De Fabel van de illegaal 44/45, voorjaar 2001
Auteur: Harry Westerink
"Adolf Hitler was ook helemaal new age, terug naar de natuur, niet meer roken, astrologie, vegetariër zijn, op en top de new age-messias."1 En: "Jij beslist zelf of je als invalide op aarde wilt komen, of als mongool. Dat kun je hard noemen, maar de natuur heeft niet het idee van hard of zacht."2 Uitspraken van verhalenverteller en programmamaker Willem de Ridder, die zo'n 10 jaar geleden de "spiegelogie" in Nederland introduceerde. Op 23 maart vindt er op initiatief van de onlangs opgerichte Leidse "spiegelogie"-fanclub een bijeenkomst met hem plaats. Die is georganiseerd door Kooyker Ginsberg, de grootste boekhandel van Leiden.
De ander is de spiegel van jezelf. Wie zegt dat de ander perfect is, zegt dat dus tegen zichzelf. Op basis van deze "spiegelogie" zijn in Nederland in een paar jaar tijd honderden "fanclubs" ontstaan. De deelnemers daaraan zijn elkaars fan. Ze gaan in een kring zitten, pakken elkaars hand vast en lezen de "spelregels" voor: "Zie dat alles perfect is, precies zoals het is. Er is niets goed of fout. Alles is zoals wij het ervaren. Iedereen steunt iedereen. We zijn allemaal afhankelijk van elkaar in één groot ondersteunend systeem. Als we elkaar steunen, steunen we automatisch onszelf. Heb vrede met wat er op dit moment is. Als je je niet langer verzet, voel je je automatisch goed."3 Wie niet aan dergelijke "supportgroepen" deelneemt, kan voor 75 cent per minuut het 06-nummer van De Ridder bellen om te horen dat elk mens en het hele universum volmaakt is.
De Ridders motto "maak geen machtsspel van het leven, maar word elkaars wederzijdse fan" slaat vooral aan in kringen van de overheid en het bedrijfsleven, zoals het ministerie van Justitie, de FNV, de ABN Amro-bank en Randstad Uitzendbureau. Als "consultant" lapt De Ridder uitgebluste managers - "allemaal schatten van mensen" - weer op met zijn spirituele gezelschapsspelletje. Het energiebedrijf Nuon gebruikte de "spiegelogie" om "door fusies overtollig geworden" personeel met een tevreden gevoel de deur uit te werken. Een ontslagen Nuon-medewerker zette zelf een "spiegelogisch" adviesbureau op om "overtollige" ex-collega's weer aan een baan te helpen.4
New age-fundamentalisme
Je kiest er zelf voor om te sterven van de honger. Je krijgt precies de regering die je wilt. Als je een dictator aan de macht wilt houden, moet je hem gaan haten. Anti-fascisten zijn vaak nog fascistischer dan de fascisten, want ze zijn voortdurend met fascisme bezig.2 Als je vindt dat je een nul of een slachtoffer bent, dan is je immuniteitssysteem zwakker en loop je meer risico aids te krijgen.5 Een maatschappelijk probleem is alleen maar een maatschappelijk probleem, als je het zo noemt.2
Tegen dit soort standpunten van De Ridder protesteerden anti-fascisten al begin jaren 90. Hij kwam in opspraak toen hij zijn new age-fundamentalisme ook ging toepassen op joden. "De joden geloven in lijden. In de bijbel staat al dat joden altijd vervolgd zullen worden. Daar zijn ze ook van overtuigd. Of ze er nou bang van zijn of het zeker weten. In beide gevallen creëren ze het."2 De Ridder maakt zo klassieke antisemitische propaganda: als joden worden vervolgd, dan is dat altijd hun eigen schuld.
Volgens hem zorgen religies "voor een behoorlijke last op je schouder. De katholieken torsen pakweg 10 ton. De joden zo'n 25 ton. Die weten wat lijden is, en daar is niks aan mis. Waar je je op focust, krijg je." Uit "verhalen" zou blijken dat joden gewoon een concentratiekamp konden "inlopen en er zo weer uitlopen"2. Deze joden zouden zich niet meer hebben "gefocust" op lijden, maar op vrijheid. Door het verlangen naar vrijheid te "spiegelen" op de omgeving, dus te projecteren op het concentratiekamp, zouden ze zichzelf hebben bevrijd en geen last meer hebben gehad van de nazi-terreur. Tot dit soort absurde en onmenselijke gedachtekronkels leidt De Ridders "spiegelogie".
Conspiracy-freaks
Begonnen als uitgever van onder meer seks- en muziekbladen, krijgt "mediafenomeen" De Ridder sinds de jaren 60 in de wereld van radio en tv overal toegang, met alle gevolgen van dien. In 1994 gaf hij de zendtijd van zijn tv-programma op het Amsterdamse kabelkanaal Salto vaak weg aan extreem-rechtse conspiracy-freaks.6 In samenwerking met de Australische journalist David Summers maakte De Ridder een serie programma's ter promotie van samenzweringstheorieën die vaak een antisemitische ondertoon hebben. Summers is de oprichter van Contact Network International, bedoeld voor mensen met een bizarre voorliefde voor het onthullen van uit de lucht gegrepen complotten.
Kritiekloos konden in die programma's verhalen worden verteld en video's worden vertoond over het bestaan van een mondiaal en zelfs interplanetair complot, van onder meer de zogeheten Bilderberg-groep van zakenlieden en politici, de FBI, de CIA, joden, vrijmetselaars, en dokters die tijdens operaties bij patiënten onder de hersenpan een chip implanteren waarmee een vermeende wereldelite die persoon voortaan computergestuurd in zijn macht heeft. Die elite zou op zijn beurt aangestuurd worden door buitenaardsen die met hun ufo's de aarde regelmatig komen bezoeken en als heersers over ons allen uiteindelijk de touwtjes in handen hebben. Summers werkte onder meer samen met John Kühles, alias John Hercules, die een groot fan is van de antisemitische samenzweringsgoeroe David Icke.7 Ook Kühles kreeg van De Ridder alle gelegenheid om urenlang zijn extreem-rechtse paranoia te spuien.
De Leidse "spiegelogie"-fanclub die het initiatief nam tot de bijeenkomst met De Ridder, krijgt volop aandacht op de voorpagina van een nieuw Leids new age-blaadje met de veelzeggende titel "Wat nu weer?". De redactie daarvan neemt klakkeloos de "spiegelogische" prietpraat over: "Het gebeurt allemaal vanzelf, dat maakt het leven juist zo aangenaam" en "Je hoeft ook niets te voelen, je kunt gewoon niet fout doen". De Ridder is een treffend bewijs van het tegendeel.
Noten: