Lokaal Kabaal 21, februari 1997

Auteur: Ellen de Waard

Vluchtelingenstatus alleen voor mannen?

Vrouwenbesnijdenis en weduweverbranding worden door de overheid niet erkend als vluchtmotief. Het vreemdelingenbeleid is eenzijdig op mannelijke vluchtelingen gericht. Op 25 november 1996, de internationale dag tegen geweld tegen vrouwen, werd met de aanbieding van een petitie aan de Tweede Kamer het startsein gegeven voor een reeks acties om hierin verandering te brengen.

In december werd elke vrijdagmiddag in Amsterdam een picketline gehouden uit solidariteit met vrouwelijke vluchtelingen. Bij het aanmeldcentrum voor asielzoekers in Rijsbergen werd op 23 en 24 december een 24 uurs-wake georganiseerd en onlangs verscheen het boek "De ZIJkant van het asielbeleid" met kritiek op de seksediscriminerende werking van het Vluchtelingenverdrag (zie "Boekenhoek"). Momenteel bereidt een groep uitgeprocedeerde vrouwelijke vluchtelingen gezamenlijk een hernieuwde asielpoging voor. En er staan 2 belangwekkende processen tegen het asielbeleid op stapel. De acties worden ondersteund door tal van vluchtelingen- en illegalenondersteuningsorganisaties, vrouwenhulpverleensters, advocaten en andere belangenbehartigers.

Vrouwenonderdrukking

Met de acties wordt getracht seksueel geweld en vrouwenonderdrukking als "gegrond vluchtmotief" erkend te krijgen. Denk hierbij aan weduweverbranding, gedwongen abortus of sterilisatie, kindermoord, vrouwenhandel, uithuwelijking, foltering ten gevolge van kinderloosheid of alleen meisjes baren, vrouwenbesnijdenis, opkomen voor vrouwenrechten en verkrachting als oorlogswapen. Veelal wordt er door overheden willens en wetens geen bescherming geboden tegen deze vormen van marteling en vervolging. Soms vindt het geweld zelfs in opdracht van de overheid plaats. Hoewel deze vrouwenonderdrukking nergens als vluchtgrond wordt erkend, is dat voor veel vrouwen wel de reden om te vluchten.

Een ander actiedoel is het dumpingsbeleid van de overheid. Het asielbeleid richt zich steeds meer op afwijzing, afschrikking, opsluiting en uitzetting. Veel "technisch onuitzetbaren" (noch Nederland noch het land van herkomst wil de vluchteling opnemen) worden op straat gesmeten zonder geld, verzekering of onderdak. Ze zijn afgesloten van uitkeringen en wit werk. Vooral vrouwen en kinderen lopen het risico in de prostitutie terecht te komen of in handen te vallen van mensenhandelaren.

Aanmeldingen

De groep van 8 eerder afgewezen asielzoeksters zal een hernieuwd asielverzoek indienen bij Aanmeldcentrum Rijsbergen. Ditmaal zullen zij hun ervaringen met seksueel of seksegericht geweld als vluchtmotief naar voren brengen. Tijdens hun eerste aanvraag hebben ze daar de ruimte niet voor gekregen of hebben ze het uit schaamte en angst niet verteld.

"De vrouwen komen uit China, Angola, Ethiopië en Soedan en zijn het slachtoffer geworden van of bedreigd met vrouwenbesnijdenis, gedwongen abortus of sterilisatie", aldus Gabbi Wieringa van St. VAST in Den Bosch, die momenteel de illegaal gemaakte vrouwen met hun kinderen opvangt. Ze zijn goed voorbereid op de komende asielprocedure. De vrouwen hopen met hun hernieuwde asielverzoek een precedent te scheppen, zodat geweld tegen vrouwen voortaan erkend wordt als gegrond vluchtmotief.

Wieringa vangt al 9 jaar vrouwen en kinderen op. Eerst in het geheim, maar de laatste paar jaar steeds meer naar buiten tredend. Wieringa: "De vrouwen hebben geen recht op een uitkering en zijn onverzekerd. Ze proberen het hoofd boven water te houden door bijvoorbeeld tweedehands kleding in te zamelen, te verstellen en weer te verkopen."

Proces tegen de staat

De advocaten van de 8 vrouwen bereiden ook een tweetal processen tegen de staat voor. Ze willen tegengaan dat Justitie afgewezen vrouwen dumpt op stations en hen zo willens en wetens bloot stelt aan gevaar. Daarnaast willen ze aan de hand van het VN-vrouwenverdrag specifieke vluchtmotieven van vrouwen erkend krijgen door de politiek. Desnoods wordt er doorgeprocedeerd tot aan het Europees Hof. Zij kunnen daarbij goed gebruik maken van het gedegen onderzoek en de aanbevelingen van het Clara Wichmann Instituut. Op 3 februari, voorafgaand aan de processen, heeft staatssecretaris Schmitz een overleg met de advocaten en de pressiegroep. Alleen als zij daar belangrijke toezeggingen doet, zal er niet worden geprocedeerd. Maar met het huidige politieke klimaat is daar weinig kans op.

Wil je de 8 vrouwen moreel ondersteunen? Stuur hen dan een kaartje met een bemoedigende tekst of een politiek protest. Die worden dan tijdens het gesprek aan Schmitz aangeboden. Adres: St. VAST, A. van Gelderstraat 36, 5212 TL Den Bosch. Donaties zijn welkom op giro 6053355 t.n.v. St. VAST te Den Bosch.

Terug