De Fabel van de illegaal 65/66, zomer 2004
Auteur: De Fabel van de illegaal
Voor vrije migratie! Tegen de IOM!
De Fabel van de illegaal publiceerde de afgelopen tijd een reeks scherpe artikelen tegen de IOM. Die kritiek is nu samengebracht in een pamflet dat op bijeenkomsten en acties uitgedeeld zal worden. De complete tekst.
De Internationale Organisatie voor Migratie (IOM) is tegenwoordig zowat overal aanwezig waar ook migranten, vluchtelingen en hun steunorganisaties zijn. Men probeert vluchtelingen en migranten over te halen om "vrijwillig terug te keren", en steungroepen worden uitgenodigd om daarbij samen te werken. Zorgvuldig koestert de IOM een humanitair imago. Ten onrechte, want er zijn veel kritieken op de organisatie. Hier zijn de 8 belangrijkste.
1. De IOM-projecten voor "vrijwillige terugkeer" vormen het sluitstuk van het uitrookbeleid van de overheid.
Via de invoering van het sofi-nummer, de identificatieplicht, de Koppelingswet en de nieuwe Vreemdelingenwet heeft de overheid de sociale uitsluiting de afgelopen jaren geperfectioneerd. Hoewel de IOM beweert migranten bij te staan, tekent men geen protest aan tegen deze administratieve apartheid, maar helpt men slechts de slachtoffers ervan te verwijderen. Want voor migranten en vluchtelingen zonder verblijfspapieren, die niet langer het hoofd boven water weten te houden, organiseert de IOM "vrijwillige terugkeer". Maar onder zulke omstandigheden kan van werkelijke "vrijwilligheid" geen sprake zijn. "Vrijwillige terugkeer" wordt door de overheid gepromoot omdat het "ordelijker" lijkt dan deportatie.
2. De IOM geeft oprotpremies en probeert de valse hoop te wekken dat het leven in het land van herkomst beter is.
De IOM beweert ten onrechte dat het voor afgewezen vluchtelingen en migranten vrijwel onmogelijk is om nog in Nederland te overleven. Het bestaan in het land van herkomst zou volgens de organisatie veel minder ellendig zijn. Maar de meesten weten wel beter. Ze zijn niet voor niets hierheen gekomen en willen niet terug. Ook met oprotpremies en opleidingen weet de IOM nog steeds maar relatief weinig vluchtelingen en migranten te bewegen tot "vrijwillige terugkeer". Maar naarmate de apartheid scherper wordt, zou dat aantal kunnen gaan groeien. De gemiddeld 200 euro en de korte opleidingen die men bij vertrek ontvangt, zijn voornamelijk bedoeld om hier een humane indruk te maken.
3. De IOM heeft tot doel om migratie en vluchten te beheersen in het belang van overheid en economie.
IOM is in 1951 opgericht als tegenhanger van meer humanitaire organisaties. De organisatie moet wereldwijd migratiestromen in kaart brengen om een zo efficiënt mogelijk beheersingsbeleid te kunnen ontwikkelen. In de praktijk werkt de IOM als een soort internationaal uitzendbureau. Men dirigeert migranten en vluchtelingen naar de landen waar de economie hen kan gebruiken en laat hen weer "vrijwillig terugkeren" wanneer ze niet langer nodig zijn. Dat gaat ten koste van de autonomie van migranten en vluchtelingen om zelf te bepalen of, waarheen en wanneer ze reizen.
4. De IOM wordt door regeringen ingezet om internationale wetgeving rond mensenrechten te omzeilen.
De IOM is een samenwerkingsverband tussen 91 staten, waaronder Nederland. De regeringen hebben vastgelegd dat de IOM "immuun" is en dus niet onder de nationale wetgevingen valt. Volgens Amnesty International en Human Rights Watch kan de IOM zodoende straffeloos mensenrechten overtreden via "bepaalde grenscontroles en afschrikkende maatregelen, en willekeurige en onwettige opsluiting, tot aan het aanmoedigen van vroegtijdige terugkeer naar landen van herkomst". Op het eiland Nauru in de Stille Oceaan runt de IOM bijvoorbeeld een compleet gevangenenkamp, waarin vluchtelingen worden opgesloten nog voordat ze Australië kunnen bereiken om asiel aan te vragen. De IOM biedt staten zo de mogelijkheid om te doen alsof men schone handen heeft.
5. De IOM biedt regeringen wereldwijd praktische hulp bij het verscherpen van grensbewaking en de bouw van gevangenissen voor vluchtelingen.
De meeste staten willen alleen nog migranten en vluchtelingen toelaten die men kan gebruiken. De rest probeert men tegen te houden. Daartoe scherpen regeringen voortdurend hun migratiebeleid aan. De IOM helpt hen daarbij. Ook levert de organisatie anti-migratie technologie als radiocommunicatie en infraroodradar-apparatuur, traint men agenten en grenssoldaten, en bouwt men controleposten en grensgevangenissen.
6. De IOM doet weinig voor de slachtoffers van vrouwenhandel, maar misbruikt wel hun verhalen om andere vrouwen van migratie of vluchten af te houden.
In Macedonië en Nigeria voert de IOM campagne om vrouwen te ontmoedigen om te migreren, omdat ze "anders toch in de prostitutie belanden". Dat via de IOM "vrijwillig terugkerende" vrouwen door armoede gedwongen daadwerkelijk in de prostitutie belanden, acht men daarentegen kennelijk geen probleem. Zo zette de IOM prostitutie gewoon op de lijst van mogelijke beroepen voor "vrijwillig terugkerende" Angolese vrouwen. Over het algemeen schildert de organisatie slachtoffers van vrouwenhandel uiterst eenzijdig af als zielig en misleid. Daarbij gaat men voorbij aan de wereldwijde onderdrukking van vrouwen die velen ertoe aanzet om te migreren via een geregeld huwelijk, als huishoudelijk werker of als prostituee.
7. De IOM gaat uit van een nationalistische ideologie die vooral draait om "thuislanden".
Elk "vreemdelingenbeleid" is per definitie nationalistisch, omdat het uitgaat van aparte regels voor "buitenlanders" en voor "de eigen bevolking". De IOM gaat ervan uit dat mensen thuishoren in hun land en "cultuur" van herkomst. Daarom probeert men ook erkende vluchtelingen en zelfs genaturaliseerde migranten tot "vrijwillige terugkeer" te bewegen. Eens een buitenstaander, altijd een buitenstaander, lijkt de redenering. Zelfs bij in Nederland geboren kinderen van vluchtelingen en migranten spreekt de IOM van "terugkeer".
8. De IOM is het deel van de deportatiemachine dat probeert via steungroepen informatie te vergaren en in contact te komen met migranten en vluchtelingen.
De IOM wordt betaald door de overheid en is officieel "een ketenpartner" in het "vreemdelingenbeleid", samen met de IND, de marechaussee, de Vreemdelingendienst en het COA. Desondanks weet de IOM via het "neutrale" imago een voet tussen de deur te krijgen bij steungroepen voor vluchtelingen en migranten, de ideale partners voor "terugkeerprogramma's". Steungroepen hebben namelijk het vertrouwen van de migranten en vluchtelingen en hebben vaak dagelijks contact met hen. Ook weet de IOM via steungroepen veel informatie over migratiebewegingen te verkrijgen.
Deze folder is gemaakt door de anti-racistische organisatie De Fabel van de illegaal, <www.defabel.nl>. Meer informatie over de IOM en migratiebeheersing? Zie: <www.gebladerte.nl/g25.htm>, bel: 071-5127619 of mail: <info@defabel.nl>.