Socialisme en anti-racisme: bondgenootschap of gelegenheidspartners? (anti-racisme discussie deel 1)
De sociale strijd in Nederland heeft de afgelopen tijd veel mensen op de been gebracht: politiegeweld, Zwarte Piet, de oorlog in Gaza, racisme, islamofobie, extreem-rechts, etc. In de strijd tegen racisme en islamofobie komen oude vraagstukken in nieuwe jasjes naar voren. Dit artikel behandelt de verhouding tussen socialisme en de strijd tegen racisme.(1)
De aanleiding hiervoor is de demonstratie op 20 september in Den Haag tegen racisme. Het initiatief voor deze demonstratie werd genomen door de Internationale Socialisten en autonomen in Den Haag. De oproep (zie kader) voor de demonstratie werd ondersteund door IISR en SlavernijOnline. Die steun werd later ingetrokken naar aanleiding van een incident met Darryl Danchelo, alias Insayno. Darryl was uitgenodigd om te spreken en op te treden met zijn muziek. Toen bleek dat hij van plan was om een lied te brengen waarin een vergelijking werd gemaakt tussen slavernij en de Joodse Holocaust werd hij van de sprekerslijst gehaald.
Racisme en intolerantie nemen al jaren toe in Nederland. Deze zomer gebruikte extreem-rechts een protest van ISIS-sympathisanten om in de Schilderswijk te demonstreren tegen moslims. Wilders roept op de volgende keer mee te lopen, maar haat bestrijd je niet met haat. Nee tegen iedere vorm van racisme: van antisemitisme tot moslimhaat!
Niet alleen extreemrechts maakt zich schuldig aan racisme. Dit kabinet gebruikt zondebokpolitiek om de aandacht af te leiden van de bezuinigingen en werkloosheid. Antilliaanse-Nederlanders moeten apart geregistreerd worden, de politie doet aan etnisch profileren en vluchtelingen worden gevangen gezet of eindigen op straat. Nog steeds wordt er op vijf december feest gevierd met een racistische karikatuur van zwarte mensen. Wij laten ons niet tegen elkaar uitspelen en nemen stelling tegen deze politiek van angst en uitsluiting. Het kan anders, het moet anders! Comité Samen tegen racisme |
Hij schrijft hierover op Facebook:
De andere bijdragen aan dit debat vind je hier.
Daarnaast refereert het artikel “Naar een intersectioneler Zwart activisme” van Hodan Warsame en Ramona Sno ook deels naar dit debat. Meedoen aan deze discussie over de ideeën en de toekomst van de anti-racismebeweging? Een korte reactie kun je hieronder plaatsen. Een langere bijdrage kun je aan de redactie mailen, zodat we die kunnen plaatsen als zelfstandig artikel. |
“Ik wil graag een ieder oproepen om NIET naar deze demonstratie te gaan. De afrofobische organisatie support NIET het leed dat de zwarte gemeenschap is aangedaan en verdedigt opnieuw ten koste van de zwarte gemeenschap de witte suprematie.
Er is al eerder geprobeerd om antisemitisme te koppelen aan de islam om op deze manier moslims te criminaliseren. Nu is mijn showcase gecanceld op basis van mijn holocaust/slavernij vergelijking in de track “Zwarte Bladzijde”, terwijl deze vergelijking rechtvaardig is gemaakt om taboes te doorbreken en afrofobie bespreekbaar te maken.
De organisatie heeft last minute besloten om mij niet te laten spreken en mijn optreden te cancelen. Hiermee wordt dus opnieuw bewezen dat het leed van de zwarte gemeenschap, minder waard is dan al het andere leed en daarom wil ik iedereen vragen vanuit de zwarte gemeenschap om deze white supremacy organisatie NIET te steunen en NIET te gaan naar deze demonstratie.”
Naar aanleiding hiervan heb ik contact opgenomen met Ewout van den Berg van de Internationale Socialisten (IS) die ons (IISR en SlavernijOnline) had gevraagd om de oproep te ondertekenen. Ik vertelde hem dat Darryl deel is van een breed netwerk van zwarte organisaties en individuen en zijn geluid ook gehoord moest worden. Hij vertelt het verhaal over de Holocaust op een artistieke manier, maar het is hetzelfde verhaal dat wij brengen in onze cursussen “Decolonizing The Mind”. Van den Berg was niet gevoelig voor dit argument en bleef bij het besluit om Darryl uit te sluiten van de sprekerslijst met de consequentie dat we genoodzaakt waren om ons terug te trekken. Dat lieten we via Facebook en emails weten aan ons netwerk.
De issues
De issues in deze kwestie zijn breder dan het wel of niet spreken van Darryl op een demonstratie. Ik zal dieper ingaan op de issues, met name:
- 1. De analyse van de Holocaust.
- 2. Hoe om te gaan met de vrijheid van meningsuiting.
- 3. De doelen van de strijd tegen racisme.
- 4. De theorievorming over sociale bevrijding.
1. De analyse van de Joodse Holocaust
Darryl maakt in zijn lied “Zwarte Bladzijde” (zie kader en vooral het rode gedeelte) een vergelijking tussen de Holocaust en slavernij. De kern van zijn verhaal is:
- De Holocaust is niet de ergste misdaad tegen de menselijkheid. De slavernij was een veel grotere misdaad tegen de menselijkheid. De behandeling van de slachtoffers tijdens slavernij was veel erger dan de behandeling in de concentratiekampen.
- De Holocaust wordt gebruikt als een cover-up om andere misdaden te verzwijgen.
Ik zal aantonen dat Darryl op alle twee punten gelijk heeft.
Insayno – Zwarte Bladzijde (Lyrics)
Nowadays leven Antillianen met trots Zo word je voorgelogen op de scholen M’n voorouders werden op schepen verhandeld, De zwarte bevolking werd verkocht als slaaf voor plantages Door de slaven kon Nederland z’n money maken Ik zie je denken gast dit kan je niet doen Mensen vergassen, snap ik, dat is ook zielig Je voorouders waren slavendrijvers, Dacht je dat Barclay Bank of het Vaticaan had bestaan De koning van Spanje heb je altijd geëerd? En de koningin weet hoe we ons brood verdienden Discrimineren doe je in stilte. Alsjeblieft een onschuldig kinderfeestje En zo niet dan is je visie echt klein Niet dat ik jullie haat maar leg uit Maar het is leuk voor de kids dus moet het gewoon blijven De government heeft onze brein opgeleid Hopeloos en triest als je met pistolen schiet Jij dacht dat je bevrijd was en leeft in een vrij land Monetaire systemen zijn een dekmantel, Van deze game door al je money en fame Hatsiekadee, vat je m’n statements of je lach maar mee? — In de tuin van je geest. |
De Holocaust is niet de ergste misdaad tegen de menselijkheid, maar staat op de vijfde plaats
In de Nederlandse schoolboeken en in het bewustzijn van veel Nederlanders (en witte mensen in het westen) staat de Holocaust gegrift als de ergste misdaad tegen de menselijkheid. Maar welke criteria worden gebruikt om de Holocaust als zodanig te presenteren? Er worden geen wetenschappelijke criteria gebruikt. Het gaat doodeenvoudig om politieke macht om een eenzijdig verhaal door te drukken. Dat is gebeurd op drie manieren:
- 1. De eerste manier is het opzetten van een hele infrastructuur om het verhaal van de Joodse Holocaust te presenteren als de ergste misdaad tegen de menselijkheid en Hitler als de grootste misdadiger in de wereldgeschiedenis: onderwijs, media, cultuur, nationale herdenkingen, etc. Frantz Fanon en Aimé Cesaire hebben net als andere dekoloniale schrijvers erop gewezen dat de misdaden van Hitler verbleekten bij de misdaden van de Europese kolonisatoren. Die misdaden zijn uitgebreid gedocumenteerd in geschiedenisboeken van dekoloniale intellectuelen, maar worden nog steeds bewust weggehouden uit de westerse educatieve en culturele infrastructuur. Zo worden de Joodse Holocaust en Hitler naar voren geschoven als de ergste misdaad en misdadiger in de wereldgeschiedenis. Zie bijgaand kader voor een overzicht van de vijf grootste misdaden tegen de menselijkheid.
- 2. De tweede manier is het invoeren van een taboe op de vergelijking van de Joodse Holocaust met andere misdaden tegen de menselijkheid. Wie zich waagt aan het ter discussie stellen van de Joodse Holocaust als de ergste misdaad tegen de menselijkheid wordt al gauw beschuldigd van het ontkennen van de Holocaust. De vergelijking met de Joodse holocaust wordt voorzien van labels als “onsmakelijk”, “onhandig”, “niet ethisch”, kortom als iets dat niet hoort. Sterker nog, die labels geven een oordeel over die andere misdaden tegen de menselijkheid alsof ze weinig voorstellen in vergelijking met de Joodse Holocaust en het daarom ongepast is. Maar dat oordeel is niet gebaseerd op wetenschappelijke feiten, maar op politieke macht.
- 3. De derde manier is het doodzwijgen of bagatelliseren van de andere misdaden tegen de menselijkheid. Weinig mensen hebben gehoord over de Victoriaanse Holocaust. In de Nederlandse geschiedenisboeken wordt slavernij afgedaan met korte beschrijvingen die niets laten zien van de ware aard van het systeem. Onlangs heeft een Nederlandse tv-serie complete leugens verkondigd over slavernij met behulp van professoren als Gert Oostindie, Alex van Stipriaan, Pieter Emmer en Henk den Heijer. Download hier de kritiek op deze serie.
De criteria voor de rangschikking van de misdaden tegen de menselijkheid zijn:
Nummer 1: De Zwarte Holocaust – de transatlantische slavernij Nummer 2: De Rode Holocaust – de genocide op de inheemsen van America Nummer 3: De Victoriaanse Holocaust – de hongersnoden in India en China door het beleid van Westerse kolonisatoren Nummer 4: De Congolese Holocaust – de rubbermoorden van de Belgische kolonisator Nummer 5: De Joodse Holocaust in vernietigingskampen door de nazi’s |
De Holocaust als een cover-up voor andere misdaden
Het tweede punt van Darryl kan worden onderbouwd met feiten. Hierboven hebben we al aangegeven hoe een taboe is ingesteld op de vergelijking van de Holocaust met andere misdaden tegen de menselijkheid. Dat taboe is de cover-up. Als de vergelijking wel wordt geaccepteerd, dan is er geen sprake van een cover-up.
Een andere manier waarop de Joodse Holocaust gebruikt wordt als een cover-up voor een misdaad is de roof van Palestijns land en de onderdrukking van het Palestijnse volk. Decennialang hebben zionisten gepleit voor een Joodse staat die gevestigd moest worden op Palestijns land dat bezet moest worden. Hatem Bazian, die in november een boek uitbrengt in de serie “Decolonizing The Mind”, beschrijft hoe Theodore Herzl, de grondlegger van het zionisme, in 1902 een brief schrijft aan de Britse minister van koloniën, Cecil Rhodes, waarin hij diens hulp vraagt voor het bezettingsplan. Hij schrijft: “You are being invited to help make history. It doesn’t involve Africa, but a piece of Asia Minor; not Englishmen but Jews… How, then, do I happen to turn to you since this is an out-of-the-way matter for you? How indeed? Because it is something colonial.”
In 1902 was er geen draagvlak voor het idee. Zonder de Joodse Holocaust was de misdaad van de roof van Palestijns land en de vestiging van de Joodse apartheidsstaat niet mogelijk geweest. De roof, bezetting en apartheid worden steeds gepresenteerd als een compensatie voor de Holocaust. Zo is de Holocaust een cover-up geworden voor andere misdaden die in naam van het voorkomen van een nieuwe Joodse Holocaust worden gepleegd.
2. Hoe om te gaan met de vrijheid van meningsuiting?
Hier is een groot verschil tussen ons en de socialisten (en andere progressieve mensen in de anti-racisme beweging). Het beginsel van de vrijheid van meningsuiting houdt in onze optiek in dat iedereen het recht heeft om zijn of haar mening te uiting, ongeacht de inhoud van die mening. Anderen vinden dat de vrijheid van meningsuiting afhankelijk is van de inhoud van de mening. Je hebt de vrijheid om de mening te verkondigen die ik deel. Je hebt niet het recht om een afwijkende mening te uiten. Een afwijkende mening die je tegenstaat, mag je verbieden. In onze visie geldt de regel: you have the right to be wrong. Waarom? Om twee redenen.
Ten eerste, we zijn niet bang voor discussie en debat omdat we geloven dat argumenten, feiten en logica leidend zijn in meningsvorming. Als we overtuigd zijn van ons gelijk, dan hebben we die overtuiging op basis van argumenten, feiten en logica. Daarom hoeven we niet bang te zijn voor discussie.
Ten tweede, als blijkt dat een ander betere argumenten, feiten en logica heeft, dan is het in ons voordeel om onze mening te wijzigen. Ons streven is de waarheid te kennen en niet om een religie te prediken.
Daarom waren we tegen het verbod van linkse partijen als de SP tegen Abou Jahjah en Appa tijdens de demonstraties tegen de oorlog in Gaza in Amsterdam. Daarom waren we tegen de pogingen van de politie om te verhinderen dat de sprekers hun solidariteit uiten met de Palestijnse verzetsbeweging Hamas. Daarom waren we tegen het verbod om Darryl te laten spreken op de anti-racisme demonstratie in Den Haag.
3. De doelen van de strijd tegen racisme
Er is een strategisch verschil tussen de socialisten en de dekoloniale beweging (waartoe wij behoren) binnen de anti-racisme strijd. De socialisten leggen de nadruk op waar ze tegen zijn: ze zijn tegen racisme. De dekolonialen leggen de nadruk op waar ze voor zijn. We hebben een drietal speerpunten waar we voor zijn:
- 1. Werkgelegenheid: we pleiten onomwonden voor positieve actie (in Amerika affirmative action). Het invoeren van quota-regelingen in de arbeidsmarkt. Een bepaald percentage van de banen moet gereserveerd worden voor migrantengroepen die niet aan de bak komen vanwege discriminatie. De socialisten hebben hier problemen mee omdat witte arbeiders geen voorstander hiervan zijn.
- 2. Onderwijs: er moet een onderwijshervorming komen, te beginnen met de universiteiten en hogescholen. De universiteiten zijn de centra voor kennisproductie. De instelling van ethnic studies departments moet het begin vormen van meervoudige perspectieven op de wetenschap. Vanuit die alternatieve kennis zal de dekoloniale kritiek op de dominante kennisproductie moeten worden georganiseerd en alternatieve kennis worden geproduceerd die een vertaling moet krijgen in de rest van het onderwijs, media en cultuur. Vooruitlopend hierop moet de migrantengemeenschap eigen dekoloniale kennis produceren over de belangrijkste onderwerpen in de maatschappelijke discussie en kritiek formuleren op de dominante eurocentrische visies. De socialisten hebben hier problemen mee, omdat ze gaan voor een klassebenadering in plaats van een dekoloniale benadering van de wetenschap.
- 3. Cultuurbeleid. Migranten hebben recht op eigen culturele instituties. Er moeten quota-regelingen worden ingevoerd waarbij een bepaald percentage van de subsidies voor culturele instituties worden gereserveerd voor migranten. We betalen belasting, maar zien een onevenredig groot deel naar witte instituties gaan. De socialisten hebben problemen hiermee, omdat de witte arbeidersklasse dit soort regelingen niet ziet zitten.
De oplossingen zijn een antwoord op institutioneel racisme. De socialisten zien klassenverhoudingen en niet institutioneel racisme als het probleem.
4. De theorievorming over sociale bevrijding
De bovengenoemde verschillen tussen socialisten en de dekoloniale stroming gaan terug op grote theoretische verschillen. De theorievorming over sociale bevrijding kent grofweg drie stromingen:
- 1. De marxistische klasse-analyse waar de socialisten hun strategie op baseren. Simpel gezegd zien ze de klassenstrijd als de basis voor sociale strijd en de socialistische samenleving als oplossing. De marxistische analyse is geworteld in de Europese witte Verlichting en gebruikt eurocentrische concepten in haar analyse.
- 2. De dekoloniale analyse ziet kolonialisme and haar erfenis als het centrale probleem in de sociale strijd. De erfenis van kolonialisme is levensgroot aanwezig in geografische, economische, sociale, politieke en culturele verhoudingen. De oplossing zit in de dekolonisatie van deze verhoudingen.
- 3. De bevrijdingstheologie. In verschillende godsdiensten komen stromingen op die sociale bevrijding definiëren in theologische termen. De analyse is gebaseerd op hoe vanuit een bepaalde religieuze visie aangekeken wordt tegen onrecht. Het nastreven van religieuze waarden, normen en leefregels is een manier om sociale bevrijding te bereiken.
Internationaal zijn er veel discussies en analyses vanuit de verschillende stromingen over sociale strijd en bevrijding. Die discussies moeten we ook in Nederland voeren. Ze moeten verder gaan dan discussies over organisatie van een demonstratie of over strategie en tactiek. Ze zouden ook moeten gaan over de theoretische visies die aan de basis liggen van deze verschillen. IISR organiseert cursussen “Decolonizing The Mind” waarin deze onderwerpen behandeld worden. Wie belangstelling heeft voor deze cursussen kan zich aanmelden voor de nieuwsbrief van IISR waarin de cursussen worden aangekondigd: www.iisr.nl.
Sandew Hira
(International Institute for Scientific Research)
Deze tekst verscheen eerder op de site van het IISR.
Noot
1. Dank aan Kenneth Donau, hoofdredacteur van SlavernijOnline, en Darryl Danchelo voor hun kritisch commentaar.