Lokaal Kabaal 9, oktober 1995
Auteur: Harry Westerink
Hennes & Mauritz-werknemer bedreigd
Ontslag op staande voet. Dat overkwam Johan de Heer (schuilnaam), magazijnmedewerker bij Hennes & Mauritz. Hij vroeg om meer werk en werd beschuldigd van werkweigering. Zijn keel werd dichtgeknepen en men verweet hem gewelddadigheid. De omgekeerde wereld van een kledinggigant.
De Heer kwam in februari vorig jaar op part-time basis in dienst bij het magazijn van H&M aan de Zaalbergweg. Daar werken ongeveer 80 mensen. De ene helft, voor het merendeel magazijnpersoneel, is oproepkracht. De andere helft, kantoorpersoneel en chefs, werkt full-time. Een duidelijke hiërarchie tussen hand- en hoofdarbeid.
Te vaak ziek
De Heer kwam er eerlijk voor uit dat hij rugklachten had. "Daarom kreeg ik een deeltijdbaan aangeboden. Er zouden geen vacatures voor volledige banen zijn, maar een maand na mijn indiensttreding werd iemand op full-time basis aangenomen." Omdat De Heer in financiële nood was gekomen, vroeg hij na een half jaar om full-time werk. Dat deed hij drie keer. Twee keer weigerde men antwoord te geven. Na aandringen kreeg hij van magazijnverantwoordelijke H. Koene te horen dat hij bij H&M te vaak ziek zou zijn geweest. De Heer ontkent dat hij vaker dan gemiddeld ziek is geweest. Dat vindt ook bedrijfsvereniging Detam.
Geen adem
Op 19 juni 1995 sprak De Heer met Koene en chef J. Kok. Er ontstond een woordenwisseling, omdat zijn meerderen er een andere versie op nahielden. Te vaak ziek zijn zou ineens niet de reden vormen waarom De Heer geen full-time werk kreeg. Er zouden geen full-time banen vacant zijn.
De Heer wilde dit zwart op wit hebben om als vakbondslid de Dienstenbond FNV te kunnen inschakelen. Zijn chefs weigerden en lachten hem vierkant uit. De Heer bleef in het kantoor wachten op een schriftelijke verklaring. Dat legde men uit als werkweigering. De Heer werd kwaad, sloeg met zijn vuist op tafel en wees met zijn wijsvinger naar Koene. "Op dat moment sprong een collega bij mij op de borst en greep op een hardhandige manier naar mijn keel. Hij drukte met kracht mijn keel dicht en ik kreeg even geen adem meer!"
Hij werd op staande voet ontslagen wegens werkweigering en gebruik van geweld. "Belachelijk! Ik wilde juist meer gaan werken en ik werd zelf aangevallen." Hij wilde het pand verlaten, maar werd tegengehouden om de door zijn chefs opgetrommelde politie te woord te staan. Die stelde een rapport op. Dat kwam volledig overeen met de uitleg van de chefs. Op het politiebureau zei men hem dat aangifte doen wegens fysieke bedreiging zinloos was. "Jij hebt moeilijkheden gezocht." Later schreef Koene aan De Heer dat hij zes getuigen heeft die onder ede willen verklaren dat De Heer geweld heeft gebruikt. "Die stonden om mij heen om mij te intimideren", aldus De Heer.
Verdeel-en-heerspolitiek
De Heer noemt zichzelf een linkse jongen. "Ik wilde solidariteit ontwikkelen onder de werknemers en wilde leden werven voor de bond. Dat werd me niet in dank afgenomen. Ze wilden me kwijt en me in de goot trappen." Hij kent veel gefrustreerde collega's die zijn gestopt bij H&M. "Die werden bang gemaakt door de leiding. Magazijnmedewerkers stonden tussen de kledingrekken te klagen over hun chefs, terwijl ze schichtig om zich heen keken om te zien of er verklikkers meeluisterden. Een kritische mening wordt afgekeurd. Er hangt een snijdende atmosfeer met een verdeel-en-heerspolitiek van de chefs. Je kunt je enkel handhaven door te slijmen bij de mensen met grote oren. Alles wat je zegt kan tegen je gebruikt worden."
De H&M-leiding neemt het ook niet zo nauw met de CAO. "Ze zeiden dat part-timers minder rechten hebben dan full-timers. Dat is onzin. En er wordt geen CAO-boekje uitgereikt. Dat is wettelijk verplicht. Bovendien krijg je soms een deel van je gewerkte uren niet uitbetaald." De Heer spreekt van "een wegstuurcultuur. Mensen houden hun mond uit angst voor hun baan."
Typerend was de verkiezing voor de ondernemingsraad. "Het magazijnpersoneel kende slechts één kandidaat. Die zei voor hen op te komen. Na zijn verkiezing bleek daar niets van." De Heer weigerde mee te doen aan deze schijndemocratie. De leiding riep echter via de intercom de namen om van degenen die niet hadden gestemd. Hen werd dringend verzocht dat alsnog te doen. "Over privacy gesproken!"
Inmiddels heeft De Heer met ondersteuning van de FNV een rechtszaak aangespannen. Hij wil dat H&M de CAO nakomt.