Jerry Afriyie: “Ik heb geen regering of premier die voor mijn kind wil opkomen”

Naar schatting zestig mensen, voor het merendeel activisten tegen Zwarte Piet, woonden vanmorgen de rechtszaak bij tegen Jerry Afriyie, ook wel bekend als Kno’Ledge Cesare. Net als negentig anderen werd Afriyie tijdens de nationale intocht van Sinterklaas in 2014 in Gouda onrechtmatig gearresteerd, waarbij hij ook nog eens flink werd mishandeld door zes agenten. Maar het OM verdenkt juist hem ervan geweld te hebben gebruikt en eiste tijdens de zitting 1500 euro boete en 1250 euro schadevergoeding, te betalen aan de agent die door Afriyie in zijn been zou zijn geknepen. De wereld op zijn kop, zo betoogden Afriyie en zijn advocaat. Op 6 oktober om 13:00 uur doet de rechter uitspraak in de zaak. Hieronder het krachtige en strijdbare slotbetoog van een van de woordvoerders van de beweging tegen Zwarte Piet.

Mijn moeder belde mij op. Ze maakte zich ernstig zorgen over mijn veiligheid. Ooit ben ik naar Nederland gekomen, omdat het hier veiliger zou zijn. Een kwart eeuw later vraagt mijn moeder zich af of ze er wel goed aan heeft gedaan om mij naar Nederland te sturen. In het buitenland staat ons kikkerland bekend als de meest tolerante, vredelievende natie ter wereld. Wij verblinden de wereld, en ook onszelf, met onze coffeeshops en met de Wallen. Maar er zit meer achter de Hollandse nuchterheid. De Hollandse droom is niet voor iedereen weggelegd, vooral niet als je niet wit bent. Structureel racisme is voor veel niet-witten onontkoombaar. En als wij daar wat van zeggen, is het niet omdat wij ondankbaar zijn of on-Nederlands zijn. Ik sta hier voor u als iedere andere Nederlandse man of vrouw die zijn land lief heeft. U kijkt nu naar een vader die zijn kinderen en zijn naasten niet anders lief heeft dan u uw kinderen of kleinkinderen lief hebt. Ik was op 15 november in Gouda, omdat ik mijn kinderen niet wilde teleurstellen. Zij verdienen een Sinterklaastraditie die hen niet discrimineert en buitensluit.

De gevolgen

Al twee jaar leven mijn gezin en ik een onzeker bestaan. Ieder uitstel van de zitting voelde als een dolksteek. De gevolgen van de acties van de burgemeester en de politie zijn immens voor mijn gezin. Sinds mijn arrestatie en het intrekken van mijn beveiligingsvergunning moet ik leven met een minimuminkomen. Deze last is duidelijk voelbaar voor mijn kinderen, die het nu met veel minder moeten doen dan hun klasgenoten. Ik ben een harde werker, maar het wordt mij onmogelijk gemaakt om te werken voor mijn geld. Ik heb nooit problemen met mijn werkgever gehad, toch moest hij mij laten gaan. Ik ben meteen op zoek gegaan naar ander werk, het mocht niet baten. Waar ik voorheen zonder moeite door de VOG-screening kwam, word ik na mijn arrestatie steevast geweigerd. Ik wist niet dat je schuldig bent tot je onschuld is bewezen. Ook zonder de tussenkomst van een rechter ben ik al genoeg gestraft.

Ik hou me sterk, maar het gaat je niet in je koude kleren zitten wanneer je baan wordt afgepakt en je kinderen te voeden hebt. Ik kon mijn kinderen het niet besparen wat mij was overkomen. Mijn zoon werd de eerstvolgende schooldag op het schoolplein geconfronteerd met wat mij was overkomen. Klasgenoten wilden weten of ik zijn vader was. Sommige ouders namen afstand van ons. Mijn dochtertje, mijn gouden turnster, zij was vier jaar oud, toen de rechten van haar vader voor de tweede keer in haar korte leven werden geschonden. Voor haar hebben wij het heel lang kunnen verbergen. Maar vorige week was ik mijn laptop vergeten te sluiten. Ze liep naar de laptop toe en zag de bekende foto van mijn arrestatie. Ze stond verstijfd stil. Ik schrok op mijn beurt toen ik zag waar zij verstijfd naar keek. Haar woorden waren: “Waarom doet de politie papa pijn?”. Ik kon mijn tranen niet bedwingen, noch wist ik hoe ik haar vraag moest beantwoorden. Ik heb mij nooit eerder zo ellendig gevoeld. Hoe leg ik aan een kind, dat nog in de tandenfee gelooft, uit wat haar staat te wachten, als haar land, haar Nederland, racisme tolereert? Ik kan dat beeld nooit meer uit haar geheugen wissen.

Machteloosheid

De moeders, de vaders, de jongeren en de ouderen die de afgelopen vijf jaar de straat op zijn gegaan, doen dit niet omdat ze graag in de regen protesteren of omdat ze geradicaliseerd zijn. Ze doen het uit machteloosheid. De machteloosheid wanneer je toe moet zien hoe je kind opgroeit in een land waar racisme zo gewoon is dat men zich verbaast dat burgers er iets van zeggen. De machteloosheid om niet in staat of in een positie te zijn om jouw kind veiligheid te bieden, de machteloosheid om jouw kind niet als blijste kind op aarde te zien op een dag die een “kinderfeest” hoort te zijn. Ik heb het hier over een machteloosheid die van generatie op generatie is doorgegeven. Wij hebben de machteloosheid van de voorouders geërfd. Wij hebben niet de macht om de traditie aan te passen. Ik heb niet de macht om mijn kind op 5 december thuis te houden of volwassenen een veilige openbare ruimte te garanderen tijdens de Sinterklaasperiode. Ik heb geen scholen, ik heb geen intochtcomités, ik heb geen rechtbanken, ik heb geen agenten, ik heb geen schoolbesturen en ik heb geen regering of premier die voor mijn kind wil opkomen. Het enige dat ik heb, is mijn stem: mijn vrijheid van meningsuiting. Dit is het enige dat ik nog heb. Maar het enige dat ik nog heb, mijn vrijheid van meningsuiting, wil men mij met spoed ontnemen. Tenzij u ingrijpt!

Agenten zijn mensen

Er wordt mij ten onrechte mishandeling en verzet bij arrestatie in de schoenen geschoven. Ondanks de beelden die boekdelen spreken, sta ik twee jaar na mijn arrestatie alsnog voor u. Het bewijst dat het woord van een agent meer waard is dan dat van burgers, getuigen en camerabeelden bij elkaar. Ik hoop dat u, als u uw oordeel velt, niet enkel naar agent Martin O. kijkt als agent, maar ook als mens. Agenten zijn net als u en ik mensen. Agenten zijn Nederlandse jongens en meisjes opgegroeid met Zwarte Piet. En veelal hebben ze er alleen maar mooie herinneringen aan. Tijdens een landelijke intocht staan er honderden agenten. Een groot deel hiervan viert de traditie met hun gezin, speelt zelf Zwarte Piet of vindt dat Zwarte Piet moet blijven. De associatie met Zwarte Piet is bij veel agenten beslist positief. En nu kom ik, Nederlandse burger, weggezet door de media en door de burgemeester van Amsterdam, door de ‘stakeholders’ van Zwarte Piet en politici, als een vreemdeling die niet begrijpt wie wij zijn, met mijn mooie idealistische gedachtegoed om de geschiedenis te herzien. Ik kan u verzekeren, er waren honderden agenten op de been in Gouda, en geen een was daar om mij te beschermen. Hun heilige taak was het om mij en anderen buiten de deur te houden.

Agressor

Maar wie was de agressor? Voor de intocht hebben wij een gesprek gevoerd met de burgemeester van Gouda en de politie in het Huis van de Stad. Hier zei de burgemeester in het bijzijn van getuigen op een niet mis te verstane toon: “Ik maak mij geen zorgen over jullie. Jullie zijn niet gewelddadig, ik maak mij meer zorgen om die ADO Den Haag hooligans, die jullie misschien iets aan zouden willen doen”. Deze woorden van burgemeester Milo Schoenmaker staan sindsdien in mijn geheugen gegrift. Als iemand dit tegen je zegt, verwacht je niet dat diezelfde persoon jou een paar dagen daarna geweld zal aandoen. De burgemeester heeft in ons gesprek meermaals te kennen gegeven dat hij ons, de anti-Zwarte Piet beweging, wilde beschermen. Ik voelde mij niet beschermd toen agenten mij abrupt, zonder waarschuwing of aanleiding, uit de groep trokken. De bescherming die de burgemeester mij wilde bieden, zien wij in het filmpje van mijn arrestatie terug. Het was een bescherming die me mijn leven had kunnen kosten.

Reputatie Haagse korps

Het is inmiddels duidelijk dat racisme niet alleen een structureel probleem is in de samenleving, maar ook een structureel probleem bij het Haagse korps waar de agenten die mij arresteerden onder vallen. Waar mijn achtergrond uitwijst dat ik niet gewelddadig ben tegen de politie, wijst het verleden van het Haagse korps ons erop dat ik veel geluk heb gehad die bewuste dag. De controversiële nekklem die op mij werd toegepast waardoor ik geen adem kreeg, heeft levens gekost. En nu wil men vergelding, omdat ik het heb overleefd. Als Mitch Henriquez zijn gewelddadige arrestatie had overleefd, zou hij ook terecht moeten staan: voor mishandeling en verzet bij arrestatie. En deze trend baart mij zorgen.

Als wij naar de beelden van mijn arrestatie kijken, zien wij dat agent Martin O. gedurende het filmpje meer met zijn collega’s bezig is dan met mij. Hij trekt aan zijn collega’s en tikt ze aan, vervolgens maant hij een collega om rustig aan te te doen. Ik herinner mij niets van het verhaal van agent Martin O. dat ik hem heb mishandeld. De camera’s laten niets zien en ik heb het vermoeden dat agent Martin O. het zich ook niet kan herinneren. Ik herinner alleen dat ik werd gewurgd en dacht dat ik dood ging. Ik heb geschreeuwd met mijn laatste adem, en nu sta ik hier met mijn laatste kracht om mijzelf te verdedigen tegen aantijgingen die verre van de waarheid zijn. In het filmpje ziet u een agent zijn pet voor zijn gezicht houden, terwijl hij op mij een nekklem toepast. Wat zou hij te verbergen hebben?

Wat zegt een veroordeling?

Misschien klinkt een veroordeling van mij als een overwinning in de ogen van de politie en de burgemeester die erop uit is om mij als voorbeeld te stellen. Maar wat voor signaal geven wij af aan de mensen wier kinderen nog dagelijks geconfronteerd worden met racisme, discriminatie en uitsluiting, wat voor teken geven wij af aan de jonge mensen die nog geloven dat je, als je verandering wilt, binnen de wet de mogelijkheid hebt om op een vreedzame manier verandering teweeg te brengen? Wij leren kinderen om kritisch te zijn. Als ik uw kind was geweest, zou u tegen mij gezegd hebben: “Volg je hart, doe waar je in gelooft, jij kan het verschil maken”. Dit soort krachtige woorden nemen kinderen ter harte. Het betekent veel voor een kind om te horen dat hij of zij een verschil kan maken. Wat zegt een veroordeling van mij over het recht op vrijheid van meningsuiting en protest? Mag de overheid een protest inperken, zo ver dat het protest al zijn effectiviteit verliest? Je protesteert niet waar de tegenpartij jou het liefste ziet. Je protesteert waar het effect heeft.

U bent aan zet

Vorig jaar hebben wij de burgemeester van Meppel hetzelfde voorstel gedaan als we aan de burgemeester van Gouda deden. Hij is ermee akkoord gegaan, met als resultaat: geen enkel incident. Ik sta hier NIET voor u omdat ik een agent heb mishandeld, noch sta ik hier voor u omdat ik mijn land verafschuw. Ik sta hier voor u omdat ik een veilig Sinterklaasfeest wil voor alle Nederlandse kinderen. Op de een of andere manier vindt men het belachelijk dat ik hetzelfde plezier voor mijn kinderen wens als zij voor hun kinderen en kleinkinderen. Het feit dat een burgemeester mij te kennen geeft te begrijpen dat Zwarte Piet mensen kwetst en mij vervolgens zo behandelt omdat ik hier iets aan wil doen, laat mij zien dat men het probleem niet wil aanpakken of mensen die het willen aanpakken, die kans niet wil geven. Het laat zien dat wij te maken hebben met mensen in machtsposities, die alles op alles willen zetten om te voorkomen dat zwarte kinderen in Nederland als gelijkwaardig worden behandeld. Dit baart mij zorgen en het zou, met alle respect, de rechtbank ook zorgen moeten baren.

Dank u wel.

Jerry Afriyie