Sterke actie tegen verplichte keukentafelgesprekken voor uitkeringsgerechtigden

Tanja Willems hield een speech bij de actie. Lees de tekst of bekijk de video hieronder.
Tanja Willems hield een speech bij de actie. Lees de tekst of bekijk de video hieronder.
Ruim dertig mensen, de meesten baanloos en uitkeringsgerechtigd, deden op maandag 29 juni in Groningen mee aan de bijeenkomst “Baas aan eigen keukentafel”. Die werd georganiseerd door het actiecomité DwangArbeid Nee Groningen (DANG), waar ook Doorbraak aan deelneemt. Net als de twee voorgaande bijeenkomsten van DANG, “Participatiewet? Onze tegenprestatie is verzet!” en “Bijstandsgerechtigden: individuele straf en collectief verzet”, was ook deze weer een inspirerend succes. Centraal stonden deze keer de “keukentafelgesprekken” en het maken van een zwartboek als strijdmiddel tegen het bijstandsregime. Er werd afgesloten met een actie tegen die gesprekken bij het gemeentehuis op het Waagplein.

Spandoeken aan het gemeentehuis.
Spandoeken aan het gemeentehuis.

Op de bijeenkomst duidden en fileerden Hans Alderkamp, Ron van Asperen en Gijsbert Vonk, samen met de andere aanwezigen, vanuit verschillende juridische en praktijk-invalshoeken de keukentafelgesprekken die worden ingezet tegen uitkeringsgerechtigden in Groningen. Na een verfrissend gekruide lunch werd er meteen een enthousiaste start gemaakt met een concept voor het zwartboek.

Gepolitiseerde lunch verzorgd door popup T eetThuis.
Gepolitiseerde lunch verzorgd door popup T eetThuis.

Na de bijeenkomst togen zo’n twintig actievoerders met een eigen keukentafel naar het gemeentehuis aan een zonovergoten Waagplein. De actiepraatjes en flyers werden daar aandachtig gehoord en ontvangen – of ook wel wuft genegeerd en weggewuifd – door terraszitters en passanten. Ondanks de uitnodigend gedekte keukentafel werd er vanuit het gemeentehuis niets vernomen. Politici en ambtenaren gaan, ook in Groningen, niet in gesprek met actievoerende baanlozen. Een voorbijganger stond – bijna onopgemerkt – stil bij het actiepraatje (zie ook video en tekst hieronder) van Tanja Willems, en dat leidde tot deze fijne miniatuur:

The sea, the season, the tide

Opeens stond hij naast mij, of misschien stond ik opeens naast hem.
Een kleine man, niet veel kleiner dan ik.
Zoveel verzorgder dan ik. Piekfijn, tot in de puntjes.
Veel verder dan mijn verzorging ooit zal zijn.
Als aan de grond genageld, als door de bliksem getroffen stond hij daar.
– Terwijl Tanja haar statement maakte –
“Zij vertelt alles waar ik mee te maken heb!
Een goede opleiding, de crisis en nu geen werk…
Ik moest tekenen voor 3 jaar vrijwillig, eigenlijk dwang …”
Ik gaf hem de flyer, wees op de DwangArbeid Nee Groningen-site,
vertelde over onze inloopspreekuren.
Ik wees op onze jurist ter plekke,
die evenals hij een beetje buitengaats,
langzaamaan weer met het tij vertrok vanuit gedoe en gewoel.
Koudwatervrees belette.
Even.

Corrie Hogenboom

DANG

De integrale tekst van de toespraak

Hoi. Ik ben Tanja, ik heb een uitkering en ben actief bij Doorbraak en DwangArbeid Nee Groningen en vandaag voeren we actie.

De gemeente wil alle bijstandsgerechtigde baanloze mensen een zogenaamd “keukentafelgesprek” aanbieden. Dat gesprek wordt in een verleidelijk jasje gestoken. De controleurs willen ons verlokken tot een vrijwillig keukentafelgesprek bij ons thuis.

De Sociale Dienst wil ons “leren kennen”, want ze zeggen dat ze niet weten wie wij zijn. En dat ze ons ineens heel erg willen vertrouwen. En hun gesprek is er zogenaamd om onze talenten te ontdekken. En om onze wensen en dromen te mogen vertellen. Dat klinkt misschien mooi, maar dat is het niet!

Het keukentafelgesprek is een manier om uitkeringsgerechtigde mensen eens goed onder de loep te nemen. Noem het een “talentscan” of bedenk een andere “frivole term”, het is wat het is: een vernederende en intimiderende screening.

Uitkeringsgerechtigde Stadjers worden in de screening beoordeeld op nuttigheid en inzetbaarheid. Want wij moeten onze rechtmatige uitkeringen niet langer als een recht zien, maar als een gunst. En als dank-je-wel voor die gunst moeten we ons wederkerig inzetten. Daar bedoel ik mee dat we onszelf dwangarbeid moeten opleggen.

Wij moeten onbetaalde arbeid verrichten of verplicht zogenaamd “vrijwilligerswerk” gaan doen. Dit zonder enige arbeidsrechten, maar wel met plichten, en als we dat weigeren dan volgen er financiële sancties. Een uitkering wordt langdurig gekort en ze kunnen zelfs onze uitkering helemaal stopzetten. Dat is disciplinering en het is snoeiharde intimidatie.

Als we niet nuttig of inzetbaar zijn, dan worden we net zo hard gedisciplineerd: door voortdurende dreiging met sancties, kortingen, boetes, controle, reïntegratiecarrousels, enzovoorts.

Actievoerster in gesprek met geïnteresseerde voorbijganger.
Actievoerster in gesprek met geïnteresseerde voorbijganger.

Wethouder Gijsbertsen heeft toegezegd dat de keukentafelgesprekken “mogen” worden geweigerd. Dat wil zeggen: de screening hoeft niet perse thuis te gebeuren. Hoera, geen intimiderende controleurs met vergrootglazen in onze huizen!

Maar, dan gaan ze wel kijken waarom je dat niet wil. En of er misschien iets eigenaardigs met je aan de hand is. Als je een keukentafelgesprek weigert, word je dus extra onder de loep genomen. Dat is idioot! Waar is dat zogenaamde vertrouwen ineens gebleven? Als we dat gesprek niet thuis willen voeren, dan is dat zo. Daar hoeven we geen verantwoording over af te leggen!

De gesprekken gaan hoe dan ook plaatsvinden. En dat willen wij niet. Wij willen wel praten, maar niet over ons. Niet over onze nuttigheid en inzetbaarheid. Niet over onze talenten. Niet over onze wensen en dromen.

Wij willen praten over het beleid van de gemeente! Over de monsterlijke Participatiewet en over dwangarbeid. Over de controle, de sancties en de intimidatie. En wij willen onze eisen op de gemeentetafel leggen. Want die hebben we!

Stop de keukentafelgesprekken!
Stop de gesprekken!
Stop de intimidatie!
Stop het controle-apparaat!
Stop verplicht vrijwilligerswerk!
Stop dwangarbeid!
Stop de sancties en boetes!
Stop de disciplinering!
Stop de armoede, verhoog de uitkeringen!


En ter afronding een verslagje van de actie van RTV OOG