“Stop met het Zwarte Piet-racisme op scholen”
“Minister Lodewijk Asscher vreest een tsunami van Oost-Europese arbeidsmigranten. Maar ik ben bang voor de jaarlijkse vloedgolf van Zwarte Pieten”, aldus Patricia Schor. Ze is geboren en getogen in Brazilië en woont inmiddels twintig jaar in Nederland. Als ouder van een inmiddels achtjarige tweeling, een zoon en een dochter, is ze in actie gekomen tegen de racistische karikatuur met het zwart geschminkte gezicht, de dikke lippen en het kroeshaar. Een gesprek van twee Doorbraak-leden met een bevlogen anti-raciste.
We hadden Schor een paar maanden geleden ontmoet tijdens een demonstratie in Den Haag voor opgesloten vluchtelingen zonder verblijfsrecht die in hongerstaking waren gegaan. Toen we ter plekke met haar spraken over het keiharde migratiebeleid, vertelde ze dat ze ook actief was tegen het Zwarte Piet-racisme. Een tijd later ging ze in haar woning in Amsterdam dieper in op haar positie als migrant en op haar mening over het sociale klimaat in Nederland. “Tijdens de eerste paar jaar van mijn verblijf hier was ik verbaasd over de vervelende houding van veel Nederlanders ten opzichte van buitenlanders”, aldus Schor. “Ik merkte dat ze zich superieur waanden. Vandaag de dag wordt dat ongenoegen in toenemende mate publiekelijk geuit. Migranten en vluchtelingen moeten steeds op hun hoede zijn. Ze moeten er altijd op zijn voorbereid dat ze agressief worden benaderd en in de verdediging worden gedrukt. Vanaf zo’n tien jaar geleden is het racisme veel openlijker geworden. Dat wordt vergoelijkt door de underdog-positie die veel racisten innemen. ‘Ik doorbreek juist een taboe’, stellen ze dan. Maar stelling nemen tegen racisme is juist taboe geworden. Dat weigert men in te zien, want het spreekt het beeld tegen dat Nederland beschaafd, vrij en democratisch zou zijn.”
Buitenstaander
“Ik ben me er geleidelijk aan bewust van geworden hoe koloniaal het Sinterklaasfeest is. Eerst beschouwde ik het als een vreemde maar wel leuke traditie. Ik vond het bijzonder dat volwassenen zo ver gingen met het in stand houden van al die leugens over Sint en Piet. Toen mijn kinderen zo rond de vier jaar waren, gingen we een keer naar een familiefeest. Ineens waren ze uit de huiskamer verdwenen. Na een tijdje kwamen ze terug, pikzwart geschminkt en verkleed als huisknechten van witten, uit een vroegere eeuw. Ik was geschokt. Later heb ik mijn kinderen uitgelegd dat de Zwarte Piet-figuur inhoudt dat zwarte mensen belachelijk worden gemaakt. Ze waren het onmiddellijk met me eens. En ook mijn Nederlandse man. Maar het probleem is dat verreweg de meesten in de sociale omgeving van mijn kinderen stug doorgaan met het reproduceren van het Zwarte Piet-racisme. Kinderen krijgen dat al heel jong voorgeschoteld en aangeleerd, vrijwel zonder commentaar of tegenwerping. Hoewel mijn kinderen een andere mening hebben, worden ze op school toch gevraagd om liedjes over Zwarte Piet te zingen. Ze moeten zelfs teksten corrigeren die Zwarte Piet foutief zou hebben opgeschreven. Een kind is slimmer dan een zwarte volwassene, dat wordt hen op die manier bijgebracht.”
“Wie Zwarte Piet ter discussie stelt, gaat in tegen het zelfgenoegzame beeld dat veel Nederlanders over hun land koesteren. Door Zwarte Piet aan te vallen wordt de zekerheid aangetast dat Nederland een beschaafde natie zou zijn. Dat roept heftige emoties op, waaronder woede en agressie. Met mijn kritische mening val ik de witte consensus aan, het dominante vertoog dat de Zwarte Piet-figuur als onderdeel van het Sinterklaasfeest onlosmakelijk verbonden zou zijn aan de veronderstelde hoogstaande Nederlandse cultuur en dat die figuur daarom ook behouden zou moeten blijven. Daarom word ik niet alleen als een buitenlander, maar ook als een buitenstaander behandeld. Ik word buitengesloten en mag in feite geen afwijkende mening hebben over een wijdverspreide traditie in het land waar ik al twintig jaar woon. Ik loop vaak aan tegen het idee van neutraliteit. Als je je neutraal opstelt ten opzichte van het Zwarte Piet-racisme, als je erover zwijgt en het maar laat gebeuren, dan stem je uiteindelijk in met dat racisme. In Brazilië groeide ik als progressieve joodse vrouw op in een militaire dictatuur. Daar heb ik geleerd om kritisch te zijn en zelfstandig te denken. Een karikatuur van een jood is inmiddels not done, maar een karikatuur van een zwarte persoon lijkt in Nederland nog steeds doodnormaal te zijn.”
Principieel
In 2011, het jaar waarin de strijd tegen het Zwarte Piet-racisme sterk opkwam door de inzet van Quinsy Gario en anderen van het project Zwarte Piet is racisme, begon ook Schor te hoop te lopen tegen de racistische karikatuur. Ze voelde zich gesteund door de opkomende beweging tegen Zwarte Piet en ging de discussie erover aanzwengelen op het kinderdagverblijf en de school van haar kinderen, de openbare basisschool Aldoende in Amsterdam Oost. “Dat is een gemengde school, dus ik dacht wel steun te kunnen vinden. Ik ontving een reactie van de oudercommissie waarin stond dat de commissie aan alle andere ouders ging vragen wat zij ervan vonden. Daarop liet ik weten dat het geen kwestie van de wil van de meerderheid was, maar dat het ging om een ethische en principiële zaak.”
“De oudercommissie en de directie van de school en van de kinderopvang lieten me bijna een heel jaar hangen. Ik mocht niet deelnemen aan discussies. Ze wilden zelf geen kritiek leveren op de geliefde traditie. Ik had ondertussen twee moeders leren kennen van wie de kinderen op dezelfde school en opvang zaten. Zij hadden ook kritiek op de Zwarte Piet-figuur. Samen hebben we een memo geschreven en opgestuurd naar de school en naar de opvang. Daarin hebben we onze bezwaren opgesomd.” In de brief stelden de vrouwen dat racisme “de cognitieve, morele en sociale ontwikkeling van alle kinderen” in de weg staat, dus van zwarte én witte kinderen. Daarom is het van belang om racisme samen te bestrijden. “Het Sinterklaasfeest dient aangepast te worden op een wijze waarbij niemand zich meer beledigd of gekwetst hoeft te voelen”, schreven ze. “Een feest dat kinderen geen verkeerd signaal meer afgeeft over de gelijkheid van mensen. Dit gebeurt door Zwarte Piet geen onderdeel meer te laten zijn daarvan. Andere scholen hebben dit ook al met succes gedaan, waarbij er geen afbreuk is gedaan aan de leuke en ludieke aspecten van dit kinderfeest. Bovendien laat je als school ondubbelzinnig zien dat racisme op geen enkele wijze getolereerd mag worden. Binnen de school en de opvang bleven de brieven een hele tijd liggen. Uiteindelijk kregen we van de schooldirectie te horen dat ze er geen mening over konden geven. Want ze zouden daarvoor niet autonoom zijn, niet zelfstandig. Ze zeiden dat we moesten aankloppen bij het bestuur van STAIJ, de stichting die in Amsterdam een koepel van twintig openbare basisscholen vormt, waaronder Aldoende.”
Revolutionairen
“Het kinderdagverblijf Partou Kasteel van Katoren is ook gemengd, maar heeft wel een nogal elitair karakter. Een lid van de oudercommissie van de opvang, een moeder van buitenlandse komaf, wees me erop dat ‘we’ ons moeten aanpassen. Wij buitenlanders zouden het niet snappen, want haar man en kinderen vonden het erg belangrijk. Niemand van de commissie had moeite met Zwarte Piet. Samen met een andere moeder ging ik in gesprek met de directie. Die stelde zich eerst wel open op, maar verwees de zaak weer naar de oudercommissie. Daarna kregen we een brief waarin de directie en de oudercommissie uitlegden dat het Sinterklaasfeest nu eenmaal een traditie is en dat Zwarte Piet moest blijven. Maar men neemt niet in overweging dat kritiek op het blackface-racisme, waar de Zwarte Piet-figuur uit voortkomt, ook een al langer bestaande traditie is.” Toch boekte Schor uiteindelijk een overwinning. Nadat ze haar kinderen al van het kinderdagverblijf had afgehaald, vertelde de nieuwe directrice van Partou Kasteel van Katoren haar dat men had besloten om voortaan geen Sinterklaasfeest meer te vieren en de kinderen alleen cadeautjes te geven, dus zonder Sint en Piet erbij. “Het feest wordt toch al overal gevierd” en “de tijden veranderen”, gaf de directrice als redenen op. “Dat is prachtig nieuws en een mooi resultaat, dankzij onze vastberadenheid en ons doorzettingsvermogen”, aldus Schor.
STAIJ nodigde Schor en de andere moeder uit om te komen praten met twee beleidsmedewerkers. “Zij deelden ons mee dat de scholen wel degelijk een eigen autonomie hebben en dat elke school afzonderlijk mag bepalen hoe ze met Zwarte Piet omgaan. STAIJ bleek in overleg met de schooldirecteuren over de mogelijkheid om een richtlijn door te geven aan alle twintig scholen over de aanwezigheid van Zwarte Piet op het Sinterklaasfeest. Maar we kregen later te horen dat men had besloten om die richtlijn toch niet op te stellen. We werden weer verwezen naar de oudercommissie van Aldoende. Daar spraken we mee, waarop we werden gestuurd naar het team van leraren. Er volgde opnieuw een gesprek met de directie en vertegenwoordigers van het lerarenteam.”
Maar de actie leidde niet tot het resultaat waarop de vrouwen hadden gehoopt. “Tijdens een discussiebijeenkomst met de schooldirectie, waar ook het lerarenteam en ‘de Sinterklaaswerkgroep’ van de school bij aanwezig waren, werden we behandeld als gevaarlijke revolutionairen, als een soort outlaws. We lieten weten dat Zwarte Piet in de negentiende eeuw, de eeuw van het imperialisme, is verzonnen en pas in de loop van de twintigste eeuw is uitgegroeid tot het huidige fenomeen. Het feest kan dus ook zonder Zwarte Piet worden gehouden. De dames en heren van de school bedankten ons voor de uitleg, maar gaven aan niets te willen veranderen. ‘Want traditie is traditie’, zo kregen we voor de zoveelste keer te horen. Een leerkracht vroeg me zelfs argwanend: ‘Zeg je nu dat wij racisten zijn?’”
Bezwaarschriften
“Mijn schoonfamilie weet dat ons gezin het Sinterklaasfeest viert zonder Zwarte Piet. Niet iedereen is daar blij mee, maar we denken dat het erg belangrijk is om in onze directe sociale omgeving te laten zien dat we racisme niet accepteren. Mijn kinderen hebben op school nog steeds te maken met Zwarte Piet. Na het bekijken van een filmpje moest mijn dochter kiezen wat voor soort Zwarte Piet ze wilde zijn. Het was niet mogelijk om geen Zwarte Piet te zijn. Die keuze had ze werkelijk niet. Haar bezwaren moest ze uitgebreid voorleggen aan haar juf. ‘Mijn moeder vindt het niet goed dat ik meedoe met Zwarte Piet’, zei ze. We hadden eerder samen thuis besproken wat ze op school zou gaan zeggen. ‘Heb je dan geen eigen mening?’, vroeg de juf. Ze toonde zich er verontwaardigd over dat ‘haar’ Zwarte Piet-traditie ter discussie werd gesteld. Mijn dochter was geïntimideerd en zweeg daarom bedremmeld.”
“De volgende dag bezocht ik de school en legde ik de juf uit dat het klaslokaal geen neutrale omgeving voor mijn dochter was. Overal hingen immers plaatjes van Zwarte Pieten. De kinderen moesten ‘Pietengym’ doen en kregen dagelijks Zwarte Piet-opdrachten. Het racisme kwam uit alle hoeken en gaten van de school. ‘De eigen mening’ die de juf van mijn dochter eiste, hield in dat ze zich zou aanpassen aan de overstelpende Zwarte Piet-propaganda. De juf zei tegen me: ‘Ik weet wie je bent. Wij zijn heel tolerant naar mensen met een andere afkomst, maar dit zijn dingen die bij de Nederlandse cultuur horen.’ Het kinderdagverblijf had in het begin al aangeboden om kinderen van ouders met kritiek op Zwarte Piet apart te zetten. Daar werd ik erg boos over. Mijn kinderen en die van andere ouders behoren niet abnormaal te worden behandeld omdat de kinderen en hun ouders moeite hebben met het Zwarte Piet-racisme. Mijn zoon en dochter gaan elk jaar op 5 december wel naar school, maar kijken dan met een kritische blik om zich heen.”
Schor protesteert ook buiten het onderwijs tegen Zwarte Piet. Bij Redmond Radio gaf ze onlangs een interview over haar strijd, getiteld “Moederschap en Zwarte Piet”. Ook schrijft ze artikelen met kritische analyses over de racistische karikatuur, zoals “A reasonable alternative to Zwarte Piet”. En evenals Quinsy Gario en anderen heeft ze bij de gemeente Amsterdam een bezwaarschrift ingediend tegen de intocht van Sinterklaas op zondag 17 november. Hun bezwaren worden op donderdag 17 oktober behandeld tijdens een openbare gemeentelijke hoorzitting. “In 2012 heeft wethouder Andrée van Es openlijk en overtuigend afstand genomen van het Zwarte Piet-racisme. Het wordt hoog tijd dat het Amsterdamse gemeentebestuur Zwarte Piet gaat uitbannen, in het onderwijs en daarbuiten”, aldus Schor. In haar bezwaarschrift geeft ze aan dat de gemeente aan niemand racistische figuren behoort op te dringen, “in het bijzonder niet aan kinderen”.
Max de Jong
Harry Westerink
“Wie zoet is krijgt lekkers wie stout is de roe”
Deze Sinterklaas kapoentjes wet raakt gaandeweg deze discussie tussen slaven van verschillende etniciteit vordert helemaal ver-Pieterd. Als er iets is dat mij stoort is het wel de teloorgang van de sinterklaasgedichtjes cultuur, de jaarlijkse enige mogelijkheid om elkaar de verbloemde waarheid te lezen. Na het uitpakken van de meest wonderlijke surprises, drollen van ontbijtkoek en zo, met een gedicht geschreven op closetpapier erop, dat soort dingen. Van het minste belang was wat je van Sinterklaas kreeg in tegenstelling tot op welke manier je iets kreeg. Mijn gehele creatieve leerschool deed ik bij wijze van spreken op op de Sinterklaasavonden, met de hele familie warm bij de kachel terwijl Piet en Sint over de daken en door straten struinden om overal zakkenvol van dergelijke onzin, alleen bij warme families die bij de kachel vol verwachting bijeen waren te komen brengen. Tot de bel ging en de kleinsten voorop de trap af renden om de zak cadootjes met de mooiste cadoos voor de kleinsten bovenop, uit warm appeltjes van Orange Spanje, beneden in de koude gang achter de voordeur te vinden. Al weken werden de schoentjes met een winterpeen erin voor het paard van Sinterklaas bij de kachel gezet, en laat op de avond met lekkers gevuld. Maar op de 6e december na sinterklaasavond was er geen lekkers meer en alleen nog maar de roe, de winter had zijn intrede gedaan tot zeker Pasen volgend jaar, een onafzienbare hoeveelheid kou en tijd.
Maar dit allemaal was nog in de preCéVé tijd, toen we nog niet als verwende kleuters ons verveelden in onze centraal verwarmde huizen en onze cadootjes nog niet voor bijna voorniks door Chinese slaafjes in zweatshops werden gemaakt. Onze cadootjes voor de kinderen kwamen toen nog voor het merendeel uit Japanse zweatshops, dat toen nog van die goedkope handelswaar exporteerde om er hun industriële ontwikkeling van toen mee te kunnen financiëren. Nu de cadoos uit de Volks Republiek China komen waar nog goedkoper kan worden geproduceerd, heeft de verwennerij van ons verwende volkje in de Nederlandse moerasdelta ook Zwarte Piet bereikt. Die vind terecht dat hij bespot wordt in onze culturele uitbating van vervlogen tijden, toen slavernij nog duidelijk en bij wetgeving gewettigd was. In de huidige geglobaliseerde neoliberaal economische tijd ligt het slaaf zijn er niet zo overduidelijk op. De roede heeft plaatsgemaakt voor honger. Wie en wat niet slaafs z’n voor zich en hunzelf onnutte werk verricht voor onze Sinterklaas verwennerij, zal in deze geglobaliseerde neoliberale wereld geen vooruitgang kunnen maken, en in feite op den duur de hongerdood sterven in totale isolatie van de rest van de wereld. Dat is een bewezen feit. Maar het heeft er alle schijn van dat al die verwennerij de verwenden op den duur ook geen soelaas biedt. Ze weten van gekkigheid en uit verveling niet meer wat slavernij is. En daarom heb ik ook deze, na de vorige met meer dan honderd reacties, voor mij absurddichterlijke pennevruchten in Doorbraak.eu niet gelezen!
When I first came to the Netherlands, and saw the Zwarte Piet character in blackface face-paint: I didn’t like it, instinctively. But I shrugged my shoulders, thought that maybe children would see it as a fairytale-figure, and there’d be no harm done. When one of my children, then 3 years old, pointed to an African man on the bus and called him “Zwarte Piet”; I knew that it was a racist stereotype that children connect to real people. What really bothers me is that it’s an image used in schools. There’s no escape: it’s everywhere. But should we really promote it to children? I don’t even celebrate it: and yet my child made that horrible connection. Every year schools show a news programme where a story is told about foolish black slaves that nearly ruin the gift distribution for the children, but that the wise white Saint comes to the rescue.
Has nobody ever thought about the power of images? How anti-semetic imagery contributed to Jewish people being seen as 2 dimensional lesser beings- easier not to care about- why is the government and media still doing this here? And just because they’ve indoctrinated their children to find it fun. Would they find being given sweets by people in auschwitz concentration camp clothes just so enjoyable, if it happened on a yearly basis with the approval of their parents? You don’t have to intend to be racist to do racist. Intention is irrelevant. It’s a tradition that can be changed guilt-free but once you know, have the guts to say so.
Hebben jullie je nooit afgevraagd waarom de Sint de kado-distributie zelf kan. Want de Sint kan heel Nederland afreizen in 1 nacht met zijn schimmel toch, waarom kan hij de rest niet?
De reden waarom de Pieten nodig zijn, is ook onderdeel van de racisme. De Pieten door hun kinderachtig onnozelheid onderstrepen dat de Sint wijs is en vice versa. De hele tafereel is dat mensen met een donkerhuid hebben de paternalistisch leiding van de intelligente witte man nodig.
Wij zijn de volwassenen- wij organiseer de kinderfeesten. Pro-zwarte Piet supporters verbergen sich vaak achter een schild van (het is voor de) ‘kinderen’. Neem zelf vearntwoordelijkheid!
The reason why I’ve repeated these posts is because it really stinks that Zwarte Piet is used at schools. Educational institutions should be a place where children learn- not where they receive state-sanctioned racist indoctrination. These posts are very relevant to this article too.
I’m so disappointed that so many, supposedly left-wing, doorbraak readers don’t understand the concept that people shouldn’t trivialise (bagateliseer) an atrocity like the slave trade. The slave-trade was a very very very cruel thing. Can you imagine your own children being taken away and sold, not being able to be part of a safe family unit? There’s more much more. But what actually happened? The Dutch abolished slavery about 80 years after most other lands did. And they compensated the slave owners- the slaves were left to begin their life of freedom with nothing.
So lets see what we do with Sinterklaas? We show happy skipping (huppelende) slaves, extremely happy being slaves. Doesn’t it make you sick to contrast that with the reality?
“I’m so disappointed that so many, supposedly left-wing, doorbraak readers don’t understand the concept that people shouldn’t trivialise (bagateliseer) an atrocity like the slave trade.” ~Jennifer
I myself am much more disappointed that this genetic fallacy is propagated by people who I thought rational and level headed. Instead again the fallacy is raised to the status of political correct dogma, rendering proper historical context and zeitgeist automatically ‘not done’.
The only notable reason why the contemporary tradition has any link with slavery, is the fact that this movement has, falsely, projected superficial imagery and assumptions onto it, without the knowledge,skills or willingness to research and understand the contexts and past/present mentalities.
It shows a shocking lack of insight in social evolution, historical reasoning and honest argumentation. The selectivity of the subject is naive at best and hypocritical at the very worst and it is based on nothing more than political correctness as a self supporting pillar, obvious modern shallow comparative assumptions from emotion and a self inflicted sense of guild inducted through our protestant cultural heritage.
As I have argued elsewhere, the reasoning behind this fallacious concept would also mean that the Dutch constitution 1814, which did not ban slavery, and still doesn’t, is therefore fundamentally racist.
The fact remains that an equally valid claim can be made that Jan Schenkman constructed the character of Piet as a symbol for the new freed black man with a more equal place in society. Why not? His book was released only 9 years before the abolishment of slavery. With the slave trade by the Netherlands already ceased around 1914, the abolitionism movement already had much momentum in these parts. Schenkman, being a literate man in education could well have been part of this emancipating ideology. The sources are, as we say, indecisive.
Who will say? But what remains true is that whatever titbit of truth there could be in any causal connection between Piet and slavery, as over time the constitution hasn’t been equated to a justification for slavery, neither has the tradition of Sinterklaas and Zwarte Piet.
If the abolishment of slavery is to be complete, then also the shackles of it assumed symbolism have been emancipated. The only ones who are trying to enslave Zwarte Piet is the movement that denies his history and social context, in which he could as well serve as a symbol for the abolishment of slavery.
The truth, of course, is that he is neither. Using him as a proxy to accuse an entire cultural tradition of rampant racism, for reasons that look suspiciously like the common error of confusing the right to be insulted with the right not to be insulted(which does not exist) is shallow and misplaced.
Whatever the origin of the character (and there is a lot more historical background to this), the usage of the contemporary notion of Piet has nothing to do with either the abusive usage of the concept, nor with the assumed guilt of grandfathers and great grandfathers for whose actions we bare no responsibility.
@Jennifer, Santa Claus kan in één nacht geheel Amerika door (grapje). Het is waar dat Zwarte Piet vroeger dommig werd neergezet, een stereotiep krom pratende negroïde page. Dat is wel veranderd in de loop der tijd en de kleur van de schmink ook, maar de rode lippen zijn wel gebleven. Hoewel de huidige schmink de kleur heeft van de donkere huid, dus toch een nabootsing. Dan is het zwart van de schoorsteen ook niet meer vol te houden.
In Amerika was het in de minstrel, waarvan ze daar wel overtuigd zijn dat dit niet meer kan. Hoewel dit wel minder onschuldig was. Zwarte piet wordt als racistisch en vernederend ervaren, terwijl wij als kind er geheel andere associaties bij hadden. Geen weet hebbende dat dit zo ervaren kon worden. Die gevoelens zitten diep geworteld, daar zal men toch serieus aandacht aan moeten geven.
Voor de herkomst van ‘Zwarte Piet’ bestaan verschillende legendes (waarvan sommige naar mijn idee vanuit volksgeloof en folklore ook wel met elkaar vervlochten kunnen zijn). Volgens een ervan zou ‘Piter’ op een slavenmarkt in Myra (in het Romeinse Rijk 2e / 3e eeuw) door Sint Nicolaas vrijgekocht zijn en was hij uit vrije wil gebleven.
Schenkman had in zijn verhaal over Sint Nicolaas Zwarte Piet geïntroduceerd, maar hij was er niet origineel mee. Het zijn Canadese militairen geweest die na de Tweede Wereldoorlog met het organiseren van een Sinterklaasfeest er een heleboel Pieten bij hadden bedacht.
Santa Claus is een transformatie, vooral voor commerciële doeleinden bedoeld geweest. Eigenlijk ook een dommige figuur, en weinig bespraakt. Maar wel door blanken bedacht, dus het mag. Het geeft geen recht aan de historische figuur, de bisschop van Myra, Nike Laos (de i en de a als in ‘America’). Nike: victory, en Laos: the people.
Het is jammer dat ‘Piter’ niet echt symbool kan staan voor een bevrijde man.
Vanaf vandaag worden in deze en andere draden rond Zwarte Piet alleen nog reacties doorgelaten die iets nieuws toevoegen aan de discussie. Reacties die vrijwel letterlijke herhalingen zijn van wat eerder al gezegd is dienen geen enkel doel. Lees dus eerst even de eerdere reacties voor je reageert.
Ik ben verrast om te horen dat Nederlanders massaal roepen dat ze niemand discrimineren met zwarte piet en ook dat niemand zich gekwetst moet voelen. Raar, omdat je nooit voor iemand anders kan bepalen wanneer hij of zij zich gekwetst voelt. Toch is dit precies wat Nederlanders doen. In feite spreken Nederlanders zich zelve steeds tegen. Ook het feit dat ze tolerant zouden zijn. Men beseft dat het niet juist is wat ze doen, maar houden toch vol aan hun traditie. Weer zeggen Nederlanders dus, wij passen ons niet aan. ” Doe jij dat maar”
Het feit dat er jegens de zwarte Nederlanders nooit excuses zijn gemaakt voor de eeuwenlange slavernij wordt weer eens vergeten.
Maar opgepast als er straks homo’s ergens in Rusland raar worden behandeld. Dan roepen Nederlanders weer naar de Russen dat ze hun eigen mensen anders moeten behandelen.