Start van The University of Colour in Amsterdam

Gloria Wekker, van wie binnenkort een nieuw boek te verwachten is met White Innocence als onderwerp, heeft zich vooral beziggehouden met die vraag hoe het komt dat wit zich zo – ze zegt onschuldig – ik zou zeggen onnozel – blijft opstellen als het gaat over het eigen verleden en de consequenties ervan nu. Het dominante witte zelfbewustzijn wordt nog steeds getekend door de missionarische ideologie van de zwarten die beschaving bijgebracht moeten worden, vanuit de zekerheid dat “onze” cultuur het eindpunt is van de ontwikkeling van de beschaving, terwijl ‘zij” nog niet zo ver zijn. Zo wordt het feit dat zwarte (en migranten en vluchtelingen) studenten nog niet zo ver zijn als de witte vooral aan henzelf geweten – ze hebben kennelijk een gebrek aan intellectuele capaciteit, of hebben een taalachterstand, of zijn minder gemotiveerd. Het kan nooit aan het systeem zelf liggen, aan de uitsluitingsmechanismen die ook gelden voor mensen uit “lagere” sociale lagen of, hoewel daar al meer in is bereikt, voor (witte) vrouwen. Het kan er zeker niet aan liggen dat gekleurde studenten stelselmatig worden ondergewaardeerd en te laag ingeschat. Dat elke inbreng die “anders” is automatisch ook als “minder” wordt beoordeeld. Gloria Wekker heeft zelf de voorbeelden hoe het is als witte mensen zich niet voor kunnen stellen dat een zwarte vrouw een professor is – maar eerder denken dat je komt voor de catering of om schoon te maken. Zo is het kenmerkend dat al die niet-dominante groepen in de diverse disciplines wel object zijn van studie, maar dat witheid geen onderwerp is. Wit is geen kleur, wit is gewoon en vanzelfsprekend, het probleem dat zijn altijd de anderen. We studeren af op vreemde volken, op de problemen van de migratie, op Marokkanen op de arbeidsmarkt, op gender (dat meestal “vrouwen” betekent) maar de dominante groep is geen studieobject. We onderzoeken niet wat het betekent om wit te zijn, compleet met de witte privileges. Daarbovenop is de universiteit nog steeds niet toe aan een “inclusieve” manier van denken, aan “intersectionaliteit”, waarin juist de combinaties en wisselwerking tussen klasse, kleur, gender en seksualiteiten kan worden onderzocht. En zo blijft de overheersende groep binnen de universiteit wit en man, en blijft de universiteit zelf monocultureel, mono-etnisch en monogender.

Anja Meulenbelt in Start van The University of Colour in Amsterdam (Weblog Anja Meulenbelt)

De lezing van Gloria Wekker in hier integraal te beluisteren.