Leids dwangarbeidcentrum haalt bakzeil: geen gratis werknemers voor winnaar prijsvraag

Logo van de prijsvraag.
Logo van de prijsvraag.

Na scherpe kritiek van Doorbraak en een daarop aangekondigde motie van de SP gaf directeur Bas van Drooge van het Leidse dwangarbeidcentrum DZB dinsdag aan dat de winnaar van zijn Eureka-prijsvraag geen gratis werknemers cadeau krijgt. Verder maakte hij bekend dat de onbetaalde “proeftijd” van werklozen die hij aan bedrijven levert, bekort gaat worden. Drie maanden acht hij inmiddels te lang. Twee verbeteringen voor dwangarbeiders die zonder druk van onderop zeker niet plaats zouden hebben gevonden. Uit de gesprekken die we, ondanks dreigementen van de burgemeester, voortdurend blijven voeren met dwangarbeiders zal moeten blijken wat de woorden van de directeur waard zijn.

Afgelopen zondag sloot de inschrijving voor de prijsvraag van de DZB. Om onze kritiek kracht bij te zetten doen we mee aan de prijsvraag en hebben we een eigen plan ingediend. Ons voorstel is om in het centrum propagandamateriaal tegen dwangarbeid te gaan produceren, vanzelfsprekend zonder gebruik te maken van dwangarbeiders.

Interview met Rademaker.

Afgelopen maandag werd SP-raadslid Louk Rademaker geïnterviewd op het lokale radiostation SleutelstadFM. Hij liet weten dat hij een motie rond de prijsvraag had opgesteld met als titel “Geen loon, geen subsidie”. Op de radio zei Rademaker daarover: “De suggestie die gewekt wordt op de Eureka-website is dat een ondernemer een subsidie kan krijgen, en dat hij daarvoor mensen werk kan laten doen, maar dan hoeft hij niet het salaris van die mensen te betalen. Dat is de wereld op zijn kop, dat je geld krijgt om mensen gratis wat voor je te laten doen.” In de motie verzoekt Rademaker het college “de Eureka-prijs alleen toe te kennen aan een ondernemer die ook daadwerkelijk mensen die nu werkloos zijn in dienst neemt, onder de geldende arbeidsvoorwaarden waaronder minimaal het minimumloon.” De PvdA heeft al aangegeven voor te zullen stemmen. Het wachten is op wat de andere partijen doen. Dat zal vanavond duidelijk worden als de motie wordt behandeld.

Toezeggingen

Interview met Doorbraak en Van Drooge.

Dinsdag werd ook ons de gelegenheid geboden om op SleutelstadFM onze kritiek toe te lichten. Van Drooge wilde daar in dezelfde uitzending wel via de telefoon een reactie op geven, maar hij weigerde in debat te treden met ons. Volgens de directeur leverde Doorbraak kritiek op “een spook”. Hoewel dat niet uit de tekst op de DZB-website blijkt, moest de winnende ondernemer “natuurlijk een contract aanbieden, want die mensen moeten een salaris gaan krijgen”. Wat hij in het midden liet was of dat contract dan vanaf dag één zou moeten ingaan, of dat de werkende werklozen toch eerst een periode gratis zouden moeten werken voordat er een arbeidsovereenkomst op tafel komt.

Aan het einde van de uitzending deed Van Drooge plots nog een toezegging. “Waar Doorbraak op wijst, is dat wij inderdaad mensen drie maanden een stage of een proeftijd mogen geven bij een bedrijf en dat is dan nog niet met een salaris. Ik kan in ieder geval hier al als primeur geven dat dat gaat veranderen, want ook wij vinden dat veel te lang, zo’n proeftijd kan veel korter.”

Buiten het boekje

Van Drooge had overigens ook nog een goed woordje over voor Doorbraak. “Zij letten erg goed op dat de overheid niet buiten zijn boekje gaat. Sterker nog: ze willen het strakker aantrekken en dat is een groot goed in Nederland, want het prikkelt op een goeie manier.” Kennelijk acht de dwangarbeiddirecteur het niet opportuun om openlijk kritiek op Doorbraak te leveren. Ondertussen heeft hij ons wel verboden om nog langer zijn centrum te betreden, heeft hij ons een pleinverbod opgelegd en zelfs via de burgemeester een verbod om op straat met dwangarbeiders te spreken. Hij geeft bovendien zijn beveiligers opdracht om ons voortdurend te bespieden en de dwangarbeiders die met ons spreken bij binnenkomst te intimideren. Ander personeel liet hij ons straffeloos fysiek bedreigen. Het is duidelijk dat hij liever niet wil dat wij beschikken over informatie waarop we onze kritieken kunnen baseren.

Overigens hebben Van Drooge en burgemeester Henri Lenferink hun spreekverbod op straat nog niet durven afdwingen. We zijn sinds het dreigement zo’n een à twee keer per week op bezoek geweest bij het centrum. Hoe zat dat ook alweer? Aan het begin van de zomer ontvingen we een brief van de burgemeester dat we niet langer een of meerdere keren per week aan de rand van het plein voor het centrum met dwangarbeiders mochten praten, tenzij we iedere keer een vergunning aanvroegen. In reactie op een protestbrief van ons bevestigde de burgemeester nog eens zijn standpunt.

Brief

Inmiddels heeft onze advocaat daarop per brief gereageerd (zie pagina 1 en pagina 2). Hij geeft aan dat het standpunt van de burgemeester “geen enkele steun in de wet” vindt. “Overigens verbaast het cliënt dat u zich zo wenst te bemoeien met gesprekken die leden van Doorbraak op individuele basis aanknopen met mensen die door de gemeente Leiden gedwongen worden werkzaamheden te verrichten. Door de brieven die cliënt van u daarover heeft ontvangen, wekt u de indruk die gesprekken te willen tegengaan en naarstig op zoek te zijn naar een methode daartoe. Dat deze anti-liberale en anti-democratische houding een politieke achtergrond heeft, kan moeilijk worden ontkend.” Over het pleinverbod voegde de advocaat nog toe: “Terwijl het hierbij dus gaat om een terrein dat bij een gemeentelijke dienst in gebruik is, heeft het er de schijn van dat uitsluitend leden van Doorbraak van het plein worden geweerd. Met andere woorden, een gemeentelijke dienst weert kennelijk uitsluitend mensen van het plein ten aanzien van wie bekend is dat zij bepaalde politieke opvattingen huldigen.”

Juist om te controleren of Van Drooge zich aan zijn woord houdt en om verder druk uit te oefenen tot de dwangarbeid in zijn geheel verleden tijd is, blijft Doorbraak het centrum bezoeken en met dwangarbeiders spreken.

Frodo Tromp