Dossier dwangarbeid in Leiden deel 5: het onderzoek
|
Dit dossier bestaat uit vijf delen: 1 Het regime 2 De dwangarbeiders 3 De profiteurs 4 De bobo’s 5 Het onderzoek |
Doorbraak-activisten hebben vanaf kort na de opening in november zo’n 30 bezoeken gebracht aan het centrum, en we hebben daarbij met enkele tientallen dwangarbeiders gesproken. Vooral van februari tot en met april hebben we vaker met dezelfde mensen contact gehad, zodat we goed konden nagaan hoe het participatietraject verloopt en hoe de werklozen hun gedwongen werk gaandeweg die periode beleven.
Na melding bij de receptionisten, die vaak nogal chagrijnig reageerden op onze komst, liepen we door naar de bedrijfskantine van de sociale werkplaats DZB op de eerste etage. Daar kunnen de werkende werklozen tussen 11:30 en 12:30 uur iets nuttigen. Meestal namen we plaats aan een tafeltje bij de ingang. Soms kwamen bekenden bij ons zitten, andere keren schoven we aan bij mensen die we nog niet kenden, maar waarvan we vermoedden dat het ook dwangarbeiders waren. Vaak gadeslagen door een of twee van de vijf aanwezige leden van de bedrijfsbeveiliging. Halverwege de pauze gingen we vaak naar buiten, waar gerookt werd en waar we in een vrijere sfeer verder spraken.
Fijne gesprekken
Omdat een aantal van ons er zelf ook al gezeten had – in de voorganger Het Werkatelier – of er binnenkort nog naar toe moet, was het contact leggen met de dwangarbeiders uiterst makkelijk. We waren geen buitenstaanders. Zonder uitzondering was het voor iedereen daar meteen duidelijk dat wij niet bij de leiding hoorden en dat ze met ons vrijuit konden praten. Een bijdrage daaraan leverde zeer zeker ook onze open houding en ons normale recht-voor-z’n-raap taalgebruik, waarin geen plaats is voor de eufemismen die bij de leiding zo geliefd zijn: zoals “begeleiders” in plaats van “bewakers”, en “motiveren” in plaats van “dwingen”. Daarbij kwam het regelmatig voor dat dwangarbeiders ons op de een of andere manier al kenden. We zijn al heel lang actief in de stad, en een aantal van ons werkt ook bij De Fabel van de illegaal. Veel van de aanwezige “allochtone” dwangarbeiders waren zelf ooit illegaal, of hebben familie of vrienden waarmee ze op het kantoor van De Fabel zijn geweest. Vaak wezen ze ook al snel collega-dwangarbeiders aan met wie we eveneens konden gaan praten. De meesten vonden het overduidelijk fijn om even vrijuit te kunnen praten, en ook voor onszelf was dat prettig. Niet in de laatste plaats omdat we zo beter zicht kregen op wat ons persoonlijk te wachten staat, en dat leidt er op de een of andere manier toe dat je er minder tegenop gaat zien, waarschijnlijk omdat je er meer grip op lijkt te hebben.
We hadden met de meeste dwangarbeiders goede gesprekken, en een flink aantal wilde maar al te graag ons onderzoek steunen. Ze gaven namen door van de bedrijven waarvoor ze gratis werkten, en smokkelden zelfs een en ander (verpakkingsmateriaal en stickers met bedrijfsnamen) mee naar buiten, wat ze ongezien voor de bedrijfsbewaking aan ons gaven. We hebben zelf stiekem flyers uitgedeeld met onze contactgegevens voor wie steun wil, informatie wil doorspelen of samen wil strijden tegen de dwangarbeid. Soms vroegen mensen ons of we wat wilden doen. “Jullie moeten niet alleen komen praten, maar echt protesteren”, zeiden ze dan. Maar het is erg moeilijk om daadwerkelijk van buitenaf mensen te organiseren die in zo’n centrum werken, vooral gezien de grote doorstroming. De meesten zijn binnen zes weken weer verdwenen. Maar dat kan veranderen wanneer we straks meerdere activisten binnen hebben, en de doorstroming mogelijk stokt wegens het groeiende gebrek aan beschikbare participatieplaatsen buiten het centrum. Het regeringsbeleid is er momenteel op gericht om werklozen gratis aan het werk te zetten en onder controle te houden, en ze niet meer zoals in de jaren 80 vrij te laten rondlopen (waardoor ze konden gaan protesteren, kraken en een tegencultuur konden opbouwen). Maar het bij elkaar brengen van werklozen in dit soort centra kan juist weer nieuwe mogelijkheden van organisatie en verzet doen ontstaan.
Intimidatie
Naarmate de leiding van het Participatiecentrum meer argwaan kreeg, werden dwangarbeiders die met ons spraken steeds vaker na de pauze terug op de werkvloer intimiderend aangesproken door hun bewakers. Die wilden dan bijvoorbeeld weten waar we het over hadden. Opvallend was dat geen van de dwangarbeiders hen verteld lijkt te hebben dat we ze allemaal uitgenodigd hadden voor ons 1 mei-feestje voor de deur van het centrum. We hadden nadrukkelijk gevraagd om andere dwangarbeiders erover te vertellen, maar het voor de leiding stil te houden. De intimidatie leidde er helaas wel toe dat sommigen liever niet meer binnen met ons gezien wilden worden, uit angst voor problemen. Dan gaven ze bij het voorbijlopen een knipoog, of van een afstandje een ander veelbetekend gebaar.
Hoofdbewaker op de werkvloer Emiel Gommans sprak ons eens aan met het verhaal dat wij hem zouden tegenwerken. Zijn taak was het om mensen te “motiveren”, vertelde hij, en wanneer ze na een pauzegesprek met ons terugkeerden, dan kon hij weer overnieuw beginnen. Wij zouden hen negatief maken en opstoken met onze verhalen. Ze zouden opstandig worden. Maar dat was toch wat teveel eer, zo kregen we toch wat teveel macht toegedicht. Wij hebben ons namelijk meestal beperkt tot luisteren naar de boze verhalen van de dwangarbeiders zelf. Hun boosheid werd hen niet door ons aangepraat, maar veroorzaakt door Gommans eigen regime.
Informatie
We zijn sowieso regelmatig vermanend toegesproken door directeur Bas van Drooge, adjunct-directeur Rob van Rijn en een paar van de bewakers op de werkvloer. Ze wisten niet precies wat ze aan ons hadden, en vroegen regelmatig of we actie aan het voeren waren. Wij waren vrienden aan het bezoeken, antwoordden we altijd, en dat was ook zo. Maar ze hadden ons in november natuurlijk ook gezien bij het protest tegen de opening van het centrum. En ze wilden nadrukkelijk geen pottenkijkers en “onrust” onder het personeel. Een enkele keer ging het er wat agressiever aan toe. “Heb je niets beters te doen?”, “Moet je niet werken?” en “Heb je geen vrienden, dat je hier contacten zoekt?”, zei een van de werkvloerbewakers eens.
Om goed controle te kunnen houden over de dwangarbeiders wil de leiding vanzelfsprekend graag weten wat er onder hen leeft. Zo draaide de directeur een keer een ochtend mee, sponzen inpakken met de dwangarbeiders. De sfeer was goed, en het werk is ook goed te doen, dus jullie hoeven je geen zorgen te maken, vertelde hij, toen hij ons een keer vermanend aansprak. Het is inderdaad hoogstwaarschijnlijk goed te doen om een ochtendje saai werk te verrichten als je de macht hebt, en bovendien de bestaanszekerheid geniet van een directeurssalaris. De mensen zouden best open en eerlijk met hem durven praten, voegde hij toe, want hij zou hetzelfde voorstaan als wij. Zo ontkende hij niet alleen de intimiderende sfeer van wie-niet-gehoorzaamt-die-verliest-zijn-uitkering, maar ook het gedwongen karakter van het werk, want zonder uitkering kunnen werklozen immers niet leven.
Ondanks dat ze bezworen dat alles in orde was, vroegen Van Drooge en zijn adjunct elk een keer aan ons wat de mensen ons dan wel niet vertelden. Maar vanzelfsprekend vingen ze bij ons bot. Wel vroegen we hen op onze beurt wat het personeel er precies van vond om na het begeleiden van WSW-ers nu dwangarbeiders te moeten bewaken. Was er onvrede? Maar dan werd het gesprek prompt beëindigd. Om hun informatiehonger te stillen heeft de gemeente ook studenten ingehuurd die de dwangarbeiders met vragenlijsten bestoken. Het is niet helemaal duidelijk wat er precies gevraagd wordt. Informatie is macht, en net zoals de politici buiten willen ook de bobo’s binnen alles precies weten, zodat ze het dwangarbeidsysteem verder kunnen perfectioneren.
Weigering
Eind april werd ons definitief de toegang geweigerd. Van Drooge, Van Rijn en Gommans maakten ons duidelijk dat we er door bedrijfsbewakers uitgegooid zouden worden als we nog binnen met mensen zouden spreken. Kennelijk vormt onze aanwezigheid een te groot risico voor de dagelijkse voortgang van de uitbuiting van de werklozen. Gelukkig hebben we juist door de gesprekken met de dwangarbeiders een hele reeks aanknopingspunten gevonden voor toekomstige actie tegen de Leidse dwangarbeid.
Eric Krebbers
Voor de generatie die van huis uit bewust met politiek bezig bleef, de naoorlogse jaren en de vijftiger jaren van wederopbouw onder armoedige omstandigheden heeft meegemaakt. De zestiger jaren als een hernieuwde bevrijding van het juk van confessionele en liberale slavendrijvers ervaardde. Waarna eindelijk in de jaren zeventig voor de arbeidersklasse economische verbetering begon te glooren doordat er met succes weer gestaakt werd voor hoger loon en betere arbeidsvoorwaarden. Voor die generatie die nu met pensioen gaat is het een hard gelag, althans voor mij is dit zo, niet in staat te zijn geweest om het stokje van die broodnodige ‘revolutie’ over te dragen aan de jongere generatie. Nog 22 nachtjes slapen en dan is het ook voor mij zover dat ik moet ervaren wat er voor mij aan de AOW staatsruif en aan pensioenuitkering van van mij en van mijn ex-bazen afgeperstte spaarcentjes over is gebleven. Ben ik daarvoor in 1962 als bouwvakker van 15 jaar jong aan de slag gegaan omdat dit zo nodig was? Ja dus, dan maar onder protest maar in ieder geval toch ook enigszins vrijwillig want ik was mij wel degelijk bewust van het grotere belang dat hier mee gediend werd. Maar dat was natuurlijk niet genoeg voor die confessionele en liberale uitbuiters die zich als aardsvijanden van de arbeidersklasse die monddood gemaakt en bedolven onder een overload commercie zich tegoed deden aan de gedoogde vrijheden die hun via de media bereiktte. Nu dus die ouwere generatie vrijgesteld is van tewerkstelling wordt van de jongere generatie die gedoogde vrijheid weer afgepakt en wordt zij tewerkgestelt als dwangarbeider. Van de minste vorm van vrijwilligheid voor degenen die een aansluiting met de arbeidsmarkt door economische crises missen of hebben gemist als zij lijken te zijn afgeschreven door werk’gevers’ is geen sprake meer. Nee erger nog, de gehele schuldvraag over wat nu oorzaak is aan crises wordt op hun schouders afgewenteld. Zij zijn toch maar te lui of hebben te hoge verwachtingen van de bazen die zij dienen te dienen. Naar een werkkamp ermee en een ‘beetje’ dwangarbeid zal ze leren.
Als ik mij mijn 50er-60er jaren mentaliteit in herinnering oproep dan doet het mij pijn te constateren niet meer in aanmerking te komen voor tewerkstelling in zo’n dwangarbeiders werkkamp. Om daar vanuit hun midden een hernieuwde strijd mede te ontwikkelen tegen neonaziliberale of confessionele en sociaaldemocratische partijen en vakbonden en andere linksige politieke stromingen die dezelfde arbeidersvijandige moraal hanteren. Ik ben echt van mening dat dit hoogst noodzakelijk is, wanneer Nederland de het door het zelf gefrustreerde arbeidsethos, door continu de beloning daarvoor ter discussie te stellen tijdens crises, maar niet alleen dan dus, gaat sublimeren in een afgedwongen arbeidERSethos in dwangarbeiderswerkkampen, alsof de arbeiders taakstraf veroordeelden zijn voor de misdaad een crisis te hebben veroorzaakt c.q. continueren om de simpele redenatie zonder gerechterlijke toetsing dat zij bestaan. Hoe idioot moet het nog worden voordat de elite van de linkse kerk, de wel geëmancipeerde mens, die nationaal socialistische demagogie van Rutte en van wie zich maar bij hem maar aansluit, doorziet. Het zijn toch gewoon fascisten. Hoe duidelijk willen ze het godverdomme hebben?
Het is voor het eerst dat ik zo’n uitgebreid en gedegen onderzoek kan lezen, dankzij doorbraak.eu die met gevaar voor eigen carriërre deze vragen ter plaatse van de misdaad in het participatiecentrum aan de onschuldig veroordeelde slachtoffers hebben kunnen stellen tot hen de toegang werd verboden. Moet nou het Rode Kruis bij de MinisterPresident een verzoek indienen om toegang te krijgen tot dat konzentrationslager in Leiden waar de taakstaf gestraften zelf voor hun eigen onderkomen moeten zorgen? Hoe gek willen ze het hebben? Het is toch overduidelijk waartoe het dreigen met inkomstenverlies door strafkorting of door stopping van de uitkering toe leidt. Verlies van huis en haard, het laatste beetje eigenwaarde dat werklozen konden bezitten wordt hen ontnomen als zij de huur of hypotheek niet meer kunnen betalen. En laat ik het dan nog maar even niet hebben over de gezinnen met kinderen waar zij de verantwoording voor dragen. Nog afgezien van de mensonterende situatie waar mee zij te maken krijgen op de dwangarbeiders werkplek. Maar die laffe baantjesjagers in de politiek en in de media hebben natuurlijk niet het flauwste benul waarmee ze bezig zijn. Daarom hoor je er nooit wat over. Ze nemen gewoon algehele radiostilte betreffende informatievoorziening in acht. Behalve in de chokaladeletters-journalistieke mainstream massamedia. Daar is het geklaag over die verondersteld luie werklozen niet uit de lucht en de TV doet er onder meer met een NCRV discussieprogrammaatje het nog eens dunnetjes over op de zaterdagavond http://www.uitzendinggemist.nl/afleveringen/1244967 met nog een schepje er bovenop. Henk Kamp ziet in die uitzending de bijstand als een stakingskas voor wie volgens hem teveel pretenties heeft. Dat soort bruine ratten kruipen ook weer goor stinkend en ziekten verspreidend uit hun riolen en overspoelen het land met een selectieve arbeidersvijandige armoedepandemie. Heette ze vroeger NSBers en deed de meerderheid in het land ‘maar een beetje’ mee. Nu is het niet anders maar ze heten alleen anders.
Mijn opa zij het al, hij was al ambachtsman in de tijd dat het Communistisch Manifest van Karl Marx en Frederick Engels in het Nederlands werd vertaald zo omstreeks 1890. Hij zei, je gereedschap is je wapen. Ik heb later ondervonden dat dit nog steeds zo is en ook soms hoog nodig is bij gebrek aan eensgezindheid of überhaupt gebrek aan actiebereidheid bij de linksen en linksigen. Of dit nou wel of niet geaccepteerd wordt is niet de vraag. De vraag is of je het wil gebruiken of niet. Zo niet dan doe je iets niet wat jouw grootste vijand wel doet. Namelijk je met een pennestreek het leven onmogelijk maken. Je grootste vijand lijkt het niet aan actiebereidheid te onbreken, het is maar dat je dat weet.
En nu moet ik stoppen want anders wordt het nog langer. Ik hoop maar dat de moderatie begrip heeft voor het feit dat het niet in een twietje te vatten is wat mij bezig houdt. Mijn dank in ieder geval voor deze artikelenserie waar broodnodige behoefte aan is in een medialandschap waarin honger wordt geleden door de luisteraar kijker en lezer. Niet door de media.
Veel van wat in Leiden gaande is, herken ik. Hier in Vlissingen is Orionis Walcheren BV begin dit jaar opgericht. Voorheen bestond Orionis uit een sociale werkplaats, de sociale diensten van de gemeentes Middelburg, Vlissingen, Veere en de kredietbank, onder de naam Mens Ontwikkel Bedrijf. Het instrument dat men hanteert is Work First. En nu neem ik aan dat jullie deze uit de USA overgewaaide methode kennen.
Erg genoeg ben ik zelf een insider, werken voor een bijstandsuitkering. Al sinds 15 april 2008.
Nou…. met mijn 58 jaar hoef ik echt niet meer aan te komen met mijn (zoveeeeelste) sollicitatie!
Sinds kort weet ik dat we ook geen contract meer krijgen bij Orionis BV (dat was de voorgaande jaren nog wel het geval. Al houdt het in feite niets in, een contract heeft toch de schijn van “fatsoen”).
Niet de mensen, maar de uitstroom en het geld spelen de hoofdrol.
Orionis Walcheren BV kampt met een miljoenentekort vanwege de grote plannen die werden opgesteld in betere tijden – maar die desondanks toch zoveel mogelijk worden gerealiseerd.
Ik weet niet. De realiteitszin lijkt zoek. En wij, als underdog, krijgen de schuld van de chaos, als klap op de vuurpijl!
Als je al de moed hebt om kritisch tegenover de gang van zaken te staan….kun je er zeker van zijn dat het op z’n best genegeerd wordt. En op z’n slechtst tegen je wordt gebruikt.
Wegblijven komt je op 30% korting op je uitkering te staan.
…En toch blijf ik diep in mijn hart hopen dat ik niet tot mijn pensioen als inmate van Orionis Walcheren BV mijn dagen moet slijten….
hallo mensen weten jullie dat Slaven arbeid nog steeds gedaan wordt en nog wel in nederland ik heb hellaas sinds begin dit jaar een uitkering bij Orionis Walcheren .
er werd mij direct duidelijk gemaakt dat ik verplicht moet werken aan de poortersweg 27 te vlissingen als je dat weiger stop direct je uitkering of gaan ze die flink korten.
je moet een werk stage (dwangarbeid) kontrakt tekenen te beginnen voor 1 jaar de afdeling waar
men terecht ga komen kan je niet zelf kiezen zelf kwam in de demontage loods.
dat hou in dat je een groot deel van de week nuteloos werk doe zoals het slopen van elect tandenborstels ,scheerapparaten met vieze Schaamharen dat is om te kotsen en nog veel meer.
van safty weten ze daar niks en de voorman rij daar gerust rond met een verlopen heftuck
certificaaT .
deze afd heb 3 voorvrouwen en 1 voorman die heel de dag niks anders doen dan een beetje
praten ,lekker op het kantoortje bij de ventilater en voor de pc gezellig samen koffie drinken .
en dat terwijl de in totaal 20 werkslaven hard aan de arbeid zijn meer dan de helft ga om
12:00 al naar huis de anderen pechvogels moeten tot 16:30 doorgaan 4 dagen in de week.
ik begrijp nu waarom de gemeente vlissingen in super grote geldnood zit dit alles moet een
vermogen kosten net als de huur van de grote loods en verplaats machines .
ik nodig iedereen uit om daar naar toe te komen vooral mensen van tv , radio , krant noem maar
op, praat met alle slaven en je gloof echt je oren niet wat daar allemaal gebeur dat kan echt niet.
niemand is natuurlijk gemotiveerd om dit werk te doen en krijgen te horen je moet wat voor je uitkering terug doen .
maar deze mensen hebben een werkverleden dus de premies , belasting is al lang betaald
wat een stelletje vieze naaiers dat hele orionis zou leuk zijn als dat over de kop ga.
ik laat het hierbij mensen je kan mij volgende week spreken op het genoemde slavenkamp
in vlissingen.
afz marco de slaaf