Razzia’s en etnische profilering tegen Indonesiërs zonder verblijfsrecht

Leden van de Indonesian Migrant Workers Union (IMWU) klagen de politie aan, omdat die zich schuldig maakt aan repressie tegen Indonesiërs zonder verblijfsrecht. In plaats van daders van mensenhandel op te pakken, blijken agenten te jagen op de slachtoffers ervan en op anderen in een kwetsbare maatschappelijke positie. Razzia’s en etnische profilering vormen daarbij de gangbare politiepraktijk. Hieronder een verslag van IMWU.

Op 11 maart viel de politie in samenwerking met een inspecteur van het ministerie van Sociale Zaken vijf woningen binnen en pakte men tien Indonesiërs zonder verblijfsrecht op. Als reden werd opgegeven dat men een zaak van mensenhandel aan het onderzoeken was. Twee van de opgepakte mensen zouden daarbij betrokken zijn. Drie anderen werden dezelfde dag nog vrijgelaten, maar kregen wel te horen dat ze binnen 28 dagen zouden moeten terugkeren naar Indonesië. De volgende dag kwam er nog een persoon vrij, onder dezelfde voorwaarde. De overige vier werden overgebracht naar een detentiecentrum, in afwachting van uitzetting. Ook de twee ex-verdachten van mensenhandel werden daar opgesloten, nadat was gebleken dat ze er niets mee te maken hadden. Na ruim een week gevangen te hebben gezeten, werden drie mensen gedeporteerd naar Indonesië en werden de overige drie (inclusief de ex-verdachten) vrijgelaten, onder de voorwaarde dat ze binnen 28 dagen “vrijwillig” zouden terugkeren.

Alle opgepakte mensen vertelden hun ervaringen aan IMWU-leden. Na hun arrestatie werden ze ondervraagd over de zaak van de mensenhandel. De politie was op zoek naar de dader en liet de Indonesiërs beelden zien die men op Facebook had gevonden. Men vertelde erbij dat sommige van de getoonde personen slachtoffers waren, maar anderen zouden daders kunnen zijn. De politie bleek de telefoon van de verdachten uitgelezen te hebben, wat men had gebruikt om mensen te arresteren van wie men meende dat ze in contact stonden met die verdachten. Opvallend genoeg wist de politie terdege waar ze de dader konden oppakken, maar in plaats van hem te gaan aanhouden, was men mensen zonder verblijfsrecht gaan oppakken en had men hen onder druk gezet om naar Indonesië terug te keren.

En dit soort razzia’s gaan door. Op 10 april vielen 6 politie-agenten en inspecteurs opnieuw een woning binnen, op zoek naar iemand zonder verblijfsrecht. Ze zeiden dat ze haar graag wat vragen wilden stellen, omdat ze een slachtoffer was in de mensenhandelzaak. Maar om een slachtoffer te vinden en haar vragen te stellen, hoefde men toch niet heel vroeg in de morgen, al om 6:15 uur, binnen te vallen? Is dat logisch? Is dat hoe een slachtoffer van mensenhandel en een getuige in deze zaak behandeld moet worden? Door met haar om te gaan alsof ze crimineel is? De razzia’s doen de IMWU-leden denken aan wat ze de laatste tijd hebben meegemaakt in andere zaken. In oktober 2013 werd een Indonesiër opgepakt toen hij aan het wandelen was en een doekje weggooide. De politie stopte en vroeg hem om zijn identiteitsbewijs. Omdat hij dat niet toonde, hielden ze hem aan. Tijdens de rechtszitting verklaarde de politie dat ze hem staande hielden omdat er in de buurt een strafbaar feit was gepleegd, diefstal van een auto. In januari 2014 hield de politie een andere Indonesiër aan omdat hij een capuchon op had en er in de buurt was ingebroken. En in februari 2014 werd weer een andere Indonesiër gearresteerd omdat hij eruit zou zien als een verdachte naar wie de politie op zoek was, hoewel hij er niet echt op leek.

Wat is hier aan de hand? Is criminaliteit alleen maar een voorwendsel om mensen zonder verblijfsrecht te kunnen oppakken? Hoe de politie zich in deze zaken opstelt, lijkt sterk op wat er in de mensenhandelzaak is gebeurd. In plaats van te focussen op de mensensmokkelaar, jaagt de politie op mensen zonder verblijfsrecht. Het kabinet Rutte II heeft het voorstel van strafbaarstelling van illegaal verblijf onlangs ingetrokken. Maar het lijkt erop dat men mensen zonder verblijfsrecht blijft behandelen als criminelen.

IMWU
(Uit het Engels vertaald door Harry Westerink)