dat materiaal komen teksten te staan als “De pot op met het Participatiecentrum”, “Dwangarbeid loont niet”, “Doe mij maar werk in plaats van werkervaring” en “Ik wil loon, rechten en een contract”. Maar dat materiaal behoort niet te worden geproduceerd door rechteloze werklozen. Dat kunnen we als activisten tegen dwangarbeid best zelf. Wel willen we graag beschikken over bedrijfsruimte in het DZB-gebouw. Dat biedt ons meteen de unieke kans om onze producten bij de juiste mensen op de juiste plaats te brengen. Door toegang tot het DZB-gebouw te krijgen heffen we in één klap ook het door de directie opgelegde plein- en toegangsverbod op.

Hieronder lees je ons ingediende projectplan.

Max de Jong
Harry Westerink