Nijmegen: nuttige lessen rond belangrijke bijeenkomst

In Nijmegen vond op 25 oktober een bijeenkomst plaats waarbij mensen spraken over de vraag hoe ze op scholen en dergelijke de racistische Zwarte Piet-figuur ter discussie konden stellen. Het was een belangrijke gebeurtenis, vanwege dat onderwerp, vanwege de plaats waar die plaatsvond en vanwege gebeurtenissen bij de ingang van de plek waar de bijeenkomst plaatsvond.

Eerst het onderwerp. De Zwarte Piet-figuur is een racistische karikatuur. De verwijzingen in die figuur naar slavernij zijn onmiskenbaar. Terecht voeren mensen dan ook campagne hiertegen. Dat raakt een open zenuw, want in het land van de ‘Gewone, Hardwerkende Nederlander’ blijft zoiets niet onbestraft. Jerry Afriyie, een van de gangmakers van het anti-Zwarte Piet-verzet, is bij afschrikwekkend voorbeeld herhaaldelijk hardhandig gearresteerd – en zelfs veroordeeld wegens wat geweld tegen een agent werd genoemd. Bij herhaling arresteerde de politie tientallen actievoerders bij anti-Zwarte Piet-protesten: in 2014 in Gouda, in 2016 in Rotterdam. Het is een felle strijd, en het is belangrijk dat we die strijd verder doorzetten.

Dat is niet alleen een kwestie van demonstratieve acties. Vooral ook het aanzwengelen van discussie op scholen is belangrijk. Dat bij Sinterklaasvieringen nog steeds Zwarte Pieten worden ingezet, is nog veel te vanzelfsprekend, De bijeenkomst in Nijmegen, georganiseerd door Doorbraak, beoogde te helpen bij de vraag hoe je dat als ouder bijvoorbeeld kan doen bij een school waar jouw kind aan het Zwarte Piet-racisme wordt blootgesteld. Dat alleen al maakte de bijeenkomst van belang. Dat die bijeenkomst ver buiten de Randstad plaatsvond, in Nijmegen, is extra belangrijk. In Amsterdam staat de Zwarte Piet-traditie inmiddels flink onder druk, elders in de Randstad en omstreken eveneens. Buiten de Randstad gaat het vaak trager, moeizamer. Dat maakt het initiatief om in Nijmegen samen te komen rond dit thema extra waardevol.

Basisschool

Het blijkt intussen helemaal niet vanzelf te spreken dat je zo’n bijeenkomst ongestoord kunt houden. Bij de ingang doken fascisten op, actief onder het etiket Nijmegen Rechtsaf. Deze groep heeft connecties met Identitair Verzet, een al langer bestaande, sluw opererende fascistenclub. Net als die club richt Nijmegen Rechtsaf zich tegen de islam. “Leden van de actiegroep Nijmegen Rechtsaf hebben maandag meegeholpen bij de actie tegen een islamitische basisschool in Amsterdam”, aldus de Gelderlander op 5 september. Dat niet alleen. “Ook bij een demonstratie zaterdag bij een moskee in Venlo waren leden van Nijmegen Rechtsaf aanwezig.” De groep zou “een harde kern van vijftien mensen” hebben, zo vertelt het blad op basis van wat “woordvoerder Michel van der Berg” ze kennelijk heeft verteld. De Anne Frank Stichting spreekt van “maximaal 10 tot 20 personen”, zo schrijft Krapuul op 26 oktober, na de bijeenkomst waarbij Nijmegen Rechtsaf was opgedoken en verjaagd.

Welnu, deze fascisten stonden dus intimiderend aanwezig te zijn bij de ingang van De Klinker, waar de bijeenkomst plaatsvond. De intimidatie mislukte gelukkig: anti-fascisten verdreven de Nijmegen Rechtsaf-lui, gooiden van alles en verdreven de fascisten. Het rechtse volk kreeg “waterballonnen en pakken bloem” naar zich toegegooid, en klaagde achteraf ook over “klappen” die ze zouden hebben gekregen.

Niet wijken

Dit incident is niet onbeduidend. Het laat zien dat rechtse groepen zich sterk genoeg voelen om linkse activiteiten lastig te komen vallen. Ja, bij de deur gaan staan met een spandoek om flyers uit te delen is een vorm van lastig vallen waar dat gedaan wordt door een fascistenclub. Het maakt de drempel voor bezoekers om naar binnen te gaan hoger. Organisatoren van linkse en radicale samenkomsten, juist ook van doodgewone lezingen en informatieavonden, kunnen er maar beter rekening mee houden dat die samenkomsten doelwit kunnen zijn van rechtse provocaties en intimidatiepogingen. Het gebeuren in Nijmegen laat dat zien, en het is niet voor het eerst.

Maar we hoeven dit niet lijdzaam over onze kant te laten gaan. Je hóéft dus niet te wijken voor rechtse intimidatie. De fascisten zijn dus gewoon verjaagd door doortastende anti-fascisten. Als de politie niet “tussenbeide” was gekomen, had Nijmegen Rechtsaf intussen omgedoopt kunnen worden tot Fascisten Onderuit. Met vastberaden tegenstand kunnen we onze activiteiten effectief verdedigen. Ook dat werd in Nijmegen zichtbaar, en het is een nuttige en belangrijke les.

Peter Storm
(Dit artikel verscheen eerder op zijn zeer lezenswaardige weblog Ravotr)