Geest van Gezi leeft nog: “sloebers” in verzet tegen “Groene Weg” in Zwarte Zee-gebied

“Het zijn een paar ‘çapulcu’s’”, zei een gouverneur onlangs over verzet van de bevolking van het Zwarte Zee-gebied in Turkije. Tijdens de Gezi-protesten in 2013 werden de honderdduizenden activisten ook “een paar ‘çapulcu’s’” genoemd door de premier en leider van de AK-partij Recep Erdogan. Die term, die “sloeber” betekent, werd meteen als geuzennaam overgenomen door de actievoerders. Wat toen begon als protest tegen de vernietiging van het Gezi-park in Istanboel, groeide snel uit tot een brede beweging waarin de strijd voor milieubehoud een belangrijke rol speelde met onder meer protest tegen de Yavuz Sultan Selim-brug in Istanboel, protest tegen een achtbaansweg door de bossen bij een universiteit in Ankara, enzovoorts.

De dorpelingen van het Zwarte Zee-gebied worden nu eveneens “çapulcu” genoemd, omdat ze in verzet zijn gekomen tegen de bouw van een 2.600 kilometer lange weg die de hooglanden van acht provincies aan elkaar moet gaan verbinden. De lokale bevolking zegt dat de bouw van de weg zal zorgen voor de vernietiging van hun natuur, ook al noemt de regering het hele project “Groene Weg”.

Rabiye Bekar (63) is met de naam Havva Ana (Moeder Eva) hét symbool geworden van de strijd tegen het project. Ze ging met haar stok op de route zitten waar de bulldozers langs moesten en reageerde op de gouverneur die de dorpelingen “çapulcular” noemde en hen dreigde met juridische stappen met: “Hoezo rechtbank? Zijn jullie helemaal gek geworden? Wat is een rechtbank? Wij zijn de rechtbank! Wat is een staat? Er is geen sprake van een staat, er is sprake van een volk. Wie is de staat? De staat is dankzij ons een staat. De wegen van de hooglanden zullen niet worden verbonden met elkaar. Elk hoogland heeft een weg. De hooglanden zullen niet verbonden worden met elkaar via een ‘groene weg’. Dat willen we niet! De gouverneur noemt ons ‘een paar çapulcu’s’. Maar als wij çapulcu zijn, wat ben jij dan? Jij zit op je stoel. Wij zijn gekneed van het deeg van dit gebied. Wij leven hier sinds onze kindertijd. Pak je machines en ga weg!”

De strijd tegen de “Groene Weg”, tegen de vernietiging van de natuur door het bedrijf Cengiz İnşaat, die de dorpelingen uit Çamlıhemşin voeren, heeft de rechtbank van provincie Rize doen besluiten het kappen van bomen voor het project tijdelijk te stoppen.

AK-partij

Deniz Demirci van de initiatiefgroep Fırtına, vernoemd naar de Fırtına-vallei in het gebied, zei op 13 juli in de Turkse krant Birgün: “De Fırtına-vallei is het grootste beschermgebied van Turkije en een nationaal park, het is een van de weinige plekken op aarde die ongerept is. De bouw van een 2.600 kilometer lange weg, die bedoeld is voor toeristen, is een bedreiging voor de vallei. Hoewel de naam van dit megaproject ‘Groene Weg’ is, weten we dat het in de kern ‘zwart’ is. We weten dat dit project een ramp zal zijn voor de vallei. We weten dat er geen behoefte is aan deze weg. In de Fırtına-vallei (Fırtına vadisi) heeft elk hoogland een eigen weg, en er is geen behoefte aan een nieuwe. We zijn tegen de bouw van een nieuwe weg, omdat die zal zorgen voor een toename van het verkeer en het kapot maken van het ecosysteem. Er kan geen sprake zijn van een tweebaansweg in de bergen, in het nationale park, in een beschermd gebied, op drieduizend meter hoogte. Nog meer wegen, nog meer verbindingen en verbredingen van wegen, zal zorgen voor onherstelbare schade in de vallei. We willen in ons leefgebied geen toeristen zien die op een dag vijf hooglanden gaan bezoeken en vuile barbecuetroep gaan achterlaten. We willen absoluut geen hotels zien die de graslanden hebben veroverd.“ Bij het project gaan ook veertig toeristische centra gebouwd worden. Van wie zullen die zijn? Aan wie wordt de grond verkocht? Wie heeft het verkocht?

Al dertien jaar zijn we er getuige van hoe onder het AKP-regime vele onwettige en illegale praktijken plaatsvinden. Zelfs het paleis dat AKP-leider Recep Erdogan voor zichzelf heeft laten bouwen, is illegaal. Het plunderingsregime van zijn partij vernietigt bossen, landbouwgebieden, olijfgaarden en baaien. Alle hoeken van het land zijn zonder enige wettelijke toestemming, op een illegale manier, veranderd door de aanvallen en plunderingen van aan de ene kant de grote internationale bedrijven en aan de andere kant Turkse bedrijven die nauwe banden hebben met de partij.

Erdogan komt overigens zelf uit het Zwarte Zee-gebied. Onder zijn regime, vanaf 2002, is onder het mom van “we brengen er service (hizmet)” de natuur van het oosten van het Zwarte Zee-gebied onderworpen aan plunderingen. Eerst is het gebied onder de naam “Kustweg” cadeau gegeven aan aannemersbedrijven. Vervolgens zijn de grote en kleine beken van het oostelijke Zwarte Zee-gebied vernietigd. De bouw van Hydro Elektrische Centrales (HES) hebben zowel het groen van de bergen, als het leven, het bloed, de vogels en vissen van de beekjes vermoord. Toen de beekjes in buizen werden gestopt, raakten de migrerende vogels hun route kwijt. Blijkbaar waren deze plunderingen onvoldoende en zijn nu de hooglanden van het Zwarte Zee-gebied aan de beurt.

Ali