Het verhaal van de witte macht

Zo hebben wij een land waarin systematisch gediscrimineerd wordt, waar het openbare leven doordesemd is met racisme en waar racisme ingebakken is in het functioneren van private en publieke instituties, terwijl een witte consensus vasthoudt aan het heilige geloof in de Nederlandse tolerantie. Dit maakt het mogelijk dat wij een blackface hebben als nationale mascotte. Nergens is een stereotype van een Zwarte slaaf zo groot en zo bemind. De schrijver Egbert Alejandro Martina legt bloot wat Zwarte Piet inhoudt: het plezier hebben in het dehumanisering van Zwarte mensen. Martina brengt op consistent wijze zowel de materiële als retorische technieken van disciplinering en controle van de tot slaaf gemaakte in de Nederlandse koloniën en in het moederland aan het licht, en verbindt deze met huidige processen van uitsluiting van zwarte Nederlanders. Zwarte Piet is zo’n proces, de verpakking van het debat is een andere. Beide zijn verbonden aan andere instanties van het bredere fenomeen dat heet institutioneel racisme. In het debat over Zwarte Piet, worden de dynamieken tentoongesteld die ik net beschreef als typerend voor de manifestatie van racisme in Nederland: tolerantie – het ‘feit’ en de eis – racisme ontkenning, historische onschuld, geïnstitutionaliseerd onwetendheid, cultureel en moreel superioriteit, nationale homogeniteit met als gevolg uitsluiting van anderen die hier niet ‘thuis horen’.

Patricia Schor in Het verhaal van de witte macht (Dis/content)