Nederland electoraal bolwerk rechts Turkije

Geplaatst op door

De linkse partij HDP kreeg hier slechts 10,8 procent van de stemmen en in het Verenigd Koninkrijk maar liefst 59 procent.
De linkse partij HDP kreeg hier slechts 10,8 procent van de stemmen en in het Verenigd Koninkrijk maar liefst 59 procent.
De uitslagen van de parlementsverkiezingen in Turkije op 7 juni 2015 laten vanuit het perspectief van links twee positieve feiten zien: de autoritaire, conservatief-islamitische Partij voor Rechtvaardigheid en Ontwikkeling (AKP) van autocraat Erdoğan heeft haar absolute meerderheid verloren en de Volkspartij voor Democratie (HDP) – een alliantie van linksen, Koerden en andere minderheden – heeft met een enorme winst de kiesdrempel van maar liefst tien procent ruimschoots overtroffen. Voor het eerst konden ook Turkse staatsburgers in het buitenland hun stem uitbrengen voor het parlement. De Nederlandse uitslagen laten, tegen het algemene beeld in, een zorgwekkende dominantie van rechts zien.

In de Europese landen met de meeste inwoners uit Turkije – Duitsland, Frankrijk, Nederland, België, Oostenrijk en het Verenigd Koninkrijk – varieerde de opkomst tussen de 29 en 37 procent. In Nederland kwam 31,5 procent van de Turkse stemgerechtigden opdagen bij de stembus. Reden tot juichen over de Nederlandse uitslagen is er niet. De AKP is nergens op de aardbol zo populair onder de Turkse kiezers als in Nederland: 64,3 procent van hen stemde op de partij van president Erdoğan. In Turkije zelf kon de AKP op ‘slechts’ 40,9 procent van de stemmen rekenen. Overigens scoorde de partij ook hoog in Oostenrijk (64,2 procent) en België (62,9 procent). In Duitsland (53,6 procent) en Frankrijk (50,7 procent) kon de AKP eveneens op flinke steun rekenen, zij het dat deze niet zo fors is als in Nederland, België en Oostenrijk. In het Verenigd Koninkrijk kan de AKP een marginale partij worden genoemd: slechts 14,5 procent van de Britten afkomstig uit Turkije stemde op de conservatieve moslims.

Maar niet alleen wat betreft de AKP heeft Nederland sinds 7 juni 2015 een bijzondere reputatie. Ook de fascistische Partij van de Nationalistische Beweging (MHP) haalde in Nederland het beste resultaat buiten Turkije: 10,3 procent. In Duitsland lag dit percentage op 9,7 procent, in België 9,1 procent, in Oostenrijk op 7,8 procent, in Frankrijk op 7 procent en in het Verenigd Koninkrijk op 3,1 procent. De MHP doet het in Turkije overigens beter dan in Europese landen: daar bemachtigden de fascisten 16,3 procent van de stemmen. De rechtse politieke partijen, dus AKP en MHP, behaalden in Nederland samen maar liefst 75 procent van de stemmen, in België 72 procent, in Oostenrijk 72 procent, in Duitsland 63 procent, in Frankrijk 58 procent en in het Verenigd Koninkrijk slechts 18 procent. In Turkije zelf behaalden beide partijen 57 procent van de stemmen.

De linkse HDP boekte in bovengenoemde zes West-Europese landen het slechtste resultaat in Nederland: 10,8 procent, tegenover 13,1 procent in Turkije. In het Verenigd Koninkrijk lag dit percentage op 59 procent, in Frankrijk op 30 procent, in Duitsland op 17,5 procent, in Oostenrijk en België op respectievelijk 14,3 en 13,5 procent.

De slotsom kan alleen zijn dat Nederland in electoraal opzicht een bastion is van rechtse Turkse politieke partijen. Driekwart van de Nederlandse stemmers heeft islamitisch-rechts en extreem-rechts gestemd. Logischerwijs is het linkse kiezersdeel hier het kleinst. Dit roept allerlei vragen op, waar niet direct antwoorden op zijn te vinden. Speelt in Nederland (overigens net als in België en Oostenrijk) mee dat “autochtoon” extreem-rechts een behoorlijke politieke factor is, die kiezers uit Turkije in de islamitische en chauvinistische hoek duwt? Wijkt de bevolkingssamenstelling van de populatie uit Turkije in Nederland significant af van pak ‘m beet het Verenigd Koninkrijk? Of is Turks rechts beter georganiseerd in Nederland ten opzichte van andere West-Europese landen? Een andere interessante vraag is hoe het kan dat Nederlanders uit Turkije bij Nederlandse verkiezingen traditioneel vrij massaal op de PvdA (en steeds meer op D66 en de SP) stemmen, maar in de Turkse politieke arena rechts prefereren boven links. Politieke waarden en uitgangspunten van links en rechts zijn immers behoorlijk universeel.

Mehmet Kirmaci