22 december, Leeuwarden: protestbijeenkomst – samen eten op straat

“Dak-, thuis-, en rechteloos zijn: een hongerige mag een brood stelen”, aldus de volxkeuken die het protest organiseert. “De volxkeuken is opgericht vanwege het ontbreken van een Bed, Bad, Brood-regeling voor ongedocumenteerden in Friesland. We worden gesteund door een reeks sympathisanten, en zijn inmiddels gelieerd aan de Vrije Bond Friesland, Doorbraak en BIJ1. Vanwege het deurbeleid van de nachtopvang komen mensen op straat te staan, en daarom hebben we eerder ons best gedaan met een kleinschalige opvang van ongedocumenteerden. Met het samen eten op straat op 22 december willen we ook weer voorzien in de behoeften van daklozen en mensen met een laag inkomen. Met het koken op straat bieden we praktische hulp, ontmoeten we elkaar en blijven we aandacht vragen voor de toegankelijkheid van de nachtopvang voor iedereen. Onze strijd is niet alleen voor en met daklozen, maar ook voor en met mensen die slechts een noodgeval verwijderd zijn van armoede en dakloosheid. Dit is een strijd die dwars door alle kwesties heen gaat: van huisvesting, onderwijs, gezondheidszorg, milieu, systemisch racisme tot seksisme, en nog veel meer”, aldus het persbericht dat de volxkeuken uitbracht.

“We doen aan wederzijdse hulp maar blijven ook overige initiatieven die dak- en thuislozen eten serveren van harte ondersteunen. In oktober 2018 vertelde de woordvoerder van de maatschappelijke nachtopvang Zienn, in reactie op onze eerste straatactie, dat zij hun werkwijze hebben aangepast zodat er meer rust voor de bezoekers komt om ze beter te kunnen begeleiden naar een passende vervolgplek. De bedoeling is dat de nachtopvang een voorziening is van kort verblijf omdat mensen maanden (soms jaren) gebruik maakten van de nachtopvang. De warme maaltijd is nu vervangen door soep, brood en fruit op vier dagen in de week. Koken bij Zienn is geen optie. ‘Daar hebben wij faciliteiten totaal niet voor, wij blijven een noodvoorziening. Anders wordt het een soort hospice en dat willen wij niet. Ik wil het zo sober mogelijk zodat mensen zo snel mogelijk uit hun crisissituatie komen’, aldus de woordvoerder.

Woensdag 22 december
Van 16:00 tot 19:00 uur
Hofplein (nabij het stadhuis)
Leeuwarden

Wij vinden ook dat de nachtopvang een tijdelijke oplossing moet zijn (pdf). Mensen moeten snel een woning krijgen. Maar die zijn er onvoldoende. Huisvesting is wat ons betreft geen randvoorwaarde maar een hoofdzaak om dakloosheid effectief tegen te gaan. Dakloosheid beëindigen is alleen mogelijk als er woningen beschikbaar zijn en mensen de bestaansmiddelen hebben om hun woning te behouden. Er staat veel druk op het leven van mensen. Die wordt veroorzaakt door hoge woonlasten, onvoldoende inkomsten en uitkeringen. Via wederzijdse hulp willen we die druk verminderen. Wij blijven daarom ook voorstander van gratis nachtopvang en een fatsoenlijke maaltijd voor alle mensen in onmiddellijke nood.

Nachtopvang Zienn (heet inmiddels Wender) besteedt geen aandacht aan de huidige woonstrijd en zet zich niet in om thuis- en daklozen te helpen die geen psychische problemen of verslavingen hebben. Wender doet met name aan interventie bij mensen met een zogenoemde complexe psychosociale problematiek. Ook voor deze groep stagneert echter de uitstroom naar zelfstandig wonen omdat er onvoldoende passende woonplekken zijn. In 2018 hebben we een flyer uitgedeeld waar de woordvoerder van Zienn het mee oneens was. ‘Hoe kan je mensen opjagen, weigeren bij de nachtopvang en gebrekkig warme maaltijden verstrekken?’, schreven we. Er is sindsdien niets veranderd. Wij zijn van mening dat iedereen recht heeft op huisvesting en middelen van bestaan. Met de stijgende huurprijzen, flexcontracten en strafkortingen in de bijstand is het moeilijk om uit de schulden te blijven. Wender zegt nu meer passende en trendy betaalbare woonruimte te realiseren (pdf). Als ze daarmee doelen op de plaatsing van zes tiny houses bij de zorgopvang De Marene, dan is dat niet echt een oplossing. De bewoners daarvan hebben geen huurbescherming. Integendeel, in het hulpverleningscircuit gelden er andere regels en niet alleen voor notoire herrieschoppers maar voor allen. Sancties zijn een maand ontzegging van mensen hun verblijf in een 24-uurs voorziening of dat men zich vier keer per week moet melden bij Wenders op straffe van verlies van de uitkering. Dan houdt men nog geen 300 euro in de maand over. De beste manier om dakloosheid aan te pakken, is door het in de eerste plaats te voorkomen.

Waar er voorspelbare routes naar dakloosheid zijn, zoals een schuldenproblematiek, als vluchteling of migrant uitgeprocedeerd raken, het verlaten van een zorgvoorziening of de gevangenis, moeten we er alles aan doen om mensen te helpen een huis te vinden en te behouden. Onder dak- en thuisloze mensen zien we veel jongeren uit een instelling voor jeugdzorg. En mensen die na detentie, een verblijf in de GGZ of maatschappelijke opvang weer terugkeren in de maatschappij en dan geen perspectief op onderdak hebben. Het is onvoorstelbaar dat zij mogen vertrekken zonder dat er een woonplek voor ze is! Neem de landelijk ongeveer 30.000 mensen die jaarlijks uitstromen na detentie: twintig procent van hen staat een maand na vertrek niet op een adres ingeschreven. Een deel van deze groep staat dan weer bij de maatschappelijke opvang voor de deur. Zo pompen we mensen rond in het systeem. ‘Zienn heeft een beleid dat ze waar moeten maken richting de gemeente, namelijk dat er doorstroom is. Ze moeten productiecijfers laten zien en daarvoor zien zij ook wel in dat er een groep is die in het gedrang komt en niet zo gemakkelijk bemiddeld worden kan naar ambulante begeleiding of andere voorzieningen. En net om die groep gaat het. Wij zien vaak over ’t hoofd dat mensen die zichzelf niet kunnen redden wat extra hulp nodig hebben. Als je dan bezuinigt op maaltijden of weigert bij een nachtopvang, dat gaat veel te ver.’

Armoede kent geen grenzen!

Leestip: “Een hongerige mag een brood stelen” (Trouw).“

Eric Krebbers