Steungroep STIL beboet voor vrijwilligerswerk door illegalen

De illegalensteungroep STIL vindt het “te gek voor woorden” dat vrijwel elke betaalde of onbetaalde activiteit of bezigheid van een persoon zonder verblijfsrecht door de rechter wordt opgevat als werk dat volgens de uitsluitingsregels is verboden. Daarop staan torenhoge boetes. “Als iemand op ons hulpspreekuur komt en zijn eigen kopje wil afwassen, de vloer wil vegen of koffie wil zetten, dan zeggen onze medewerkers vaak: ‘Nee, doe dat maar niet. Straks krijgen we een boete van achtduizend euro’”, aldus STIL.

In 2007 vielen de vreemdelingenpolitie en de Arbeidsinspectie het Utrechtse café Averechts binnen. Ze voerden drie koks af, mensen zonder verblijfsrecht die als vrijwilligers meewerken aan restaurant Grenzeloos, een ideëel kookproject van STIL. De Arbeidsinspectie legde Averechts en STIL beiden een boete op van 24 duizend euro, 8 duizend per onbetaald werkende kok. In hoger beroep heeft de Raad van State deze belachelijke boetes onlangs gehandhaafd. Gelukkig heeft de gemeente Utrecht zich eerder al garant gesteld voor het betalen van de boetes.

Restaurant Grenzeloos draaide jarenlang zonder winstoogmerk en werd gedoogd door flink wat lokale en landelijke politici en ambtenaren. Bovendien krijgt STIL jaarlijks subsidie van de gemeente Utrecht, die het humanitaire karakter van het steunwerk blijkbaar waardeert. Maar dat heeft de razzia van de vreemdelingenpolitie en de boetes van de Arbeidsinspectie niet kunnen tegenhouden. Dat hoeft ook geen verwondering te wekken, want sinds het begin van de jaren 90 is de steun voor mensen zonder verblijfsrecht sterk afgenomen en de repressie tegen hen enorm opgevoerd. Werken is voor illegalen verboden en feitelijk tracht men hen dus uit te hongeren. Beleids- en opiniemakers pleiten steeds feller voor een zero tolerance-klimaat waarin aan de onderkant van de samenleving niets meer wordt gedoogd en niets meer door de vingers wordt gezien. “Regels zijn regels”, ook al gaat het om stompzinnig formalisme of waanzinnige bureaucratie.

Voor mensen zonder papieren heeft deze uitspraak van de Raad van State grote consequenties. “Iemand helpen kan al beboetbaar zijn”, aldus STIL. De sociale en juridische uitsluiting van illegalen is nu al zo ver voortgeschreden dat ook het verrichten van onbetaalde hand- en spandiensten door illegalen bestraft kan worden. Wanneer straks iemand zonder papieren betrapt wordt bij het even helpen dragen van de boodschappentas van zijn hulpbehoevende oudere buurman, dan kan die bejaarde rekenen op een forse boete!

Harry Westerink