Ombudsman zit er naast: Schilderswijk-bewoners worden wel degelijk getreiterd en opgejaagd door de politie

Ombudsman Frank van Dooren slaat de plank mis.
Ombudsman Frank van Dooren slaat de plank mis.
Met een persconferentie stelde het actiecomité Herstel van Vertrouwen gisteren het zojuist verschenen onderzoek “Contrasterende beelden” van de Nationale Ombudsman aan de kaak. De conclusie van het rapport dat er geen structurele misstanden zouden zijn bij de Haagse politie, werd door het comité regelrecht van tafel geveegd. Een door het comité uitgevoerde enquête onder honderdzeventien bewoners van de Schilderswijk toont een schokkend beeld over politieracisme.

De acht comitéleden zaten strijdbaar en eensgezind achter de tafel. Er waren flink wat journalisten op de persconferentie afgekomen, naast andere belangstellenden. Vastberaden deed voorzitter Yasmina Haifi uit de doeken wat de kritiek van het comité is op het Ombudsman-onderzoek, dat werd ingesteld nadat het comité aan de bel had getrokken over het politie-optreden in Haagse wijken waar veel “allochtonen” wonen. Eerder al had het comité vergelijkbare bezwaren gemaakt tegen het vergoelijkende onderzoek waarmee de Leidse onderzoeker Joanne van der Leun en anderen het straatje van de politie probeerden schoon te vegen.

Haifi gaf aan dat de Ombudsman-onderzoekers nauwelijks hebben gesproken met klagers over politieracisme en met andere buurtbewoners. Ze hebben geen gebruik gemaakt van de ingangen die het comité hen had gegeven om in contact te komen met “de doelgroep”, de bewoners van de Schilderswijk die al jaren last hebben van de politie. Volgens comitélid Mustafa Laari ging het bij het rapport om “knip- en plakwerk” dat weinig heeft te maken met de werkelijkheid van de politierepressie die de Schilderswijkers dagelijks aan den lijve ondervinden. De surveillerende agenten blijken stelselmatig verbaal agressief te zijn, maken zich schuldig aan provocerend gedrag en treiteren met name jongeren met een migrantenachtergrond, in het bijzonder Marokkaanse Nederlanders.

Omdat het Ombudsman-onderzoek is verstoken van gedegen empirisch feitenmateriaal, komt het over als een slag in de lucht en een veredeld soort borreltafelpraat. Het onderzoek is daardoor vooral gebaseerd op vermoedens, geruchten en speculaties. Maar het moet gaan om de feiten die inzichtelijk dienen te worden gemaakt. Daarom hebben de comitéleden een eigen enquête onder honderdzeventien Schilderswijk-bewoners uitgevoerd, voor het merendeel tussen de vijftien en dertig jaar. Dertien procent van de geënquêteerden was “autochtoon”, vijftig procent had een Marokkaanse achtergrond, achttien procent een Turkse achtergrond, zes procent een Hindoestaanse achtergrond, en dertien procent had een andere herkomst.

Boetes

De cijfers uit de rapportage van de enquête, die tijdens de persconferentie werden gepresenteerd, liegen er niet om. Maar liefst dertig ondervraagden lieten weten dat de politie minimaal één keer per dag eist dat ze hun id-bewijs tonen. Bij drieënvijftig mensen gebeurt dat wekelijks en bij zevenentwintig mensen maandelijks. Honderddrie mensen ervaren de bejegening door de politie als negatief. Eenenzeventig ondervraagden hebben te maken gehad met politiegeweld en achtenzeventig van hen heeft een of meerdere boetes gekregen. In veel gevallen vinden de id-controles zonder enige aanleiding plaats en moeten ze worden uitgelegd als pesterig politiegedrag. Dat geldt ook voor de opgelegde boetes. Negenendertig mensen werden beboet omdat ze geen id-bewijs op zak hadden. Vierentwintig mensen kregen een boete wegens “rondhangen op straat” en tien wegens “samenscholing”. Achtendertig mensen hebben aangifte gedaan van politiegeweld of politieracisme, terwijl vierennegentig mensen zich door agenten gediscrimineerd voelen en geen vertrouwen hebben in de politie.

In de rapportage zijn ook wat citaten van Schilderswijkers opgenomen die het dagelijkse politie-optreden goed verwoorden. “Hoe moet ik de politie vertrouwen als ze mij treiteren, boetes uitdelen als ik met vrienden over straat loop, en ons om de haverklap aanhouden voor feiten die wij niet hebben gepleegd?”, aldus iemand. Een ander: “Je mag niet eens vragen waarom je je id moet tonen en hup, je wordt meegenomen naar het bureau, zes uur vastgehouden en met een vette boete weer naar buiten gegooid… alsof wij geen mensen zijn.” Nog een ander: “Ik voel mij niet prettig in mijn eigen buurt, omdat ik steeds word gezien als een verdachte.” De enquête toont een grimmige en vernederende politiepraktijk in de Schilderswijk, een werkelijkheid die door de Nationale Ombudsman en eerder ook al door Van der Leun en consorten stelselmatig wordt ontweken en ontkend. Maar ook al wordt die werkelijkheid op papier uit de weg gegaan, toch blijven de Schilderswijkers er in het leven van alledag mee geconfronteerd worden. Dat vormt voor velen de aanleiding om in actie te komen, zoals dat bijvoorbeeld gebeurde op 1 mei en ook aanstaande vrijdag, met een door het comité georganiseerde demonstratie tegen politieracisme en politiegeweld.

Harry Westerink

Meer berichtgeving
– Peter Storm: “Terecht wantrouwen tegen politie Den Haag – demonstratie verdient deelname”
– Radio 1: “Wel of geen politiegeweld in de Schilderswijk? (Den Haag)”
– Omroep West: “Actiecomité Schilderswijk: ‘Er is wel wat mis met de politie'”