Help de strijd van de vluchtelingen de winter door!

Zowel in Den Haag als in Amsterdam zetten de vluchtelingen die in beide steden ruim een jaar geleden een tentenkamp begonnen, hun strijd onverminderd voort. Door hier te zijn en te blijven zetten ze de beleidsmakers en hun politiek van uitsluiting en opsluiting voortdurend de voet dwars. Ze vertrouwen niet op tijdelijke opvang onder controle van de staat, in afwachting van deportatie, maar vechten voor zelfbeschikking en onderdak in eigen beheer.

Sinds begin 2013 verblijven de Haagse vluchtelingen in de in gebruik genomen Sacramentskerk aan de Sportlaan 127. De groep is inmiddels uitgegroeid tot zo’n zestig personen, afkomstig uit Irak en Afghanistan. Het bisdom Rotterdam heeft de kerk onlangs verkocht aan de Rijswijkse projectontwikkelaar Kavel Vastgoed. Eind augustus maakte de gemeente Den Haag bekend dat de projectontwikkelaar een verzoek heeft ingediend om de kerk te slopen, de bomen eromheen te kappen en er een complex van 37 appartementen te bouwen. De vluchtelingen dreigen op termijn dus op straat te komen staan door de bouw van rijkeluishuizen. Maar voorlopig duurt dat nog wel even. Want het is maar de vraag of en wanneer de kerk gesloopt mag gaan worden.

Koud

Een nog urgenter probleem voor de vluchtelingen vormt de naderende winter. Begin dit jaar bleek al hoe koud de kerk is, die door zijn omvang moeilijk valt te verwarmen. De vluchtelingen kampen al langer met gezondheidsklachten, zowel geestelijk als lichamelijk. Dat wordt er door de winterse kou bepaald niet beter op. Volgens Francis Wout, woordvoerder van het bisdom, heeft de gemeente “een zorgplicht” voor de vluchtelingen en is VVD-burgemeester Jozias van Aartsen voor hen “verantwoordelijk”. “De overheid zou niet toe moeten laten dat deze mensen in erbarmelijke omstandigheden verkeren”, aldus Wout, die daarmee lijkt te vergeten of misschien wel te willen ontkennen dat de overheid afgewezen vluchtelingen welbewust in deze positie heeft gebracht door vanaf het begin van de jaren negentig een systeem van sociale en bestuurlijke apartheid op te zetten.

Van Aartsen blijft de verantwoordelijkheid die hij volgens Wout zou hebben, resoluut van de hand wijzen. “Zolang er geen sprake is van een (brand)gevaarlijke situatie of openbare orde-probleem, is er voor de gemeente geen reden om in te grijpen”, liet hij de gemeenteraad onlangs weten. Eerder al, bij de ontruiming van het tentenkamp vlakbij station Den Haag Centraal in december 2012, werd duidelijk dat de burgemeester voor zichzelf enkel een repressieve taak tegen de vluchtelingen ziet weggelegd. Hun gezondheidsproblemen en verpaupering, in gang gezet en bevorderd door de overheid, misbruikt hij als argument om hen te kunnen beroven van op eigen kracht opgebouwde onderdakplekken.

Lange neus

De Amsterdamse vluchtelingen verblijven nu al in hun vijfde onderkomen, sinds ze een jaar geleden in actie zijn gekomen. Na tentenkampen in de tuin van de Protestantse Diaconie en later aan de Notweg kwamen ze met hulp van krakers eerst terecht in de Vluchtkerk en daarna in de Vluchtflat. Nu zitten ze sinds begin oktober in een eveneens gekraakt kantoorpand aan de Weteringschans 109, tegenover het Rijksmuseum, dat tot Vluchtkantoor is omgedoopt. Het vijf verdiepingen tellende gebouw bleek geheel leeg te staan en in uitstekende staat te verkeren. Op die plek, vlakbij het Leidseplein, zijn de vluchtelingen voor de rest van de stad zichtbaarder dan ooit. Opnieuw bleek daarbij dat kraken geen probleem is, maar een oplossing.

Toen de vluchtelingen uit de Vluchtflat moesten vertrekken, probeerde staatssecretaris Fred Teeven hun verzet te breken door hen twaalf weken opvang aan te bieden in “een vrijheidsbeperkende locatie” (vbl). De geschiedenis herhaalt zich. Want zoals eerder al het geval was bij de ontruiming van het Notweg-tentenkamp en van de Vluchtkerk, werd het aanbod van tijdelijk onderdak ook nu weer begeleid met de verplichting voor de vluchtelingen om zich “vrijwillig” te laten uitzetten. Als oprotpremie zouden ze nog 4.500 euro mee kunnen krijgen, als de deportatie tenminste zou lukken. Ook nu weer wensten de vluchtelingen zich niet om te laten kopen. Ze weigerden in te gaan op de gevangenisachtige ‘opvang’ die de staat hen in het vooruitzicht stelde. Met steun van sympathisanten trekken ze opnieuw hun eigen plan en vervolgen ze met het nieuwe onderkomen aan de Weteringschans hun strijd tegen het keiharde migratiebeheersingsbeleid.

PvdA-burgemeester Eberhard van der Laan grijpt al maandenlang elke strohalm aan om het vluchtelingenprotest uit zijn stad te krijgen. Zo probeerde hij de vluchtelingen te ontmoedigen door te melden dat slechts maximaal vijftien vluchtelingen een verblijfsvergunning zouden krijgen. Zijn verdeel-en-heerspolitiek kwam nog sterker naar voren nadat de vluchtelingen het schamele aanbod van de staat hadden afgeslagen. Een klein deel van de vluchtelingen zou de rest van de groep “in gijzeling houden” door de voorstellen van de overheid steeds af te wijzen, zo brieste Van der Laan vervolgens in de media. Een smerige leugen van de sociaal-democraat om tweedracht te zaaien onder vluchtelingen die samen sterk staan en mogen rekenen op flinke steun van de Amsterdamse bevolking. Maar gelukkig laten de vluchtelingen zich niet tegen elkaar uitspelen en trekken ze een lange neus naar de staat en zijn handlangers.

Deportatie

Ondertussen zijn sinds september al veertig Somalische vluchtelingen vanuit azc’s en vbl’s op straat gezet, zo meldt de zelforganisatie Vluchtelingen Op Straat. Dertig van hen namen eerder deel aan de tentenkampacties in Ter Apel en Den Bosch. In totaal dreigen meer dan vierhonderd Somaliërs binnenkort dakloos gemaakt te worden. Volgens de overheid is Somalië, algemeen beschouwd als een van de gevaarlijkste plekken ter wereld, veilig genoeg om naar terug te keren. De overheid stelt “een deal” te hebben gesloten met de Somalische autoriteiten om maandelijks twee afgewezen vluchtelingen naar dat land te deporteren. Maar na de uitzetting van Mahdi Geedi, een van de deelnemers aan het tweede tentenkamp in Ter Apel, weigeren de Somalische autoriteiten om mee te werken aan “gedwongen terugkeer”. Daarom zijn er recentelijk diverse geplande deportaties op het laatste moment geschrapt.

Om hun strijd te kunnen voortzetten hebben de vluchtelingen nog steeds veel steun nodig. Help hen de winter door. Zie hier wat je kunt doen voor de Haagse vluchtelingen. Zie hier wat je kunt doen voor de Amsterdamse vluchtelingen. Zie voor recente info ook de Facebookpagina’s Recht op bestaan en Wij zijn hier.

Harry Westerink