Europees Hof maakt gehakt van richtlijn voor data-opslag

Het Europese Hof van Justitie oordeelde dinsdag dat de richtlijn voor de opslag van telefoon- en mailgegevens moet worden vernietigd. Deze richtlijn bepaald hoe en hoe lang telefoon- en internetgegevens van Europeanen bewaard mogen worden. Volgens het Hof is het een “bijzonder ernstige inmenging in de fundamentele rechten op eerbiediging van het privéleven”. Dat nadeel is dermate aanzienlijk dat het niet opweegt tegen het voordeel, namelijk het bestrijden van criminaliteit. Met vernietiging van de richtlijn zegt het hof eigenlijk dat het nooit had mogen bestaan, en dat geldt voor alle lidstaten.

In 2006 werd de richtlijn ingevoerd na de terreuraanslagen in de VS, Londen en Madrid. Telefoon- en internetaanbieders zijn verplicht de gegevens van al hun klanten ten minste zes maanden en maximaal twee jaar te bewaren. In Nederland is voor het mailverkeer voor zes maanden gekozen en voor telefoonverkeer een jaar. De inhoud wordt hiermee niet bewaard, maar wel worden tijdstip, duur, locatie en de identiteit van de afzender bijgehouden. Deze data verklappen dus veel over iemands privéleven, zoals woonplaats, dagelijkse gewoonten en sociale relaties. Bovendien maakt de richtlijn geen enkel onderscheid tussen verdachten en niet-verdachten. Al is er geen enkele vorm van verdenking , de nationale autoriteiten kunnen de informatie toch verzamelen. Daarnaast is de toegang tot de opgeslagen data niet geregeld en is daarvoor geen toestemming van een rechter nodig. Providers mogen zelf weten hoe zwaar ze de date beveiligen. Het gevaar van misbruik is dus hiermee absoluut niet uitgesloten. Het hof stelt dan ook dat de richtlijn niet garandeert dat het verzamelen van de data beperkt blijft tot het strikt noodzakelijke.

Het verzamelen van deze persoonlijke gegevens zijn nu eindelijk onevenredig en ontoelaatbaar verklaard door het hof. Toch heeft staatssecretaris van Justitie, Fred Teeven, aangekondigd vooralsnog de wetgeving niet direct te zullen intrekken. Hij wil het arrest eerst grondig bestuderen en vervolgens argumenten zoeken om het schenden van onze rechten in stand te kunnen laten. Dat wordt erg lastig, nu het hof bij elk gebruik van metadata voortaan vraagtekens zal zetten.

Deniz Devrim over Europees Hof maakt gehakt van richtlijn voor data-opslag (Joop.nl)