De Fabel van de illegaal 62, januari/februari 2004
Auteur: John Postma en Gerrit de Wit
Nationalistische wolven in anarchistische schaapskleren
"Het enige economische verschil tussen een horde onderdanige Russen en een bende vrije Engelsen die 's morgens een fabriek in stromen, is dat de laatsten uitgebuit worden door privé-bezit en de eersten door de staat op een communale manier." Kritiek op communisme en kapitalisme tegelijk, dat zal de meeste anarchisten bekend in de oren klinken. Dit citaat is echter niet afkomstig uit een links tijdschrift, maar uit het blaadje Rijnland Bollenstreek Kontakt van de Nationale Beweging van Tim Mudde. (1) Dat besteedde in juli 2003 aandacht aan het nationaal-anarchisme.
Het nationaal-anarchisme vindt zijn oorsprong in Engeland. Eind jaren 80 splitsten zich daar diverse splintergroeperingen af van de extreem-rechtse partij National Front. Eén daarvan was de International Third Position (ITP), dat zich oriënteerde zich op de nationalistische ideologie van de orthodox-katholieke fascist Corneliu Codreanu. (2) Die wilde Roemenië "bevrijden" van communisten, joden, vrijmetselaars en buitenlanders. Tegelijk promootte de ITP ook de "anti-kapitalistische" ideeën van de NSDAP-er Gregor Strasser. Die vormde binnen Hitlers partij een soort "anti-kapitalistische linkervleugel". De samenvoeging van die twee visies werd door de ITP omschreven als "de derde weg strategie". Begin jaren 90 rommelde het binnen de ITP en werd er een nieuwe splintergroep opgericht met grotendeels dezelfde uitgangspunten: de English Nationalist Movement (ENM) onder leiding van Troy Southgate. In 1998 werd de ENM omgedoopt tot National Revolutionairy Faction (NRF) en werd de strategie van "de derde weg" ingeruild voor het nationaal-anarchisme.
Autonome gemeenschappen
De kersverse nationaal-anarchisten willen de staat afschaffen omdat die onderdrukkend is en de vrijheid belemmert. Het reformisme van andere extreem-rechtse organisaties keuren ze af, omdat zo het bestaan van staten niet ter discussie gesteld wordt. In plaats daarvan pleiten ze voor het stichten van kleine autonome gemeenschappen, zoals de bekende anarchist Michael Bakoenin die voor zich zag. In dergelijke gemeenschappen zouden volgens de nationaal-anarchisten alleen gelijkgestemde mensen moeten samenleven. Wie voor die eenheid een bedreiging vormt mag met geweld weggejaagd worden. Op een Engelse nationaal-anarchistische website staat een stappenplan om de eigen gemeenschap tegen indringers te verdedigen. Men pleit voor een goede lichamelijke gesteldheid, want "een gezond lichaam heeft een gezonde geest". Roken en het drinken van alcohol wordt ontmoedigd. Ook moeten leden van de gemeenschap zich aansluiten bij vechtsporten om zelfverdediging te leren. Tot slot zouden de leden zich moeten aansluiten bij paramilitaire groepen om "vertrouwd te raken met verdediging in de praktijk".
Voor mensen die deel zouden uitmaken van andere "volken" of "culturen", zou in zulke gemeenschappen geen plaats zijn. "Ik ben geen racist, ik geloof gewoon in de vrijheid van alle rassen en wie en wat ze willen zijn. Ze moeten niet gedwongen worden om een eenheid te vormen. Dat noem ik vrijheid!", schrijft een nationaal-anarchist in een pamflet. "We respecteren de culturele diversiteit maar we weigeren de culturele autonomie van alle mensen in ons land te erkennen. We geloven in raciale separatie voor degene die het wil en in raciale integratie voor degene die dat niet wil. Mensen mogen doen wat ze willen in hun eigen land en wij zullen in ons eigen land hetzelfde doen. Ik steun daarom 'black power'. Mensen zijn niet gelijk en niet hetzelfde. Iedereen zou de nationalistische strijd van hun eigen mensen in hun eigen land moeten steunen."
Multicultuur en kapitalisme
Nationaal-anarchisten zijn tegen de multiculturele samenleving. Iedereen mag van hen "zijn eigen cultuur" beleven, maar dan wel "in zijn eigen land". Een multiculturele samenleving zou volgens de nationaal-anarchisten desintegratie van landen in de hand werken. "Zwarten zoeken zwarten, Aziaten zoeken Aziaten en blanken zoeken blanken om zich veilig te voelen in hun eigen omgeving. Mensen komen bij elkaar en hervinden hun identiteit", aldus een van Southgates pamfletten. Sommige nationaal-anarchisten beweren dat de multiculturele samenleving bedacht is door de staat om "de unieke menselijke rassen" te vernietigen en om daarna een "raciaal homogene" en dus makkelijk te beheersen bevolking te creëren.
Nationaal-anarchisten noemen zich ook "anti-kapitalisten", maar er zouden wel werknemers en werkgevers moeten blijven en die zouden innig moeten samenwerken voor "de organische volksgemeenschap". Het zint hen niet dat het kapitalisme buitenlandse werknemers aantrekt. In een pamflet roepen nationaal-anarchisten op tot actie tegen kapitalistische plannen om de komende jaren circa 25 miljoen niet-Europeanen naar Europa te halen tegen "de vergrijzing".
De wijze waarop extreem-rechts zich momenteel profileert leidt tot de ondergang van de beweging, meent Peter Töpfer, een van de voormannen van het Duitse nationaal-anarchisme. "Bij demonstraties sluiten zich geen nieuwe mensen aan en veelal dragen de skinheads agressie uit waardoor niemand zich wil aansluiten. Al wat goed is voor Duitsland komt niet alleen van de extreem-rechtse politieke skinheads, maar ook van miljoenen rechtsdenkende mensen die met liefde voor familie en volk geleefd hebben", aldus Töpfer. In een briefwisseling met de vooraanstaande fascist Christian Worch schrijft Töpfer dat extreem-rechtse skinheads nooit een avant-garde kunnen zijn bij de revolutie die de staat moet breken. Die skinheads zouden namelijk volksvijandig zijn. "Het volk is in feite anti-fascistisch en daar zou extreem-rechts op moeten inspelen." Als nationaal-anarchist is hij tegen fascisme, schrijft Töpfer, maar ook tegen anti-fascisme omdat hij niet met het communisme in verband wil worden gebracht. Volgens veel nationaal-anarchisten zijn de termen links en rechts sowieso achterhaalde begrippen die door de staat alleen nog gebruikt worden om mensen in hokjes in te delen.
Samenwerking
"Links heeft geen ideologie en de ideeën zijn niet werkbaar, maar ze hebben wel invloed, deels vanwege organisatorische strategie. Rechts heeft wel ideeën, maar ze hebben geen invloed", aldus een nationaal-anarchistisch pamflet. Het zou extreem-rechts ontbreken aan organisatie en de gebruikte tactiek zou armzalig zijn. Daarom zou men in de strijd tegen de staat nodig op zoek moeten naar buitenparlementaire bondgenoten. Activisten zouden daartoe moeten infiltreren in reeds bestaande buitenparlementaire organisaties, zo valt te lezen op een website. "We moeten grip krijgen op de organisatie en die gebruiken voor de eigen doeleinden." Leden van die organisaties zouden moeten worden weggetrokken en ingekapseld in de eigen beweging. Wil men succesvol zijn, dan mogen activisten zich niet teveel bloot geven als nationaal-anarchisten wanneer zij zich bij een organisatie aansluiten. Ze moeten goed opletten hoe de structuur van de organisatie in elkaar steekt, hoe die werkt en of de organisatie een potentieel heeft.
"Entryism", noemt Southgate deze strategie. Naar eigen zeggen zijn nationaal-anarchisten momenteel betrokken bij dierenbevrijdingsgroepen, de anti-globaliseringsbeweging en milieucampagnes. In België is het de nationaal-anarchistische groep Vrijbuiter gelukt om een aantal acties te organiseren waaraan de lokale bevolking en zelfs een aantal linkse activisten meededen. Die acties waren onder andere gericht tegen de uitbreiding van een haven.
Nationale Beweging
Sinds enkele jaren kent Nederland ook een beweging die geïnspireerd is door het nationaal-anarchisme. Het gaat daarbij vooral om een groep rond Tim Mudde en een rond de gekraakte Constant Rebecque-kazerne in Eindhoven. Naar aanleiding van de commotie die ontstond na een extreem-rechts concert is die groep overigens inmiddels uit de kazerne vertrokken. (3) De nationaal-anarchisten bedienen zich van de naam Nationale Beweging (NB). Ze hebben al diverse linkse thema's overgenomen, zoals dierenrechten, milieustrijd en strijd tegen het parlementarisme. Vooraf aan de verkiezingen van 2003 plakten NB-leden in onder andere Leiden "Stem tegen, stem niet!"-posters. Ook organiseerden ze een informatiebijeenkomst over de anti-parlementaire strijd.
In Rijnland Bollenstreek Kontakt is destijds een verklaring opgenomen van de NB-actiegroep "Met de Dieren Tegen de Beesten" (MDTB). Die demonstreerde eind 2001 bij een Leids filiaal van Chicken Cottage tegen de verkoop van ritueel geslacht vlees. Medio november 2003 plakten MDTB-leden posters met teksten als "afgelast wegens dierenmishandeling" en "circusdieren = dierenleed" over de affiches van een dierencircus in Katwijk. MDTB keerde zich in Rijnland Bollenstreek Kontakt tegen de hengelsport omdat de vissen een gruwelijke dood sterven. MDTB vindt dat "nationalisten en heidenen zich niet dienen te beperken tot kritiek op de multicultuur, de staat of ritueel slachten. We kunnen in veel gevallen een voorbeeld nemen aan onze linkse tegenhangers, die zich in alle lagen van de bevolking en samenleving hebben binnengewerkt om van daaruit invloed uit te oefenen met hun wereldbeschouwing. Laat je niet afschrikken door organisaties met een duidelijke linkse achtergrond, stel je niet vijandig op, maar verklaar je solidair met de idealen die we delen, idealen die over het algemeen op het groene en ecologische vlak liggen", aldus MDTB. Overigens omschreef de extreem-rechtse splintergroep Dusnudelft zichzelf al eerder eveneens als nationaal-anarchistisch. In 2001 en 2002 organiseerde die actiegroep enkele folderacties tegen de dierproeven in het apencentrum BPRC in Rijswijk.
Niet van gediend
Hoewel het nationaal-anarchisme voor een deel dezelfde begrippen hanteert en dezelfde thema's kiest als het linkse anarchisme, kan er inhoudelijk eigenlijk nauwelijks gesproken worden van enige overeenkomst. Nationaal-anarchisten zijn in de eerste plaats voor het behoud van de eigen identiteit en voor het creëren van gemeenschappen voor blanken. Ze zijn in die zin door en door racistisch, alleen verkopen ze dat racisme op een nettere manier dan gebruikelijk in extreem-rechtse kringen. Dat enkele extreem-rechtsen op deze manier met het anarchisme koketteren is bizar. Anarchisme is immers een ideologie die hoort bij strijd voor vrijheid en gelijkheid, en daar hoort anti-racisme zeker bij.
In Engeland en Duitsland hebben nationaal-anarchisten uiteindelijk alleen maar voor enige oproer en verwarring gezorgd binnen de extreem-rechtse beweging. Hoe de nationaal-anarchistische beweging zich in Nederland gaat ontwikkelen is onduidelijk. Op internet zijn al signalen dat een aantal extreem-rechtsen niet gediend is van hun werkwijze en ideeën. Waarschijnlijk krijgt de stroming voorlopig dan ook geen poot aan de grond, en zal men veroordeeld blijven tot wat gerommel in de marge van het toch al marginale extreem-rechts.
Noten: