De Peueraar 29, januari 1993
Auteur:
Je hoort de laatste tijd erg veel in de media over, legale en illegale, migranten. Daarom is De Peueraar naar het Meldpunt Discriminatie in Leiden gegaan om te vragen hoe zij de positie van het Meldpunt, en die van migranten in Nederland zien. Ook hebben we gevraagd hoe het Meldpunt eraan werkt om de positie van migranten in Leiden te verbeteren.
Kun je iets vertellen over wat het Meldpunt Discriminatie doet?
"Sinds ons ontstaan houden we ons bezig met het helpen van mensen met klachten of vragen over discriminatie. Dit kan betrekking hebben op seksuele voorkeur, godsdienst, sekse of etniciteit. In de loop van de tijd zijn we ook steeds meer andere dingen gaan doen. We geven bijvoorbeeld voorlichting aan de zelforganisaties van migranten en homoseksuelen over wat het Meldpunt kan doen. We leggen uit dat we samen met mensen aan hun klachten met betrekking tot discriminatie willen werken. Maar dat we geen plek zijn waar je je klachten kunt droppen, in de verwachting dat wij het dan verder wel regelen. We maken ook onderdeel uit van het MUIL, het Multicultureel Initiatief Leiden. Dit is een samenwerkingsverband van VluchtelingenWerk Nederland, De Invalshoek, Project Ondersteuning Migrantenorganisaties In leiden, Vereniging Cultureel Werk, Jongerenpastoraat en het Meldpunt. Samen willen we een keer in de drie maanden een activiteit organiseren rond de positie van allochtonen in Nederland.
Met het samenwerkingsverband van de zelforganisaties van migranten reageren we op actuele zaken in Leiden. Bijvoorbeeld door gezamenlijk met de directie van V&D te gaan praten toen iemand van hun bewakingsdienst in het Leidsch Dagblad zei dat 50 procent van de dieven in hun winkel allochtoon is. Sindsdien zijn dergelijke uitspraken door hun niet meer gedaan. We zijn nu van plan om een gezamenlijke brief naar de Leidse gemeenteraadsleden te schrijven. Dit omdat we bang zijn dat zij, net als de ministers, steeds negatievere uitspraken over allochtonen zuilen gaan doen. Nu gebeurt dat nog niet in Leiden. Het gevaar is dat ze dat wel gaan doen als ze een standpunt in moeten nemen. Het gebeurt zo vaak dat ze dan de mening volgen van de landelijke politici. Toen het Meldpunt net opgericht was, hadden we niet de contacten om met anderen op actuele zaken te reageren. Nu kunnen we in plaats van af te wachten tegendruk geven."
De indruk bestaat bij ons dat het Meldpunt zich voornamelijk bezighoudt met racisme, klopt dat?
"Ja, vragen over en meldingen van discriminatie die betrekking hebben op homoseksualiteit, geloof 'en seksisme komen weinig voor. De meeste mensen komen in verband met. racisme. Van het totaal aantal mensen dat hier komt is 60 procent man, 40 procent vrouw, en zijn er weinig migrantenvrouwen. Dat de meeste mensen in verband met racisme komen kan zijn omdat vrouwen en homoseksuelen hun eigen organisaties hebben, zoals vrouwen tegen seksueel geweld en het COC. Misschien treden homoseksuelen niet zo makkelijk naar buiten met hun homo-zijn. Dus ook niet als ze een klacht hebben. Veel mensen gaan naar het Buro voor Rechtshulp met hun klachten. Wij zijn dan meer voor mensen met klachten of vragen die betrekking hebben op etniciteit. Niet dat het voor migranten zo makkelijk is om met hun klachten naar buiten te komen. Wij krijgen ook maar het topje van de ijsberg te zien. Nederlanders die hier komen vinden het makkelijker om verontwaardigd te blijven over hun klacht. Het is moeilijk voor migranten om te erkennen dat ze gediscrimineerd worden. Want dan moet je erkennen dat de maatschappij niet zo rechtvaardig is als je hoopte. En dat je daar vrij machteloos tegenover staat. Want je kunt er niets aan doen. Je wordt niet gediscrimineerd omdat jij iets fout hebt gedaan. Je kunt dus ook niet iets beter doen om discriminatie te voorkomen."
Afgelopen zomer is het interim-jaarverslag van 1992 verschenen van het Meldpunt. Daar stond in dat er een toename was van het aantal mensen dat voor hulp naar het Meldpunt komt. Kun je daar iets meer over vertellen?
"Er is inderdaad een toename van ongeveer 50 procent van het aantal klachten en vragen. Dat betekent dat we in 1991 105 zaken hadden, en de prognose voor 1992 is dat we 165 zaken krijgen. Deze stijging hoeft geen toename van het aantal gevallen van discriminatie te betekenen. Het kan ook komen door de toegenomen bekendheid van het Meldpunt. Ik merk wel dat de ongerustheid onder migranten toeneemt. Verontrustend is dat het aantal hulpvragen over aan discriminatie gerelateerde geweldsdelicten toeneemt. Ook Nederlanders komen met de vraag hoe ze op discriminatie moeten reageren."
Denk je dat het voor legale en illegale migranten moeilijker wordt om een bestaan in Nederland op te bouwen? Door bijvoorbeeld de Europese eenwording, de ontwikkelingen in Duitsland en de uitlatingen van ministers in Nederland?
"Ja, het racisme zal de komende jaren nog wel toenemen. Er zal meer directe discriminatie komen. Minder indirecte, onbedoelde, discriminatie die voortkomt uit domheid. Ik weet niet of wat er in Duitsland gebeurt ook hier zal gebeuren. Ik zie het niet zo gauw zo ver komen. Maar aan de andere kant is het net als de economie gekoppeld aan Duitsland. We zullen toch meegaan met de rest van Europa. Het grootste gevaar is niet extreem-rechts maar een staat die naar rechts afglijdt. De PvdA probeert nu al (extreem-)rechts in te halen met haar uitspraken. Als prioriteit zie ik nu het geweten van politici aanspreken. We moeten hen wijzen op de gevaren van hoe ze nu over bepaalde zaken praten. Hierbij redeneer ik vanuit het Meldpunt. Vanuit hoe wij ons bezig houden met voorlichting. Discussie aanzwengelen over de oorzaken van problemen is veel moeilijker."
Wat vind je van het klimaat in Leiden ten aanzien van legale en illegale migranten? Is Leiden de vluchtelingenstad die ze zegt te zijn?
"Het klimaat in Leiden is net als in de rest van Nederland. Ik merk aan de mensen om me heen en op het Meldpunt dat ze zich zorgen maken over de hoeveelheid migranten in Nederland. Politici grijpen zoiets ook niet voor niets nu aan. Leidse gemeenteraadsleden kun je aanspreken op het zijn van vluchtelingenstad. Op de tolerantie die daardoor gesuggereerd wordt."
Als geld nou eens geen rol speelde, wat zou je dan met het Meldpunt willen doen?
"Ik zou meer betaalde krachten nemen. Zodat je niet steeds opnieuw begint met het inwerken van stagiaires en vrijwilligers. Dan zou er meer continuiteit zijn. En we zouden meer aan voorlichting kunnen doen. Op scholen bijvoorbeeld, dat gebeurt nu te weinig."