Amsterdamse flexnomaden in actie tegen dreigende huisuitzettingen

Gisteren hielden tijdelijke huurders uit de Amsterdamse Kolenkitbuurt en de Bond Precaire Woonvormen (BPW) bij woningcorporatie Rochdale een solidariteitsactie tegen de dreigende huisuitzetting van Khadija en haar tienjarige dochter Yasmine. De flexhuurders hebben zich verenigd in de bewonersgroep De Kolenkit en strijden tegen de voortgaande afbraak van huurdersrechten. Als belangenorganisatie van en voor flexhuurders ondersteunt de BPW die strijd. “Rijke mensen erin, arme mensen eruit. Dat moet stoppen!”

Khadija en Yasmine zijn de eersten van een groep van ruim honderd tijdelijke huurders die dakloos dreigen te worden gemaakt omdat hun woningen worden gerenoveerd voor verkoop in het project Koel Kit. “De Kolenkitbuurt in Amsterdam verandert. Door gestuurde gentrificatie en een ingrijpende stadsvernieuwingspolitiek kegelt het aandeel sociale woningbouw naar beneden. De bevolkingssamenstelling wordt drastisch gewijzigd”, aldus de BPW in een achtergrondartikel.

Bestaansonzekerheid

“Al ruim 10 jaar vindt er in de Kolenkitbuurt een sluimerend proces van gentrificatie en verhuispolitiek plaats om de bevolkingssamenstelling te wijzigen en meer welvarende bevolkingsgroepen aan te trekken. Tijdelijke verhuur fungeert in dit traject als smeerolie van de veryupping. De tijdelijke huurders zetten sociale projecten op, organiseren buurtinitiatieven en investeren tijd en energie in de leefbaarheid van de wijk. Maar na de bewezen diensten worden zij zonder pardon op straat gezet. Het aandeel sociale huur wordt teruggeschroefd, terwijl de vastgoedprijzen worden opgestuwd. Zo is het Jan van Schaffelaarplantsoen onlangs voor 45 miljoen euro verkocht aan een gigantische Amerikaanse beleggingsmaatschappij, CBRE Global Investor Offices. De verhuispolitiek in buurten als de Kolenkitbuurt speelt verschillende precaire groepen tegen elkaar uit: de huurders met rechten worden eerst wegverhuisd omdat ze te weinig opleveren, en dan de tijdelijke huurders met een minimum aan rechten die moeten plaatsmaken voor de gedroomde bewoners. Ondertussen stijgen de wachtlijsten en wordt het steeds moeilijker om in de stad betaalbare woonruimte te vinden. Dat heeft een prijs: groeiende bestaansonzekerheid onder huurders, en een toenemend aantal mensen dat gedwongen is tot woonnomadisme.” De BPW noemt dit soort huurders dan ook wel “flexnomaden”.

“De afgelopen jaren zijn de wetten rond tijdelijke verhuur steeds verder verruimd, met een groeiende groep van huurders in bestaansonzekerheid tot gevolg. Jongeren en andere woningzoekenden worden steeds vaker allerlei tijdelijke (flex-)huurcontracten door de strot geduwd. De huurbescherming bij deze contracten is vaak minimaal, of zelfs in het geheel afwezig. De diversiteit van de groep geprecariseerde bewoners in de Kolenkitbuurt illustreert de recente wildgroei aan wegwerpcontracten. De groep omvat mensen met (tijdelijke) campuscontracten, leegstandwetcontracten en bruikleencontracten via woningbouwcorporatie Stadgenoot, maar ook anti-kraakhuurders met verkapte huurcontracten via Zwerfkei en kunstenaars die in ruil voor arbeid in natura korting op hun huur krijgen. Zij slaan nu de handen ineen om gezamenlijk op te komen voor hun woonrechten. In de bewoordingen van een van de bewoners: ‘Studenten, arbeiders, flexwerkers en baanlozen. We laten ons niet langer individueel aan de kant zetten. Samen staan we sterker.’” De BPW wijst erop dat in stadsvernieuwingswijken tijdelijke huurders als “verhuisvee” worden ingezet om “in de ‘transitiefase’ de buurt op te leuken en onbetaald de leefbaarheid op peil te houden. Het gemak waarmee ze daarna op straat worden gezet, toont dat zij tweederangshuurders zijn zonder sociale rechten. Geen recht om te blijven, geen recht op herhuisvesting en geen recht op de vergoeding van verhuiskosten.”

Eisen

De Kolenkitgroep stelt drie eisen richting de woningcorporaties Rochdale en Stadgenoot, met begeleidende actieleuzen als “Wij gaan niet wijken voor de rijken” en “Wij zijn de Kolenkit, weg met de Koel Kit!”. Ten eerste: de corporaties moeten stoppen met de verkoop van sociale huurwoningen via het Koel Kit-project. Ten tweede: bij kleine renovaties moet er een omzetting plaatsvinden van tijdelijke naar vaste huurcontracten. Ten derde: bij grote renovaties moet er bij huisuitzetting verplicht herhuisvesting worden geregeld. Maar tot nu toe heeft Rochdale geweigerd om te komen met een oplossing die voor de huurders aanvaardbaar is. Met tijdelijke huurders hoeft niet te worden overlegd, want die hebben toch geen rechten, zo lijkt de houding van de woningcorporatie te zijn. Huurster Khadija kreeg tijdens een contact met Rochdale te horen: “Als je wilt blijven in je woning, dan moet je de woning kopen. Anders moet je er gewoon uit.” Wie geld heeft om een woning te kopen, die mag blijven. De rest moet oprotten. Aldus het schandalige beleid van steeds meer woningcorporaties, niet alleen in Amsterdam, maar in heel Nederland.

Tijdens de actie van gisteren in het kantoor van Rochdale konden de flexhuurders hun eisen nog eens stevig naar voren brengen. Een woordvoerder van Rochdale probeerde het protest volgens de in die kringen gebruikelijke manier van pappen en nathouden op een dood spoor te krijgen: “Het is een lastige situatie, maar we zullen deze vrouw heus niet op straat zetten. De komende tijd zullen we achter de schermen meehelpen om naar een oplossing te zoeken, dat gaat waarschijnlijk een stuk sneller dan meedoen met zulke acties.” Rochdale heeft er vanzelfsprekend alle belang bij om het te doen voorkomen alsof protesteren geen zin zou hebben. Maar de flexhuurders weten wel beter: alleen via collectieve acties kunnen dit soort asociale verhuurders voldoende onder druk worden gezet en kunnen er resultaten worden geboekt in de strijd tegen de afbraak van huurdersrechten en tegen bestaansonzekerheid.

Harry Westerink