Lokaal Kabaal 5, juni 1995
Auteur: Harry Westerink
"Hiep, hiep, hiep, ga naar de biep!"
Onlangs besloot het bestuur van de Openbare Bibliotheek Leiden tot sluiting van de filialen Morskwartier, 't Spoortje en Zuid-West per 1 oktober 1995. Dat is een gevolg van bezuinigingen die de gemeente heeft opgelegd. De sluiting is hard aangekomen in de wijken. In Zuid-West hebben buurtbewoners massaal protest aangetekend.
"Hiep, hiep, hiep, ga naar de biep!", riepen tientallen kinderen, toen ze op 1 juni met spandoeken het filiaal Zuid-West aan de Eduard van Beinumstraat binnenliepen. Ze deden mee aan een actie die door bewonerscommissies, scholen, bejaardentehuizen, stichting Leefbaar Zuid-West, buurtvereniging Actief en andere betrokken individuen was georganiseerd. In Zuid-West is verbijsterd gereageerd op de dreigende sluiting. Het filiaal vervult een belangrijke rol voor met name kinderen en ouderen. In korte tijd werden dan ook meer dan 1.000 handtekeningen tegen de sluiting opgehaald.
Wanhoopsactie
Het initiatief om het filiaal te behouden is genomen door mevr. A. van Roon. "Ik heb als eerste de telefoon gepakt en dat heeft een sneeuwbaleffect gekregen. Het is dus nadrukkelijk geen eenvrouwsactie." Van Roon vindt dat wethouder P. Langenberg de zaak op z'n beloop heeft gelaten. "In de nota OBL 2000 staat sluiting als mogelijkheid aangegeven. Langenberg had moeten inzien dat dit kon gebeuren. Van gemeentezijde werd steeds gezegd dat het allemaal niet zo'n vaart zou lopen." Met de actie probeert de buurt het bibliotheekbestuur en de gemeente alsnog tot andere gedachten te brengen. "Het lijkt op een wanhoopsactie, omdat de gemeenteraad zich al heeft uitgesproken over de bezuinigingen. Dat valt moeilijk terug te draaien. Ik vind het jammer dat het bibliotheekbestuur niet meer steun in de wijken heeft gezocht. Men had meer stampij moeten maken", aldus Van Roon.
Van Roon vindt het niet toevallig dat er een goedkope en onmisbare buurtvoorziening wordt weggesneden. "In Zuid-West, de Mors en Leiden-Noord wonen veel mensen met lage inkomens. Het past in het beeld van de tijd dat zij de dupe worden van bezuinigingen. Het welzijn van gewone mensen neemt af. Er is wel 700.000 gulden beschikbaar voor het project Leiden Cultuurstad, voor elitaire cultuur. Maar voor cultuur voor het gewone volk is geen geld. In een gezin zonder brood op de plank koop je toch ook niet eerst een nieuwe fiets? Lezen is noodzakelijk voor je ontwikkeling. Bezuinigen op bibliotheken betekent dat de drempel voor de gewone mens om zich geestelijk te ontwikkelen hoger wordt." Van Roon heeft nauwelijks reacties van raadsleden gekregen. Alleen de Socialistische Partij en GroenLinks hebben enige belangstelling getoond.
Boycot-oproep
Dhr. P. van Niel, die sprak namens bejaardentehuis De Parelvissers, vond dat er een vuil politiek spelletje werd gespeeld. Hij riep op tot een boycotactie: "Als het filiaal in oktober dicht gaat, zeg dan massaal uw bibliotheeklidmaatschap op. En zeg ook uw lidmaatschap op van de politieke partijen die hiervoor verantwoordelijk zijn." Hij vreesde dat ouderen niet mobiel genoeg zouden zijn om voortaan naar de hoofdvestiging in het centrum te gaan.
Cultuurambtenaar Y. van Baarle wist enkel op te merken dat "de gemeente uw bezorgdheid heel serieus neemt. We zijn allemaal mensen, we vinden het allemaal heel vervelend." Het lukte haar slecht om de gemoederen te sussen. Duidelijk was dat zij de mensen in Zuid-West niets had te bieden. Dat gold in mindere mate ook voor bibliotheekdirecteur H. Sannes. Hij gaf aan dat de filialen alleen open kunnen blijven als de bezuinigingen worden teruggedraaid. "En er is mij geen enkel signaal bekend waaruit blijkt dat de gemeente bereid is er geld bij te doen." Sannes probeerde het leed te verzachten door te spreken over het verleggen van pijn. "We proberen het voorzieningenniveau zoveel mogelijk overeind te houden. Dat moet dan onder andere gebeuren met boek-aan-huis-diensten en bibliotheekbussen. "Een bus is efficiënter dan een filiaal", aldus Sannes. "Goedkoper, zal hij bedoelen", zeiden buurtbewoners tegen elkaar. Zij begrepen heel goed hoe de vork in de steel zat.