Waarom er zoveel steun is voor de studenten

De hoeveelheid steun en solidariteit voor de studenten en docenten die eerst met tientallen het Bungehuis en vervolgens met honderden het Maagdenhuis hebben bezet, is opvallend groot. Een grote meerderheid van de samenleving staat achter de actievoerende studenten en docenten. De reden hiervoor is niet alleen dat iedereen het erover eens is dat de kwaliteit van het onderwijs omhoog moet. De reden is voornamelijk dat een grote meerderheid van de samenleving zich herkent in de oorzaken van de strijd van de studenten.

Zekerheid

Terecht hebben de studenten en docenten in hun brief aan minister Jet Bussemaker over het wanbeleid van de Universiteit van Amsterdam (UvA) de onzekere positie van de UvA-werknemers aangekaart. Een van hun redenen voor de bezetting is ook dat er zoveel onzekere contracten zijn op de universiteit. De studenten en docenten weten dat het steeds lastiger wordt voor UvA-werknemers, waaronder ook docenten, om een fatsoenlijk arbeidscontract te krijgen. Zo neemt de onzekerheid niet slechts toe voor de studenten, maar ook voor de werknemers.

Dat punt is zeer herkenbaar voor de samenleving. Die kan zich vinden in de eis voor meer zekerheid. De onzekerheid voor werklozen en werkenden neemt alleen maar toe. Werklozen komen steeds meer onder druk te staan om een baan te vinden die er niet is. Ze worden gedwongen om te werken zonder loon. Bij werkenden is er steeds meer sprake van onzekere contracten zoals tijdelijke contracten, uitzendcontracten, nul-urencontracten, en min-maxcontracten. Daarnaast maken werkgevers ook steeds meer gebruik van bepaalde constructies om de werknemer nóg meer in onzekerheid te houden en vaak ook nóg minder te betalen. Payroll, voorovereenkomst, schijn-ZZP, en contracting zijn daar voorbeelden van. Zelfs bij een vast contract hangt in veel gevallen het gevaar van een reorganisatie continu in de lucht.

Zeggenschap

Ten tweede. Opmerkelijk was de uitspraak “mijn gebouw uit, ga naar Den Haag” van de voorzitter van het College van Bestuur (CvB) van de universiteit Louise Gunning. Waarom is het “haar” gebouw? De universiteit is toch van de studenten en docenten? En precies dat is het wat de studenten en docenten ook eisen: meer inspraak en daarmee meer democratie op de universiteit. Door de jaren heen is de zeggenschap steeds meer afgenomen.

Zo ook voor de samenleving. Mensen hebben steeds minder te zeggen in hun werk- en leefomgeving. Zorgwerkers moeten steeds meer rekening houden met de zorgverzekeraar en steeds minder met de patiënt. In het bedrijfsleven zijn het steeds vaker de werkgever met haar managers die alles bepalen. Er is nauwelijks nog sprake van zeggenschap. Ook in de buurten zien mensen hun buurthuizen en bibliotheken verdwijnen, terwijl ze daar veel belang aan hechten.

Weg met de arrogante bestuurder

Ten derde. Naast haar voorzitterschap van het CvB van de UvA is Gunning ook lid van de Raad van Commissarissen van de Schiphol Group en het Concertgebouw. Ook is ze lid van een SER-commissie en vele andere adviesraden en besturen. Terwijl aan de ene kant het leven van studenten en docenten onzekerder wordt, zit aan de andere kant een bestuurder die meer dan 220 duizend euro verdient en geen cent geeft om het onderwijs.

Dit soort bestuurders en werkgevers – die tonnen geld verdienen en met elkaar in allerlei clubjes zitten – is helaas zeer herkenbaar voor de samenleving. Er zijn verpleeghuizen waar wordt bezuinigd op de soep van ouderen, terwijl de bestuurder bijna drie ton verdient. Werknemers van Schiphol moeten al jaren inleveren, terwijl de directeur negen ton per jaar verdient. De samenleving heeft genoeg van deze ongelijkheid en vindt de strijd van de studenten en docenten rechtvaardig en legitiem. Daarom was ook iedereen blij om te zien hoe Gunning zichzelf voor schut zette met haar arrogantie en woordkeuzes, en met krantenkoppen als “UvA-bestuur schuilt achter Van der Laan”.

“Doodnormale eisen”

En tot slot. Toen de actievoerende schoonmakers doorbetaling eisten als ze een keertje ziek werden, noemden ze dat een doodnormale eis. Dat was het ook, want iedere andere werknemer in Nederland wordt doorbetaald bij ziekte, dus waarom de schoonmaker niet? Toen de zorgwerkers een betere kwaliteit van zorg eisten, was dat een doodnormale eis. Zij zijn immers de professionals en weten precies wanneer de kwaliteit wel of niet op orde is.

Ook voor de actievoerende studenten en docenten geldt dit. Wat is er normaler dan dat studenten en docenten meer democratie en een beter onderwijs eisen? Wat is er normaler dan dat studenten en docenten hun eigen bestuur willen kiezen? Wie kan hier op tegen zijn? Helaas zijn de universiteiten steeds meer op bedrijven gaan lijken en hebben ze op die manier steeds meer een anti-democratische karakter gekregen. Zeer herkenbaar voor de samenleving dus.

De herkenning door de samenleving van de oorzaken van waarom studenten en docenten in opstand zijn gekomen, zorgt uiteindelijk voor de terechte sympathie, steun en solidariteit. Want naast een beter leven voor de studenten en docenten, kan deze strijd zorgen voor een betere samenleving.

Emek Egeli

Blijf op de hoogte van de strijd via Folia (daar komt ook de foto vandaan).