Frankrijk: vleugjes revolutie

Diezelfde avond verzamelden zich mensen op het Plein van de Republiek in Parijs. Ze bleven daar, en pleinbezettingen verspreidden zich naar andere steden in het land. Het protest had nu niet langer de vorm van af en toe een actiedag. Het protest vindt nu dagelijks plaats, elke avond en nacht opnieuw. Het kreeg de naam “Nuit Debout”, Nacht Rechtop, Overeind in de Nacht, zoiets. Het protest deed mensen denken aan de Occupy-beweging in de VS, aan de Indignados, de Verontwaardigden die in Spanje in 2011 soortgelijke pleinbezettingen tegen de verregaand met het bedrijfsleven verweven politiek hielden. “Er zijn parallellen met Occupy en Indignados. Het idee is om iedereen zich uit te laten spreken”, aldus een deelnemer, aangehaald in de Guardian. En dan gaat het dus niet speciaal om die arbeidswet meer. “Persoonlijk is het de noodtoestand, de nieuwe surveillance-wetten, de verandering in het rechtssysteem…”, zo gaat hij verder. De parallellen zijn duidelijk. Dezelfde vorm: een open bijeenkomst op een stadsplein. Dezelfde nadruk op institutionele leiderloosheid: “het concept achter de beweging is een ‘convergentie van stukken strijd’, zonder een leider. Er zijn geen vakbondsspandoeken of vlaggen van specifieke organisaties – een zeldzaamheid in Frankrijk”, zo schrijft de Guardian. De Volkskrant heeft intussen ook iets meegekregen en spreekt van “een linkse beweging zonder leiders en duidelijk programma, van studenten, vakbondsleden, anti-globalisten en milieu-activisten.” Ook is er dat karakteristieke streven om in het hier en nu een nieuwe wereld te houden. “Dit moet een perfecte mini-maatschappij zijn vertelt een lid van het tuinier-comité aan de menigte”, zo vertelt het eerder aangehaalde Guardian-stuk. Jazeker, een tuinier-comité, en niet alleen dat: “Er is een poëzie-comité opgezet om de leuzen van de te documenteren en te maken. ‘Elke beweging heeft haar artistieke en literaire element nodig’, zei de dichter die het voorstelde.” Buitenstaanders zullen lacherig doen. Kritische waarnemers kunnen zeggen: leuzen maken per comité?! Is dat wel een goed idee? Lachen is gezond, en kritisch meedenken ook. Maar het hele verschijnsel stemt mij toch voornamelijk erg verheugd. Mensen die hun eigen strijd organiseren, op weg naar een andere maatschappij die ze eveneens zelf proberen te organiseren, het is geweldig mooi. Het is een vleugje anarchie in de praktijk.

Peter Storm in Frankrijk: vleugjes revolutie (Ravotr)