Doodgewoon in Groningen: bijstandsuitkering stopgezet wegens burenhulp
De 58-jarige Koos Westra uit Groningen had een bijstandsuitkering. Tot twee weken terug. Toen stopte de gemeente Westra’s uitkering na een anonieme tip dat hij zou frauderen. Hij zou volgens de verklikker buurtgenoten met klusjes helpen en daar geld voor vragen. Nu moet Westra maar zien waar hij van leeft, en bovendien moet hij duizenden euro’s terugbetalen aan de gemeente. Nadat zijn verhaal bekend werd, reageerden veel Groningers woedend op de gemeente en op de tipgever. “NSB-mentaliteit, kan er niets anders van maken”, schreef iemand op Facebook. Volkomen terecht die boosheid, maar eigenlijk zou tegen iedere stopzetting geprotesteerd moeten worden en niet alleen wanneer iemand wordt getroffen die door velen als participerende ‘modelburger’ wordt gezien.
Op 1 augustus plaatst een buurtgenote van Westra op haar Facebook een stukje over het stopzetten van zijn uitkering. Ze wil iets doen, schrijft ze, maar weet niet wat. “Ik ben BOOS, ik ben zóóóó BOOS!!” Haar stukje krijgt veel reacties en wordt veelvuldig gedeeld. Ondertussen zoekt en vindt Westra een juridisch adviseur en tekent hij bezwaar aan tegen de stopzetting. Daarna komt ook het Dagblad van het Noorden met een artikel erover: “Hulp aan buren kost Groninger zijn uitkering”. Westra zegt daarin onder andere: “Ik heb drie keer een hernia gehad, ben hartpatiënt en zwaar longpatiënt, maar achter de geraniums doodgaan is niets voor mij”. Grof vuil en oud ijzer wegbrengen, kapotte fietsen repareren, helpen met een klusje in huis of iemand naar de dokter rijden. Westra doet het allemaal, aldus de krant. “En allemaal belangeloos”, wordt buurtbewoner Wahlen geciteerd, “we wonen in een straat met veel minimagezinnen en helpen elkaar omdat we dat normaal vinden”.
“Het is toch te schandalig voor woorden dat zoiets zomaar kan”, reageerde iemand op Facebook op het stopzetten van de uitkering. Klopt, dit kan inderdaad niet “zomaar”. Het ontnemen van het laatste beetje bestaanszekerheid, die veel te lage uitkering van bijstandsgerechtigden, is een van de vastgelegde disciplineringsmaatregelen van de Participatiewet. Het dreigen met stopzetten en het daadwerkelijk stopzetten van een uitkering is helaas standaard, doodgewoon. Net zo doodgewoon als de bijbehorende omgekeerde bewijslast waardoor Westra nu moet aantonen dat hij géén fraudeur is. Slaagt hij daar niet in, dan moet hij zeer waarschijnlijk een schuldhulpverleningstraject in. Dus weer een bijstandsuitkering aanvragen om gecontroleerd en in grote armoede zijn “schuld” en bijkomende boete af te lossen.
Participeren
Westra helpt mensen, belangeloos en gewoon omdat hij dat gewend is. Wederzijdse hulp, zoals dat normaal is tussen mensen onderling. In veel reacties op sociale media wordt echter geroepen dat hij zo goed zou “participeren”. “Vrij participeren mag dus ook niet meer”, reageert iemand verontwaardigd op Facebook. Het neo-liberale frame van de participatiemaatschappij met zijn “voor wat hoort wat”-ideologie blijkt inmiddels ook doorgedrongen te zijn aan de onderkant van de samenleving. Wie niet participeert zal niet eten, is het motto. De blik en de ideologie van wethouder Gijsbertsen lijken te zijn overgenomen en daarom zien de boze Groningers nu een participerende baanloze die een vrijwillige bijdrage levert aan de maatschappij. Deze man ‘verdient’ in hun ogen zijn uitkering.
Maar elke korting of stopzetting van een bijstandsuitkering is schandalig en verdient woede en verontwaardiging. Stopzetting zou even schandalig zijn als Westra de hele dag stilzwijgend langs het kanaal zou zitten, met koffie en boterhammetjes salami uit vettig bakpapier als maaltijd, om uren later, als de zon onder het water is verzonken, weer op huis aan te gaan. Ook dan is het stopzetten van een uitkering een gemene rotstreek! Een directe aanslag op het leven en de autonomie van een bijstandsgerechtigde! Want waar moet een baanloze dan van leven? Van de lucht?
Protest
“Oef! Te erg dit!!!! Actie opstarten?”, was een typerende reactie op Facebook. Er was veel boosheid, glorende solidariteit en een grote bereidheid tot ondersteuning van Westra. Er circuleren voorstellen om handtekeningen op te gaan halen in de buurt en om massaal Gijsbertsen, de verantwoordelijke wethouder, te gaan mailen. Of dat al loopt, is ons momenteel niet bekend. Mensen hebben de media aangesproken, wat leidde tot het artikel in het Dagblad van het Noorden. En er is dus bezwaar aangetekend door een jurist en iemand heeft zich al bereid verklaard om griffiekosten te betalen. En nu maar afwachten en hopen op een goede afloop van de juridische, papieren strijd? Of kunnen we meer dan dat?
Want Westra is niet het enige slachtoffer van het stopzetten van bijstandsuitkeringen. Willen we daar een einde aan maken en het keiharde bijstandsregime afschaffen, dan moeten we onszelf organiseren en onze hoop niet teveel vestigen op het juridische gebeuren. Nu is het moment aangebroken om samen (bijstandsgerechtigd of niet) deze repressieve praktijken te gaan stoppen en samen eisen te gaan stellen: hogere uitkeringen, het einde van de inlichtingenplicht, de afschaffing van dwangarbeid (werkervaringsplaatsen, verplicht vrijwilligerswerk, reïntegratietrajecten), beëindiging van het sanctioneringsbeleid, een goede bestaanszekerheid voor iedereen en een einde aan de propaganda van het arbeidsethos! Luid en duidelijk en daar waar het gehoord moet worden. Dus… op naar de Grote Markt?!
DANG
De vraag is nu: houd het bewijs ( het woord van een anonieme verklikker) van de gemeente uberhaubt stand als dit voor de rechter komt?? Ik denk het niet.
Tegenwoordig word hulp aan familie, buren of vrienden direct als werk beschouwt en moet dus opgegeven worden (artikel 17 Participatiewet) en de gemeente verrekend dit in bijna alle gevallen die ik tot nu toe gezien heb, volgens een marktconform loon.
Heb jij er niks voor gekregen voor het werk wat je voor de familie, buren of vrienden verricht hebt dan krijg je van de gemeente te horen dat je loon had moeten afdwingen voor dat verrichte werk.
Ik heb het laatste even duidelijk gemaakt, je moet dus een loon afdwingen.
Hoe tegenstrijdig kan het dan zijn dat je voor het verplichte werk waar de gemeente je op plaatst, geen loon wil betalen en je bedreigt met straffen als je dat wel zou doen.
Inderdaad, als bijstandsgerechtigde kan je volgens de gemeente niets anders doen dan thuis zitten. Heb je een actieve levensstijl en steek je net als voordat je bijstand had je handen uit de mouwen voor anderen dan doe je op geld waardeerbare werkzaamheden.
Als ze willen dan kan je dus gestraft worden, stopt de gemeente de uitkering als je iemand helpt en je hebt daar geen geld voor gevraagd. Want dat had je moeten doen. Zo wordt dat uitgelegd. En dat had je dan moeten doorgeven. Je hebt niet voldaan aan de informatieverplichting.
Het is niets meer dan een heksenjacht op bijstandsgerechtigden. Niets of niemand word zo zwaar gecontroleerd als de bijstandsgerechtigden. Er gaat meer geld naar de opsporing van fraude bij de bijstandsgerechten, (hiervoor is 200 miljoen per jaar extra beschikbaar gesteld) dan dat er geld gaat naar bv, de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA). Wist je dat voor de Inlichtingen & opsporing slechts bij de NVMA slechts11.5 miljoen beschikbaar is en er slechts 120 controleurs zijn? Ik kan nog wel even doorgaan.
Die uitkering word niet alleen stopgezet, vaak volgt er ook nog een maatregel in de vorm van de hele genoten uitkering brutto terug te betalen + boete. Even je buren helpen word dan je financiele ondergang. Er zijn tig voorbeelden te vinden bv. op de site van de monitor waar de boete bedragen oplopen tot over de 100.000 euro.
Dit heeft ook niks meer met een participatie samenleving te maken want schijnbaar mag je alleen participeren hoe het de overheid uitkomt en dat is alleen in een gratis vorm en rechteloos voor de werkgevers. De rest word bestraft.
Eendracht maakt macht. Maar hoe helpen we uitkeringsgerechtigden van hun angst af zodat deze nu eens samenpakken en in opstand komen?? De angst is het grootste probleem. Angst om je laatste inkomen te verliezen als je in opstand komt.
Laat ik het zo zeggen dat als het aan mr Rutte ligt is de bijstand over een korte tijd al zo laag en al zo moeilijk bereikbaar dat de bijstand ophoud te bestaan. Nu is men aan het formeren maar ik heb er een zeer hard hoofd in dat het voor de uitkeringsgerechtigden beter zal worden.
Word het niet eens hoogtijd dat er actie ondernomen word? Ik zie de overheid tegenwoordig als een bullie, een pestkop en er is maar 1 manier om met pestkoppen om te gaan en dat is ze aan te pakken.
De vraag is natuurlijk, heeft hij melding gemaakt dat hij mensen hielp en daarvoor soms geld vroeg (en kreeg)?
Je mag namelijk in de bijstand iets van 190 euro dacht ik bijverdienen zonder dat dit op je uitkering in mindering wordt gebracht. Ik heb zelf een YouTube pagina die mij gemiddeld 25 euro per maand oplevert. De bijstand dreigt voor mij alweer een feit te worden omdat alle andere middelen gefaald hebben en werk vind ik hier in noord oost groningen niet. Maar ik ga het wel gewoon opgeven, want ik wil niet het risico lopen wat deze meneer heeft gehad. Niet voort die 25 euro. Die 25 euro is structureel, ik repareer ook wel eens computers, herinstalleer Windows en maak mensen hun computer weer helemaal klaar. Vraag ik twee tientjes voor. Dat is incidenteel. 1 of 2 per 3 maanden een keer. Dat zou ik niet snel melden bij de sociale dienst. Maar het systeem is zo langzamerhand wel zo verkloot dat het mensen de criminaliteit in jaagt. Dan denkt de overheid dat ze geld gewonnen hebben doordat ze weer iemand uit de soos hebben gejaagd, scheelt ze weer 1000 euro per maand, maar dan ze alsnog 300 euro per dag gaan betalen als zo iemand in de gevangenis zit. Onze overheid, het zijn stumpers eerste klas die niet weten wat er in de samenleving speelt en hoe iets kost kan ze blijkbaar ook niets schelen.
@ Patrick,
Je mag iets bijverdienen tot 200 euro mits dit in een dienstverband is, bv parttime werk, maar dat is slechts voor 6 maanden. Verdien je iets meer word de rest van de bijstand afgetrokken. Na 6 maanden worden alle verdiensten van de bijstand afgetrokken. Niet echt motiverend om parttime werk aan te nemen als je weet dat het niks oplevert maar eigenlijk geld bijlegt.
Als de SD weet dat jij de mogelijkheid/vaardigheden hebt om af en toe wat bij te klussen zal men jou ook wat beter in de gaten gaan houden.