De mars is van start: Wij Zijn Hier-vluchtelingen eisen menswaardig bestaan op

Vandaag zijn vluchtelingen van de Amsterdamse Wij Zijn Hier-groep begonnen aan hun mars voor een menswaardig bestaan en tegen deportatie. In drie dagen lopen ze van het stadhuis in Amsterdam naar de Tweede Kamer in Den Haag. Dat is symbolisch voor de manier waarop de verantwoordelijkheid voor verbetering van hun leefomstandigheden steeds heen en weer wordt geschoven tussen de gemeente Amsterdam en de landelijke overheid. De vluchtelingen komen morgen in Leiden aan, waar ze samen met Doorbraak een avondprogramma organiseren.

De Wij Zijn Hier-vluchtelingen “zijn erg blij met de uitspraak van de Europese Commissie voor Sociale Rechten (ECSR) die op 10 november openbaar werd gemaakt”, aldus een persbericht over de mars. Die uitspraak geeft weer wat de vluchtelingen al twee jaar aan het duidelijk maken zijn: iedereen heeft recht op een menswaardig bestaan. “Ook mensen zonder verblijfspapieren hebben recht op adequate behandeling, hulp en opvang. De groep is echter bang dat er weer niets zal veranderen en dat de politiek verantwoordelijken niet direct gehoor zullen geven aan de uitspraak van de ECSR, maar dit zo lang mogelijk zullen uitstellen, tot de rechter hiertoe dwingt.”

Gadaa Hunde, de perswoordvoerder van de mars, vertelt over de redenen waarom hij meeloopt: “Ik ben uit Oromia (Ethiopië) gevlucht, omdat ik anders vermoord zou worden. Ik loop mee in de mars omdat ik nergens kan wonen. De Nederlandse staat zorgt niet voor opvang, daarom woon ik nu in een oude garage. Amsterdam wil nachtopvang gaan regelen, maar dat is niet genoeg. We hebben 24 uur per dag een plek nodig. We zijn allemaal mensen, waarom heb ik hier geen rechten en iemand uit Nederland wel?”

De Wij Zijn Hier-vluchtelingen dringen er bij de overheid op aan “om de uitspraak van de ECSR zo snel mogelijk in goed beleid om te zetten”. In de tussentijd vragen ze de overheid om te stoppen met het vanuit azc’s op straat zetten van afgewezen vluchtelingen, omdat de problemen daardoor alleen maar erger worden. Nasir Ali, afkomstig uit Somalië en een van de initiatiefnemers van de mars, roept de verantwoordelijke politici op: “Dit gaat over mensenlevens, maak er geen politiek spel van”.

Matrassen

De mars is vanmorgen om 10:00 uur begonnen met een demonstratie bij het Amsterdamse stadhuis. Daar legden de vluchtelingen uit waarom nachtopvang niet “adequaat” is. Vanuit de nachtopvang kunnen vluchtelingen namelijk niet aan hun toekomst werken. Als ze overdag op straat moeten zwerven in de kou, zonder eten, toilet en dagbesteding en met de voortdurende angst om opgepakt te worden, dan hebben ze veel stress en worden ze snel ziek.

Daarna liepen de vluchtelingen in gezelschap van een sambaband naar detentiecentrum Schiphol, waar een solidariteitsprotest werd gehouden voor mensen zonder verblijfsrecht die daar onder zeer zware omstandigheden zitten opgesloten. Veel Wij Zijn Hier-vluchtelingen hebben zelf ook gevangen gezeten, in afwachting van uitzetting. Toen bleek dat ze niet konden worden gedeporteerd, werden ze weer op straat gegooid. Vanavond verblijft de groep in de Joannes de Doperkerk in Hoofddorp, waar een debat plaatsvindt. Morgenochtend begint de mars met een protest bij de IND in Hoofddorp. De vluchtelingen zullen tijdens dit deel van de mars hun matrassen met zich meedragen om zo te laten zien dat de IND hen op straat laat slapen. Daarna gaat de tocht verder naar Leiden, waar in de Vrijplaats aan de Middelstegracht 36 een avondprogramma is georganiseerd met een foto-expositie, muziek en een uitwisseling van verhalen en ervaringen. Donderdag lopen de vluchtelingen door naar Den Haag, met als eindpunt de Tweede Kamer waar op dat moment een algemeen overleg plaatsvindt van de Kamercommissie Veiligheid en Justitie over opvang en terugkeer.

Trucs

De Wij Zijn Hier-vluchtelingen komen uit landen als Somalië, Soedan, Libië, Congo, Eritrea en Ethiopië. Ze zijn gevlucht vanwege gewelddadige conflicten en moeten bij terugkeer vrezen voor vervolging. De groep heeft besloten om hun onmenselijke leefomstandigheden zichtbaar te maken door zichzelf niet meer te verschuilen, maar hun situatie juist onder de aandacht te brengen. Ze houden hun strijd inmiddels al meer dan twee jaar vol.

De vluchtelingen hebben op dit moment geen verblijfsrecht. Sommigen hebben dat eerder wel gehad. Anderen zijn bezig met een nieuwe verblijfsaanvraag. De asielprocedure is zeer gecompliceerd. De bewijslast ligt bij de vluchteling en de IND maakt het hen zo moeilijk mogelijk. Ali legt uit: “Je wordt gevraagd om identiteitspapieren te regelen bij je ambassade, omdat je verhaal anders niet wordt geloofd door de IND. Maar als je dan met die papieren komt, zeggen ze dat het nog steeds niet voldoende is om je identiteit te bevestigen, maar brengen ze je wel naar vreemdelingendetentie om te proberen om je uit te zetten naar je land van herkomst.” Dat soort repressieve trucs van de IND levert voor mensen zonder verblijfsrecht veel stress en ziekte op. De Wij Zijn Hier-groep behoort tot de tienduizenden vluchtelingen die aan de ene kant niet kunnen of willen terugkeren naar hun land van herkomst, en aan de andere kant hier geen verblijfsrecht krijgen en in een ander EU-land geen asiel kunnen aanvragen. Zo vallen ze tussen wal en schip. Om te kunnen ontsnappen aan deze ellende voeren ze al jarenlang actie voor verblijfsrecht en opvang. Want ze zijn hier en ze blijven hier.

Het volledige programma van de mars is op Facebook te vinden.

Harry Westerink