Een stad vol demonstranten
Waarom het recht om te demonstreren in Gouda eenzijdig was tijdens de Sinterklaasintocht.
Het begon allemaal drie jaar geleden in Dordrecht, toen twee critici van Zwarte Piet zich langs de route van Sinterklaas’ landelijke intocht hadden opgesteld. Op hun t-shirts stond de leus “Zwarte Piet is racisme”, hetgeen voor de aanwezige politie genoeg reden was om Quinsy Gario en Kno’Ledge Cesare met geweld te arresteren. Zowel het OM als de Nationale Ombudsman oordeelden uiteindelijk dat hun arrestatie onterecht was. Afgelopen weekend stonden er op de Goudse markt ruim 100 actievoerders, met precies dezelfde bedoeling als Gario en Cesare drie jaar ervoor: op uitdrukkelijk stille en vreedzame wijze protest aantekenen tegen een racistisch stereotype. De afloop van het verhaal is bekend: ook dit keer werd het overgrote deel van de demonstranten met geweld afgevoerd en opgepakt.
Het is hoogst onwaarschijnlijk dat Milo Schoenmaker, de burgemeester van Gouda, niet op de hoogte was van die eerdere uitspraken. Of dat de maatschappelijke relevantie van de Zwarte-Piet-discussie hem even was ontgaan. Maar dat stond hem blijkbaar niet in de weg om alle demonstranten de toegang tot de binnenstad te ontzeggen, en ze te verbannen naar een afgelegen locatie. Critici mochten zich in alle vrijheid verzamelen en uiten bij het “Huis van de Stad”: een plek aan gene zijde van de spoorlijn, ver van Sinterklaas, publiek en media, bij een overheidsgebouw dat in de weekends is gesloten. Het is zonneklaar waarom de actievoerders hier geen genoegen mee wilden nemen. Wat is het nut van demonstreren als niemand je kan of mag zien? En dus trokken zij – de surveillerende ME-ers en ‘racial profiling’ ten spijt – alsnog naar het marktplein, om daar verteld te worden dat ze bij de minste suggestie van protest of meningsuiting zouden worden aangehouden. Demonstreren was er immers verboden.
Dat wil zeggen: voor hén. Want dit verbod gold duidelijk niet voor mensen die zich op eigen initiatief als Zwarte Piet hadden uitgedost. Meerdere liefhebbers gaven zo expliciet te kennen hoe ze over het lopende maatschappelijk ‘debat’ dachten. Het gold ook niet voor de ouders die – kind op de arm – om de actievoerders heen bleven hangen, uit nieuwsgierigheid of om zich af en toe te laten ontvallen wat zíj ervan dachten.
Het demonstratieverbod gold ook niet voor de NTR, die werkelijk geen enkel pietepeuterig detail van de intocht onbesproken liet…. behalve het protest, natuurlijk. Maar natuurlijk wél voor de crew van documentairemaker Sunny Bergman – immers een bekend criticus van Zwarte Piet. Het was ook niet van kracht voor de hijgerige camerateams van GeenStijl, wiens karakteristieke roze plopkap óók nadrukkelijk symbool staat voor een politieke overtuiging. Maar dan wél weer voor de zwarte actievoerders die hen te woord stonden, om direct daarna door de politie te worden afgevoerd. En weer niet voor witte ouders, die gretig voor diezelfde camera’s hun mening ventileerden – over het protest dat geen protest mocht zijn.
Het verbod gold uiteraard ook niet voor de politie, wiens lik-op-stuk beleid steevast werd gelegitimeerd met een beroep op de openbare orde. Wat veel media nalieten te vermelden, is dat een groot deel van de demonstranten pas werd afgevoerd en gearresteerd nadat de Sint allang van het bordes was verdwenen, en de markt leeg begon te stromen. De openbare orde was er met andere woorden niet echt mee gemoeid. Waarschijnlijk ging het er de politie minstens evenveel om om te kunnen laten zien wie er in Gouda ook alweer de baas is. Alsof dát geen demonstreren is…
Zo bezien was Gouda de afgelopen zaterdag een stad vol demonstranten. Maar er was maar één groep wiens recht op vrije meningsuiting even niet mocht gelden. Een groep – en een mening – waar niemand op zat te wachten, want het moest vooral een feestje blijven.
Schoenmakers optreden benadrukt precies wat er voor die anti-Zwarte Piet-activisten op het spel staat. Dat sommigen minder kansen en vrijheden genieten dan anderen. Dat sommigen niet gehoord worden en anderen wel. Dat sommigen anders worden behandeld dan de rest – niet in de laatste plaats door politie en bestuurders. En dat dit cryptische onderscheid tussen ‘sommigen’ en ‘anderen’ op basis van afkomst en huidskleur wordt gemaakt. Wat zaterdag met die actievoerders is gebeurd in Gouda, en drie jaar daarvoor in Dordrecht, is symptomatisch voor dezelfde verhoudingen die zij precies aan wensten te klagen. Maar zelfs dát recht werd ze ontzegd.
Mathijs van de Sande
(Dit artikel verscheen eerder op Joop.nl)
Het is simpel de rest van de wereld vindt black Piet racisme.
Hoe en wat de Nederlanders en van zullen vinden. Het zal het wereldbeeld niet veranderen.
Punt.
Condor
Ik ga de discussie niet meer aan. Want ik sta helemaal alleen in deze strijd. Ik zie het overal, hoe makkelijk blanke Nederlanders minachtend praten over zwarte activisten en hoe doodleuk ze toch voor Zwarte Piet spelen alsof het ”normaal” is. Dat is juist het probleem, voor hun is het normaal. Zij zien geen racisme in Zwarte Piet. Blanken zien het racisme niet en steken hun hoofden in het zand. Racisten kunnen dan rustig hun slag slaan, met de racistische opmerkingen aan het Nederlandse jongerenelftal als resultaat!
Familie, vrienden en collega’s, iedereen is pro-Zwarte Piet. Het geeft me een naar gevoel als er gepraat wordt over hoe ”fout” tegenstanders van Piet zijn. Ik hou me mond maar, want alleen staan is heel onprettig!
Ik begrijp wat je bedoeld Jorein. Het vervelende van veranderingen is dat je uit je comfort zone moet komen. De discussie aan gaan zorgt ervoor dat je niet populairder wordt. Maar je mond houden is een recht wat je hebt als je wordt opgepakt. Tot die tijd moet je je recht van meningsuiting blijven gebruiken!
hoi Jorein,
De problemen die je beschrijft zijn heel herkenbaar. Het is inderdaad niet gemakkelijk om als enige in je sociale omgeving kritisch te zijn op dit soort dingen. Maar misschien dat je de moed wel weer herwint als je naar het grotere plaatje kijkt: we zijn wél langzaam bij beetje terrein aan het winnen – alle stijfkopperij ten spijt. Misschien zijn er wel meer mensen in je omgeving die net zo denken als jij (of die van mening aan het veranderen zijn). Voor hen is het ook heel belangrijk te weten dat ze niet de enige zijn. Volhouden dus!
Nu kan juist dat volharden in je verzet soms ontzettend moeilijk zijn – ik weet er alles van (net zoals heel veel andere gebruikers van deze site). Het is heel belangrijk te weten dat je niet de enige bent die zo denkt als jij, en nog belangrijker om te beseffen dat het niet alleen op jou aankomt om er iets aan te veranderen! Daarom kan het heel erg helpen om lid te zijn van een politieke organisatie (een actiegroep, een vakbond – misschien zelfs een partij (dat hangt natuurlijk van je eigen voorkeur af)) waar je gelijkgestemden tegenkomt. Doorbraak is maar één van de vele kritische organisaties in Nederland die zich inspannen voor een meer solidaire wereld. Het kan bijna niet anders of er zit een groep bij waar jij je thuis bij zal voelen. Tip: als je nog niet zo bekend bent met het kritisch/activistische landschap in NL, kijk dan eens onder het kopje “links” hierboven.
Hou vol!
Probleem is ook dat ik voor mijn contact stoornis binnen het A.S.S, het moet doen met weinig sociale contacten. Ik ben daarnaast een persoonlijkheid, die conflicten wil vermijden. Dat ik revolutionair socialist ben wordt nog getolereerd, maar dat ik tegen Zwarte Piet ben wordt niet in dank afgenomen. Je wordt tegen de muur gezet en door iedereen aangevallen. Familie, vrienden en collega’s allemaal keren ze tegen je.
Zelfs mijn vader ( een liberaal ) vond het leuk om tegen tegen me zeggen dat zwarte activisten, eigenlijk blij moeten zijn dat hun voorouders door ons blanken naar het westen werden gehaald. Hij vindt dat ”negers” niet moeten zeuren en dat we ze best terug kunnen sturen naar Afrika als ze zo klagen over het westen.
Dat maakte me woest, dat hij het lef heet om te zeggen dat zwarte activisten die strijden voor gelijke rechten, eigenlijk tevreden moeten zijn met hun leven hier. Maar mijn vader is oud ( 65+ ) en komt uit een periode toen je nog gewoon ”negers” zei als je zwarte mensen bedoelt!