De Fabel van de illegaal 35, juli/augustus 1999
Auteur: Petra Schultz
Koerden op de vlucht voor de fascistische Turkse staat worden in Nederland niet opgevangen, maar opgesloten. Veel van hen mogen geen asielverzoek indienen en worden door Justitie weer teruggestuurd naar NAVO-partner Turkije. Dat was al meerdere keren aanleiding voor Koerden in Nederlandse vluchtelingenbajessen om in hongerstaking te gaan. Onlangs bleken 3 Koerden na hun deportatie in een Turkse gevangenis te zijn gemarteld.
Op 14 april 1999 gingen 13 Koerden in de Tilburgse Willem II-gevangenis in hongerstaking. Dat was niet voor het eerst. Kort daarvoor waren de Koerden al twee keer voor een week in hongerstaking geweest. Aanleiding voor de acties was de weigering van Justitie om hen toe te laten tot de normale asielprocedure. De Koerden mogen niet, zoals andere vluchtelingen, asiel aanvragen in een aanmeldcentrum. Zes van de 13 Koerden zaten 2 uur na aankomst in Nederland al in de cel. Waarom weten ze niet. Hun vluchtverhaal is overduidelijk. Eén van hen wordt al jaren gezocht in Turkije. Een ander heeft jaren vastgezeten in verband met zijn politieke activiteiten. De Koerden moesten hun procedure in de gevangenis doorlopen. Zonder voorbereiding op het verhoor door de IND, zonder mogelijkheid om het verslag daarvan na te kijken, zonder bezwaarprocedure, zonder mogelijkheid om bewijs te verzamelen voor hun vluchtverhaal.
Demoraliseren
Eenmaal in hongerstaking mochten de Koerden geen gebruik meer maken van de bibliotheek en geen telefoonkaarten meer kopen. Het contact met de buitenwereld werd bemoeilijkt. "Alles werd geprobeerd om hen te demoraliseren. Iedere dag werden ze opgeroepen en kregen ze te horen dat ze snel uitgezet zouden worden", aldus Achmed Pouri, woordvoerder van vluchtelingenzelforganisatie PRIME.
Begin mei werden 3 van de hongerstakers vanuit de Willem II-bajes gedeporteerd naar Turkije. Pouri: "Voorzover ons bekend was dat de eerste keer dat verzwakte vluchtelingen na 23 dagen hongerstaking geboeid werden uitgezet. Van 2 Koerden is bekend dat ze in Turkije na aankomst werden gemarteld."
De overgebleven hongerstakers beëindigden hun actie de dag erop. Ze waren murw geslagen door de gewelddadige deportatie. Wel waren ze blij dat de uitzetting van een vierde Koerd kon worden voorkomen. Een maand later, op 6 en 7 juni, werden opnieuw 2 Koerden vanuit de Willem II-bajes naar Turkije gedeporteerd. Tot nu toe hebben zelfs hun beste vrienden niets meer van hen vernomen. Waarschijnlijk zijn ze gearresteerd. Eén van hen was in ieder geval al bekend bij de Turkse staat. Human Rights Watch meldde dat de man in Turkije gemarteld was.
Geschopt en geslagen
Ook in de illegalengevangenis in Ter Apel zitten Koerden opgesloten. Op 21 mei werd een van hen uitgezet. Justitie weigerde zijn asielaanvraag serieus te nemen en zorgde ervoor dat hij in korte tijd afgewezen werd. Pouri: "Justitie dwong hem mee te gaan naar het Turkse consulaat. Daar moest hij een document tekenen. Dat verscheurde hij. Hij werd teruggebracht naar zijn cel en daar geboeid en al door 6 man geschopt en geslagen. In de auto naar Schiphol kreeg hij een pijnlijke stoot in zijn zij waarna hij geen adem meer kon halen. Hij werd zo bang dat hij niets meer durfde te zeggen." In Turkije verging het hem niet beter: "Na aankomst werd hij direct opgepakt en 4 dagen vastgehouden, ondervraagd, en geestelijk en lichamelijk gemarteld. Hij werd met de dood bedreigd."
Op de dag van deze uitzetting zijn 17 Koerden in Ter Apel in hongerstaking gegaan. Ze protesteren tegen de uitzetting van Koerden en eisen een normale asielprocedure. Ook willen ze aandacht voor de onderdrukking van de Koerden en stopzetting van het strafproces tegen PKK-leider Öcalan. Een van de hongerstakers is een "witte illegaal" en deed eerder mee aan de hongerstaking in de Haagse Agneskerk. Ook zijn er onder de hongerstakers Koerden die meededen aan de solidariteitsacties na de arrestatie van Öcalan. In totaal zijn toen zo'n 300 Koerden gearresteerd, ook mensen die gewoon op straat liepen.
Isolatie
Op 17 juni zijn 6 van de hongerstakers overgebracht naar andere gevangenissen om de solidariteit van medegevangenen, advocaten en solidariteitsorganisaties te bemoeilijken. Sommige hongerstakers moesten naar het ziekenhuis. Op 19 juni was de hongerstaking nog aan de gang.
De druk op de hongerstakers neemt toe. Het is hen in Ter Apel verboden om te luchten of om contact te hebben met de buitenwereld. Contact met de media is nu vrijwel onmogelijk. De Werkgroep Vluchtelingen Vrij (WVV) meldt dat "de resterende hongerstakers in Ter Apel voor de keus zijn gesteld: of naar het ziekenhuis of in de isoleercel. Eén Koerd weigerde naar het ziekenhuis te gaan en belandde in de isoleercel."
Amnesty
Ook in Turkije is de repressie tegen de Koerden toegenomen sinds de arrestatie van Öcalan. Amnesty International bepleit daarom een uitzettingsstop van Koerden. WVV: "Amnesty meldde meer dan 1400 arrestaties in de tweede helft van februari. In veel gevallen zijn die niet officieel door de Turkse autoriteiten bevestigd. 'Verdwijningen' worden gevreesd. We kunnen er vanuit gaan dat de Turkse geheime dienst, al dan niet in samenwerking met de BVD, ook in Nederland pro-Koerdische activiteiten van vluchtelingen en migranten op de voet volgt. De Turkse staat is dan ook aan de hand van foto-, film- en ander materiaal op de hoogte van wie aan welke actie heeft deelgenomen." Dat bleek onlangs weer toen een Koerd met de Nederlandse nationaliteit in Turkije werd ontvoerd. Hij ontdekte dat Turkije beschikt over een namenlijst van de arrestanten bij de acties tegen de arrestatie van Öcalan.