Solidariteit en strijdbaarheid op de Dag van de Arbeid

Op de Dag van de Arbeid vonden er overal in het land acties en manifestaties plaats. Eerder waren er afgelopen week al acties in het kader van de internationale actieweek tegen dwangarbeid voor uitkeringsgerechtigden, in Leiden, Groningen en op veel plekken in Groot-Brittannië. Op 1 mei waren Doorbraak-activisten erbij in Amsterdam, Tilburg, Den Haag en Nijmegen om actie te voeren en te spreken over dwangarbeid. Een rondje langs de velden.

Actie tegen Albert Heijn

’s Ochtends vond de eerste actie tegen dwangarbeid plaats bij Albert Heijn aan de Wibautstraat in Amsterdam, georganiseerd door actiecomité Dwangarbeid Nee. Een groep van zo’n veertig mensen had zich daar verzameld om druk te zetten op de winkelketen. In dat AH-filiaal hebben dwangarbeiders gewerkt. De filiaalhouder werd opgeroepen om naar buiten te komen en een verklaring te ondertekenen dat zijn bedrijf voortaan geen mensen zonder loon zou laten werken. Toen hij niet naar buiten kwam, ging een aantal actievoerders maar naar binnen om verhaal te halen. De filiaalhouder weigerde uiteraard om de verklaring te ondertekenen. Buiten ging de strijdbare demonstratie ongeveer een uur door. Veel bezoekers van de supermarkt waren geïnteresseerd in de actie of gingen zelfs meedoen. Sommigen van hen hadden waarschijnlijk zelf ook in Albert Heijn gewerkt, voor een minimum(jeugd)loontje. Flink wat voorbijgangers wisten maar al te goed hoe het bedrijf haar werknemers uitbuit.

Het actiecomité, waar ook Doorbraak aan deelneemt, stuurde na de actie een persbericht rond waaruit blijkt dat de strijd tegen dwangarbeid bij Albert Heijn pas is begonnen: “Zolang de Albert Heijn niet tegemoet komt aan onze eisen, zullen wij en onze bondgenoten in het hele land actie blijven voeren bij verschillende filialen.” Deze actie was dus de aftrap van een landelijke campagne om Albert Heijn onder druk te zetten. En ook andere bedrijven zijn niet veilig. “Iedereen die dwangarbeiders wil inzetten en zo subsidie krijgt of op loonkosten kan besparen, is een doelwit.”

Den Haag en Nijmegen

In Den Haag op het Spuiplein hielden sprekers uit allerlei hoeken hun verhaal om de onderlinge solidariteit te benadrukken. Aan bod kwamen thema’s als studentenstrijd, wapenhandel, politiegeweld, de strijd van mensen zonder papieren en solidariteit met Griekenland. Doorbraak-activist Harry Westerink hield een praatje over dwangarbeid en eiste bestaanszekerheid en een leefbaar inkomen voor iedereen.

In Nijmegen vond een strijdbare en succesvolle demonstratie plaats waar zo’n 250 mensen op afkwamen. De demonstratie, georganiseerd door Anarchistische Groep Nijmegen, Doorbraak, Mulawan, Democratische Volksvereniging DHD en diverse individuen, ging door het centrum van de stad. Op een aantal plekken tijdens de tocht werden toespraken gehouden. Aan het begin van de demonstratie werd de Van Schaeck Mathonsingel hernoemd tot de Nadija Aïnour Singel. Daar kwamen twee sprekers aan bod over het migratiebeleid. De organisatie schrijft: “In plaats van publieke ruimte te vergeven aan generaal Van Schaeck Mathon, die in Indonesië het koloniale beleid van de Nederlandse staat uitvoerde, hebben we deze ruimte teruggenomen voor de geschiedschrijving van de arbeidersbeweging; de geschiedenis van ons gewone mensen. Nadija en Aïnour staan symbool voor de vele geïllegaliseerden die tegen de grenzen van onze samenleving aanlopen en voor wiens rechten wij zij aan zij vechten.” Verder werd bij een school door iemand van De Nieuwe Universiteit Nijmegen een toespraak gehouden over het doorgeslagen rendementsdenken op de universiteit. Ook was er een toespraak over de problemen in de zorg. Op de website van de organisatie zullen de teksten van de toespraken nog gaan verschijnen.

Tilburg

Net als in 2014 vond op de Heuvel in Tilburg ook dit jaar weer een 1 mei-demonstratie plaats, maar deze keer wel met twee keer zoveel deelnemers. Het publiek van dertig mensen luisterde naar een aantal interessante toespraken. Een van de praatjes ging over De Pollepel, een sociaal eethuis waar mensen goedkoop kunnen eten, en dat door de gemeente wordt wegbezuinigd. Een andere toespraak, die werd gehouden door iemand van de organisatie Feniks, ging over de onbetaalde arbeid die vrouwen verrichten en over de manier waarop de Participatiewet ervoor zorgt dat nog meer onbetaald werk op de schouders van vrouwen terecht komt. De spreekster riep vrouwen op om op 1 mei massaal te gaan te staken, zodat het zichtbaar en voelbaar wordt hoeveel werk vrouwen doen in onze samenleving. Ook sprak Doorbraak-activist Joris Hanse over dwangarbeid en over waarom het protest daartegen zo’n belangrijk onderdeel van de arbeidersstrijd is. Peter Storm schreef op zijn weblog een uitgebreid verslag over de actie en over het avondprogramma dat daarop volgde.

Amsterdam

’s Middags vond er in het Martin Luther King-park in Amsterdam een grote FNV-manifestatie plaats. Voor het eerst in lange tijd werd 1 mei door de vakbond weer groots gevierd. Zo’n negenduizend mensen deden eraan mee. Het bobogehalte op het podium was groot. Zelfs minister Lodewijk Asscher mocht zijn zegje doen. Daarnaast zorgde een reuzenrad voor een festivalsfeertje. Een regelrechte top-down manifestatie dus, maar toch nuttig voor veel activisten die elkaar zo konden ontmoeten en plannen konden smeden. Tijdens de manifestatie grepen diverse groepen de kans aan om hun eigen campagnes onder de aandacht te brengen. Zo was Young and United van de partij om de aandacht te vestigen op haar campagne voor de afschaffing van het minimumjeugdloon. Ook waren er activisten die vinden dat het klimaatbeleid een grotere rol binnen de vakbeweging moet spelen.

Later vond op de universiteit van Amsterdam nog een picknick plaats waar studenten en docenten van die universiteit aan deelnamen. Daar werden diverse strijdbare toespraken gehouden. Bovendien werd de aandacht gevestigd op al het flexwerk dat op de universiteit wordt verricht. Het werd duidelijk dat de strijdbaarheid van de Maagdenhuis-bezetting nog springlevend is, getuige de leuze “1, 2, 3, fuck the bourgeoisie”. Een mooie afsluiting van de dag van de arbeid.

Frodo Tromp