Lokaal Kabaal 24, juli 1997
Auteur: Ellen de Waard
Ahmed Essadki heeft 10 jaar lang als illegaal bloed, zweet en tranen vergoten in de Westlandse kassen. Zijn bittere ervaringen heeft hij neergelegd in de tweetalige gedichtenbundel "Strijdkreet van de aarde". Essadki geniet grote populariteit onder migranten omdat hij feilloos en gepassioneerd hun denken leefwereld onder woorden kan brengen.
Hoewel hij in Marokko een universitaire graad haalde, is Essadki zoals zoveel landgenoten naar Noord-Europa getrokken, op zoek naar werk en vrijheid. De politieke en sociaal-economische verhoudingen bieden hem in Marokko geen menswaardig bestaan. De bittere armoede en repressie zorgt ervoor dat het Marokkaanse platteland in rap tempo ontvolkt. De mensen vluchten naar de steden of helemaal naar Europa. Maar ook hier worden ze uitgesloten van sociale en politieke rechten. Een groot aantal van hen kan zich in Nederland evenmin ontworstelen aan armoede en uitbuiting.
hoeveel dagen zijn verstreken
sinds de slavernij werd afgeschaft?
het is een kindersprookje geworden,
maar wij worden nog steeds verkocht voor een appel en een ei
of voor wat dan ook.
wij ploegen de landerijen voor het graan,
maar we oogsten distels.
(uit: "Verbrande dagen")
Essadki bindt de strijd aan met onwetendheid, armoede en machtsmisbruik. Hij kiest daarbij consequent de zijde van de onderdrukten: de uitgebuite illegalen in Nederland, de vrouwen en mannen die onder het mom van de islam dom en onderworpen worden gehouden, de Palestijnen die zuchten onder het juk van de Israëlische staat en de Irakese bevolking onder de internationale boycot.
de mensen hebben Hemmadi gevraagd
wat er toch met de mensheid is gebeurd,
dat de een met een prikstok een van dazen vergeven ezelin voortdrijft,
terwijl de ander op zijn luie kont in een mercedes rondrijdt;
dat de een levend wordt begraven,
terwijl de ander op zijn terras van een frisse bries geniet;
dat de een zonder tanden een homp droog brood knauwt,
terwijl de ander schapebouten wentelt aan het spit.
Hemmadi heeft een slot op zijn verstand gekregen:
'nu moeten jullie toch ophouden', was zijn antwoord.
'willen jullie soms ongelovig zijn aan de woorden van de profeet?
alles wat gebeurt is in de hand van god.'
o Hemmadi,
de dag dat jij slimmer wilde worden, werd je dommer!
(uit: "Hemmadi wil imam worden")
Een belangrijk strijdpunt voor Essadki is het bewustzijn van de Tamazight-cultuur en -taal in Marokko. Die wordt al ruim 35 jaar overvleugeld door de toenemende arabisering. De Imazighen zijn de oorspronkelijke bewoners van Noord-Afrika. De meeste Marokkaanse migranten in Nederland zijn Imazighen. Bij ons worden ze Berbers genoemd. Die naam hebben ze gekregen van de Romeinen die hen denigrerend "Barbaren" noemden. De Imazighen strijden niet alleen voor hun cultuur, maar ook voor democratie en sociale rechten voor alle Marokkanen.
wring hem uit het op het werk.
intimideer hem op straat.
onderdruk hem in de bars.
verdring hem in de trams.
laat hem beven aan de grenzen.
die ongeluksbrengende illegaal, hoeveel slechts heeft hij gedaan!
hij heeft een overvloed aan tomaten veroorzaakt, en aan komkommers.
hij loopt, graaft, zaait en snijdt.
hij heeft alle huizen in de bloemetjes gezet.
die ongeluksbrengende illegaal, hoeveel slechts heeft hij gedaan!
in de restaurants heeft hij geen bord, geen pan overgeslagen,
noch een trap of een wc.
hij rept zich van hot naar her.
hij loopt te wassen, te poetsen, te vegen.
hij maakt alles voor jullie klaar, opdat je kunt smullen
zonder een vinger uit te steken.
die ongeluksbrengende illegaal, hoeveel slechts heeft hij gedaan!
(uit: "Verstoppertje")
Essadki heeft zich nooit door de omstandigheden klein laten krijgen. Hij draaide jarenlang een spreekuur voor illegalen in een Haags koffiehuis en hij is medeoprichter van het Ondersteunings Komitee Illegale arbeiders (OKIA), een zusterorganisatie van De Fabel. Door de politieke activiteiten van OKIA werd de onzichtbare slavenarbeid van illegalen steeds zichtbaarder. De uitbuiting gaat echter onverminderd door. Essadki's gedichten zijn een inspiratiebron voor iedereen die zich daartegen verzet.
ga, illegaal, doe de kinderen van het dorp de groeten.
zeg hen: 'graaf met je nagels naar de bronnen,
eis je rechtmatige deel van de levenschenkende regen
op de dag van de oogst.
je kunt niet ploegen op zee!
je kunt niet dorsen buiten de dorsvloer!
je aandeel in het leven wordt niet zomaar verkregen!'
(uit: "Verstoppertje")
Strijdkreet van de aarde, Ahmed Essadki. Uitgeverij: Dabar-Luyten, ƒ 19,90. ISNB: 90-6416-313-8.