Steun gekraakte opvangplek Haarhuis voor mishandelde vrouwen!

Op 14 december kraakte de actiegroep Zij Is Hier voor slachtoffers van huiselijk geweld in Amsterdam een pand dat inmiddels vrouwenopvangplek Haarhuis is gaan heten. Met deze kraakactie protesteert de groep tegen het beleid van de reguliere hulpverlening om mishandelde en gedumpte vrouwen met afhankelijk verblijfsrecht geen opvang te bieden. De eigenaar van het pand, woningcorporatie De Key, heeft bij de politie aangifte van de kraak gedaan. Morgen vindt er een rechtszitting plaats over mogelijke ontruiming van het pand. Zij Is Hier heeft daarom veel steun nodig.

De afgelopen drie weken is gebleken dat Haarhuis de oplossing vormt voor tientallen vrouwen die anders op straat zouden staan en bloot zouden worden gesteld aan allerlei vormen van uitbuiting. De opvangplek heeft zich van een leegstaand, kaal en kil pand ontwikkeld tot een veilig en levendig thuis voor slachtoffers van huiselijk geweld. De plek is ingericht met spullen die zijn gedoneerd door uiterst vriendelijke buren en andere betrokken burgers in en om Amsterdam. Het is er nog steeds koud, omdat de cv niet is aan te sluiten, maar de vrouwen die er verblijven, zorgen samen voor de nodige warmte. Ze wisselen verhalen uit, lachen en huilen met elkaar, houden kerstdiners en vieren verjaardagen. Zo is Haarhuis langzamerhand uitgegroeid tot een actiecentrum en broedplaats voor betrokken en kritische vrouwen en solidaire mannen die het uitsluitingsbeleid zat zijn. De strijdbare vrouwen proberen er samen het beste van te maken. Niemand weet hoe lang ze nog in Haarhuis kunnen blijven. Er wordt dan ook met de dag geleefd. De vrouwen hebben geen inkomen, geen opleiding, geen baan, geen veiligheid en geen zorg door de reguliere hulpverlening.

Blauwe ogen

Zij Is Hier wil de problematiek van dakloze slachtoffers van huiselijk geweld niet alleen kenbaar maken. De actiegroep eist dat de knelpunten in het huidige beleid zo snel mogelijk worden weggenomen en dat de opvang ook voor vrouwen met afhankelijk verblijfsrecht toegankelijk wordt. Een aantal vrouwen van Haarhuis, zoals Khadija, werd ermee geconfronteerd dat zorginstellingen hen op eigen houtje illegaal verklaarden, hen rechteloos maakten en hen daarom opvang weigerden. Maar het is aan de rechter om te beslissen over de verblijfspositie van de vrouwen. Dat is geen taak voor de hulpverlening. Totdat de rechter zich heeft uitgesproken, hebben de vrouwen sowieso rechtmatig verblijf en heeft de gemeente een zorgplicht. Die plicht strekt zich overigens ook uit tot mensen zonder verblijfsrecht, zoals het Europees Comité voor Sociale Rechten enige tijd geleden besliste.

Ook worden er in Amsterdam vrouwen uitgesloten van opvang als ze niet kunnen aantonen dat ze onmiddellijk het gevaar lopen om opnieuw te worden mishandeld door hun man. Met andere woorden: ze moeten eerst maar eens voldoende blauwe ogen en bloedneuzen kunnen laten zien. Zo niet, dan stuurt de reguliere hulpverlening hen veelal terug naar degene die hen eerder al bedreigde en mishandelde. Dat gebeurt ook wanneer het om seksueel geweld gaat, wanneer de dader bij de politie bekend staat als geweldpleger en zelfs wanneer de politie de reguliere hulpverlening adviseert om de vrouw op te vangen. De media, de politiek en het maatschappelijke middenveld tonen gelukkig wel wat aandacht voor Haarhuis en de achterliggende problematiek. Inmiddels pleiten de Amsterdamse SP, D66 en GroenLinks er in een voorstel voor om “allochtone” vrouwen die door hun echtgenoot worden achtergelaten, veilige opvangplekken te geven.

Leegstand

Op verzoek van wethouder Eric van der Burg heeft de GGD onlangs contact opgenomen met Zij Is Hier. Eerder weigerde de GGD om de vrouwen van Zij Is Hier toe te laten tot de opvang. Nu heeft de GGD aangegeven dat men “geen zicht” heeft op de problematiek, die men dus zelf mede veroorzaakt en in stand houdt door een keihard uitsluitingsbeleid uit te voeren. Zij Is Hier vraagt de betrokken zorginstellingen om op zijn minst de signalerende rol serieus te nemen die men zou moeten hebben. De actiegroep heeft zorginstellingen verzocht om in kaart te brengen hoeveel kwetsbare vrouwen zij in 2014 de toegang tot de vrouwenopvang hebben geweigerd en wat daarvan de reden was.

Zij Is Hier hoopt dat de gemeente Amsterdam haar eigen beleid van “niet ontruimen voor leegstand” ook daadwerkelijk nakomt in het geval van het gekraakte Haarhuis-pand. Morgen moet duidelijk worden in hoeverre Haarhuis behouden kan blijven als opvangplek voor dakloze en mishandelde vrouwen.

Wil je de Haarhuis-vrouwen materieel of op een andere manier steunen? Bel dan: 06-49824928, of mail: zijishier@hotmail.com Geld kan worden overgemaakt op bankrekeningnummer NL97 ABNA 0548 4845 38 t.n.v. MVVN te Amsterdam o.v.v. “Zij Is Hier”.

Harry Westerink