De Fabel van de illegaal 79, najaar 2006
Auteur: Jan Tas
Prestatiecontract rekent af met illegalen
De jacht op illegalen is sinds begin jaren 90 voortdurend geïntensiveerd. Eind september 2006 deed Verdonk er weer een schepje bovenop met de invoering van een prestatiecontract voor de politiekorpsen.
Cellen op een politiebureau |
Het "Onderhandelingsakkoord Landelijk Kader Politie 2007" werd afgesloten tussen de politiekorpsen en de ministeries van Binnenlandse Zaken en Vreemdelingenzaken.(1) De daarin vermelde jachtquota moeten er voor zorgen dat het aantal illegalen flink wordt gereduceerd. In 2007 moeten de politiekorpsen namelijk 40 duizend "vreemdelingen" gaan aanhouden en op papieren controleren. Daarbij moeten 12 duizend mensen worden opgepakt voor onderzoek en eventueel deportatie. Halen de korpsen de streefcijfers, dan krijgen ze extra inkomsten. In het akkoord staat ook dat de IND voortaan de adressen van de mensen die men illegaal maakt, doorgeeft aan de politie.
Kwaliteit
Het uitloven van premies voor de mensenjacht maakte nauwelijks kritiek los. Alleen D66 bracht er iets tegen in. De partij heeft jarenlang meegewerkt aan de beleidsverharding, en probeerde het sociale imago weer wat op te poetsen door de gevolgen ervan te bekritiseren. D66-Kamerlid Ursie Lambrechts vond het prima dat illegalen opgepakt werden, zo benadrukte ze, maar ze vreesde wel dat vooral uitgeprocedeerde vluchtelingen het doelwit zouden vormen. Hun adressen zijn namelijk meestal wel bekend bij de overheid. Via deze groep zou de politie makkelijker de "streefcijfers" kunnen halen. "Het prestatiecontract is ook van toepassing op uitgeprocedeerde asielzoekers, waaronder gezinnen met kinderen die geen enkel strafbaar feit hebben gepleegd. Als je een gezin met 4 kinderen oppakt telt het lekker makkelijk op", aldus de o zo bezorgde Lambrechts.
Via een motie vroeg ze het kabinet om uitgeprocedeerde vluchtelingen en gezinnen met kinderen buiten de prestatie-afspraken te houden. "Kwantiteit moet geen rol spelen, het moet gaan om de kwaliteit van de maatregel", aldus Lambrechts. Een meerderheid in de Tweede Kamer bleek sowieso tegen het gevangen zetten van kinderen. En zelfs Verdonk zei zich te kunnen inleven in die kritiek. Maar in uiterste gevallen kon ze opsluiting natuurlijk niet uitsluiten, zo zei de minister. Het is voor haar overigens al een "uiterst geval" wanneer opgepakte ouders niet willen meewerken aan hun eigen deportatie. Ze moeten dan met hun kinderen de cel in, tenzij ze bereid zijn die tijdelijk af te staan. 'Kritiek' kwam er ook van de kant van de politie. Korpsen hebben vanzelfspekend geen principiële bezwaren tegen het contract, verzekerde Raad van Hoofdcommissarissen-woordvoerder Cees den Bakker, maar sommige vrezen wel moeilijk hun streefcijfers te kunnen halen.
Uiteindelijke afrekening
Verdonk wuift de kritiek weg |
In de spaarzame berichtgeving over het akkoord werd beweerd dat op dit terrein niet eerder een prestatiecontract was afgesloten. De term "prestatiecontract" mag dan inderdaad niet eerder gebruikt zijn, maar jachtquota voor illegalen bestonden al veel langer. Maar net als nu werd ook toen het besmette woord "quotum" wijselijk vermeden. Liever sprak men van "streefcijfers".
Begin 1995 wist De Fabel van de illegaal de hand te leggen op een brief van de korpsbeheerder Hollands Midden waarin werd gesproken over een convenant met Binnenlandse Zaken en Justitie.(2) De brief ging over het verhogen van het aantal te deporteren illegalen. Toenmalig staatssecretaris Schmitz ontkende het bestaan van quota onmiddellijk. Maar M. Kappenburg, het toenmalige hoofd toeleiding van de Utrechtse Vreemdelingendienst, gaf toe dat er inderdaad streefcijfers bestonden. "Uiteindelijk vindt er een afrekening op resultaten plaats", erkende Kappenburg. Ook in de Justitiekrant werd destijds openlijk gesproken over "streefcijfers voor de intensivering van het operationeel toezicht". En ook toen gold er "een resultaatsverplichting". Wanneer korpsen geen goede verklaring op tafel konden leggen voor het niet halen van hun quotum, dan moesten ze de extra agenten inleveren die ze speciaal voor de jacht hadden toegewezen gekregen. Maar of het nu een nieuwe maatregel is of niet, illegalen moeten vanwege het bestaan van "kopgeld" nog extra op hun tellen passen. Zeker tegen het einde van het jaar, wanneer korpsen die hun quotum niet lijken te gaan halen, nog even snel willen scoren.
Noten
Terug