Met fascisten ga je niet in gesprek
Vrijdagavond plaatste de leider van Forum voor Democratie (FvD) een tweet waarin hij doet waar hij het beste in is: de onderbuik van Nederland aanspreken en een bevolkingsgroep stigmatiseren en criminaliseren. Dat Thierry Baudet als voorman van het fascistische FvD deze tweet plaatst, snap ik. Net als ik het giftige nazi-propagandafilmpje van de PVV van afgelopen week heel goed snap. Wat ik niet kan en wil accepteren, is dat er naar aanleiding van deze uitingen geen gigantische ophef ontstaat.
Ja, op social media zijn er tegenreacties, maar vanuit de politiek blijft het vooral angstvallig stil. Dat zegt veel. Geen cordon sanitaire rondom dit soort extreem-rechtse partijen, maar de dialoog aangaan. Dat is hoe ver we zijn. We lijken het onacceptabele te accepteren. “Dit nooit meer” klonk er massaal en uit duizenden verschillende monden de afgelopen week ter gelegenheid van de Auschwitz-herdenking. Maar dat lijken holle lege woorden. Want het is allang weer zover. Racisme mag straffeloos en openlijk geuit worden.
Fascisten ondermijnen onze rechtstaat van binnenuit, want ze hebben zitting in de gemeenteraden en regeringskamers. Het grootste deel van de Nederlanders doet wat ze toen, niet eens zo heel lang geleden, ook deden. Niets.
2020. Het nieuwe jaar is begonnen, dus zowel online als offline wenste men elkaar het allerbeste toe en sprak men de wensen voor het nieuwe jaar uit. Veel van die wensen hebben te maken met de erbarmelijke staat waarin de wereld zich op het moment bevindt. Iets dat gezien de ellende die de hele dag over ons uitgestort wordt natuurlijk niet vreemd is. Dus deels kan ik mij in de meeste van die wensen best wel vinden.
Vrede op aarde, wat kan daar nou op tegen zijn? Nou, dat ligt er dus aan hoe je dat bekijkt. Want wat ben je bereid daarvoor te doen, of wat moet je daar in de ogen van anderen dan voor laten Het is vaak wat Claudia de Breij deed tijdens haar oudejaarsconference. Ja natuurlijk, het klinkt allemaal prachtig, en ja, het is zeker grotendeels waar. Superfijn ook dat ze activisten tijdens die show de welverdiende credits geeft door haar ode aan de voorlopers. Maar ook zij durft dan uiteindelijk net niet die laatste stap te zetten en op die manier echt een bondgenoot te zijn.
Want naast alle mooie woorden en waarheden komt het er dan uiteindelijk toch weer op neer dat je, ongeacht verschillen en hoe groot de afstand tussen politieke overtuigingen ook is, elkaar uiteindelijk de hand moet reiken en verbinding moet maken. Hoe verwerpelijk de ideeën van sommige mensen ook zijn, er volgt zelden een keiharde veroordeling en er worden geen echte consequenties aan verbonden. Want we moeten vooral in gesprek blijven. Die “we”, dat zijn dan vrijwel nooit de mensen die in hun bestaansrecht bedreigd worden, want die hebben die luxe nou eenmaal niet.
De mensen die wel een keiharde lijn trekken tot waar ze bereid zijn in dialoog te gaan, die krijgen meer dan eens het verwijt dat zij het zijn die polariseren en worden bestempeld tot extremisten omdat ze aangeven niet met racisten in gesprek te willen. Terwijl van mensen verlangen dat ze in gesprek gaan met de mensen die hen in hun bestaansrecht bedreigen alleen maar een extra bevestiging is van de ongelijkwaardigheid waar deze mensen op dagelijkse basis mee te maken krijgen.
Het is met name het politiek linkse deel van Nederland – de mensen die zichzelf in allerlei bochten wringen om het extreem-rechtse gedachtegoed van Wilders en Baudet te nuanceren en daarom publiekelijk met hen in gesprek gaan – dat dit verwijt regelmatig mijn kant op gooit. Zo kreeg ik laatst te horen dat ik door mijn weigering racisme uit te leggen en in gesprek te gaan met racisten er mede verantwoordelijk voor ben dat mensen op FvD of PVV gaan stemmen. Ik vraag mij regelmatig af waar die behoefte aan dialoog met racisten vandaan komt? De dialoog zoeken met mensen die een andere mening hebben, dat is altijd goed, maar er zijn wel degelijk grenzen. Racisme, dat is een keiharde grens. Fundamentele menselijke waarden en rechten staan niet ter discussie. Daarover kun je niet onderhandelen of tot een ‘midden’-oplossing komen.
Zoals het er nu uitziet, is de kans groot dat FvD volgend jaar de grootste partij in de Tweede Kamer is. Maar FvD is geen gewone partij. Laat dat heel duidelijk zijn. Ze propaganderen racisme, willen de samenleving zuiveren van linkse invloeden en willen het rechtssysteem en onderwijssysteem “hervormen” naar hun ideaalbeeld. FvD is vanuit de kern anti-democratisch en mag gerust fascistisch genoemd worden. Met fascisten ga je niet in gesprek, die bestrijd je met alle mogelijke middelen. Voor mij is het simpel. Democratische omgangsvormen kunnen heel goed stoppen bij partijen die tot doel hebben om de democratie te ondermijnen.
Sandra Salome